سه ماه از نخستین شک و تردیدها در مورد شیوع « کوید ۱۹» ویروس جدیدی از نسل ویروس های کرونا در چین گذشته است و همین سه ماه کافی بود تا همه دنیا در یک وضعیت فاجعه آمیز شبیه به سناریوی فیلمی ترسناک غرق و ترس و دلهره درسراسر جهان فراگیر شود. تا امروز بیش از ۸۲ هزار نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۴ میلیون تن در قرنطینه بسر می برند.
با شیوع ویروس جدید کرونا ، جهان در وضعیت نوعی جدید از« جنگ» قرار گرفته که کادرهای پزشکی در خط مقدم آن قرار دارند، جنگی که موجب شده تا جهان تاریک ترین لحظات تاریخ خود را ثبت کند.
به گزارش خبرگزاری فراسنه «الیزابت دوم » ملکه انگلیس در یک سخنرانی نادر خود خطاب به انگلیسی ها از این جنگ جدید به مثابه بمباران بریتانیا در جریان جنگ دوم جهانی توسط نازی ها یاد کرد و مقامات آمریکایی آن را «یازدهم سپتامپر» جدید خوانده اند.
این ویروس که سازمان بهداشت جهانی آن را «دشمن بشر» توصیف کرده است، به سرعت گسترش یافت تا آنجا که تعداد افراد مبتلا اکنون به بیش از یک ملیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است، رقمی که مطمئناً به دلیل عدم آزمایش های منظم و دقیق برای تشخیص آن، تعداد واقعی مبتلایان را نشان نمی دهد.
همه گیری کوید ۱۹پیامدهای بزرگی به خصوص برای اقتصاد داشته و باعث شده است دولت ها برای کمک به مردم خود برای مقابله با رکود بزرگ اقتصادی مورد انتظار، برنامه های هزاران میلیارد دلاری را تصویب کنند.
ووهان نخستین کانون شیوع کوید ۱۹
التهاب پیچیده ریوی در اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان در وسط چین ظاهر شد و برخی معتقدند که این نوع التهاب در خفاش ها دیده شده است و محققان چینی احتمال می دهند که از طریق یک «مورچه خوار» به انسان منتقل شده باشد.
مقامات چینی در ماه دسامبر گذشته از ابتلای ۵۹ تن به بیماری التهاب ریوی خبر دادند که از جمله آنها تعدادی از کارگران در بازار عمده فروشی حیوانات زنده برای مصرف خوراکی بودند.
در ۸ ژانویه سال ۲۰۲۰ ، سازمان بهداشت جهانی این بیماری را ناشی از ویروسی جدید از نسل ویروس های کرونا دانست و در یازدهم همین ماه چین نخستین فوتی را به طور رسمی اعلام کرد.
این بیماری جدید که می تواند به اختلالات جدی تنفسی منجر شود ، خاطراتی از بیماری همه گیر سندرم حاد تنفسی (سارس) ناشی از ویروس کرونا را که در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی بشدت در چین و هنگ کنگ شایع شد و در سی کشور جهان به جان باختن حدود ۸۰۰ تن منجر شد، زنده کرده است.
با ثبت اولین مرگ و میرها در چین و شیوع آن در خارج از این کشور، این ویروس جدید چیزی شبیه آنفلوانزا معرفی شد که تهدیدی بزرگ و اساسی برای سالمندان یا افرادی که وضعیت سلامتی شکننده ای دارند ، ایجاد می کند.
برخی در ابتدا جدی بودن آن را دست کم ارزیابی کردند ، مانند «جایر بولسونار» رییس جمهوری برزیل که از «آنفلوانزای جزئی» صحبت می کرد، قبل از اینکه موضع خود را تغییر دهد و کوید ۱۹ را «بزرگترین چالش پیش روی نسل ما» بخواند.
اما «شی جین پینگ» رییس جمهوری چین گفت: ویروس کرونا شیطان است و ما اجازه نخواهیم داد که این شیطان پنهان بماند.
قطع ارتباط استان هوبای چین از جهان
در تلاش برای متوقف کردن شیوع این ویروس همه گیر، مقامات چینی به اقدامات ریشه ای و سخت متوسل شدند و قرنطینه ای را که غرب تصور نمی کرد روزی به آن پناه ببرد، وضع کردند.
ویروس جدید کرونا در ابتدا شهر ووهان را هدف گرفت سپس در ۲۵ ژانویه گسترش یافت تا کل استان هوبی را در بر گیرد و ۵۶ میلیون ساکن آن را به طور کامل از جهان منزوی کند.
خیابان های استان هوبی خالی از جمعیت شد و برای جلوگیری از خروج مردم از خانه هایشان، موانعی در خیابان ها ایجاد شد و بیمارستان های بزرگی در کمتر از چند روز ساخته شد.
در پایان ماه ژانویه ، سازمان بهداشت جهانی «شرایط اضطراری بین المللی» اعلام کرد بدون آنکه خواستار کاهش مسافرت مردم شود.
با این حال، شرکت های هواپیمایی بین المللی پروازهای خود را به سرزمین اصلی چین کاهش دادند و بسیاری از شرکت های خارجی فعالیت خود را در این کشور متوقف کردند.
آغاز فروپاشی صنعت گردشگری جهانی
این سرآغاز فروپاشی بخش صنعت گردشگری جهانی بود که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در آن اشتغال دارند و ده درصد از تولید ناخالص ملی جهانی را تشکیل می دهد.
تعطیلات بسیاری از گردشگران در جهان به یک کابوس واقعی تبدیل شد به خصوص برای هزاران مسافری که در کشتی های مسافربری گیر افتاده بودند، ویروس در بین مسافران ظاهر شد از جمله در یک کشتی در سواحل توکیو که ابتلای بیش از ۷۰۰ مسافر آن به کرونا تایید شد.
در اوایل ماه آوریل، اتحادیه اروپا۳۵۰ هزار گردشگر اروپایی را به کشورهای خود بازگرداند، در حالی که حدود ۲۵۰ هزارتن دیگر همچنان در کشورهای دیگر گیر افتاده بودند.
خشم در چین
در چین ویروس جدید کرونا شوکی برای جامعه به همراه داشت، پس از درگذشت دکتر«لی وینل تانگ» در ووهان موجی از خشم کم سابقه علیه مقامات چینی شبکه های ارتباطات اجتماعی را فرا گرفت.
این چشم پزشک چینی ۳۴ ساله اواخر ماه دسامبر به همراه هفت تن دیگر در پایان ماه دسامبر نسبت به شیوع ویروش جدید هشدار داده بود اما مقامات چین همه آنها را به انتشار شایعات متهم کردند.
در حالی که ویروس جدید کرونا همچنان سوالاتی زیاد بی پاسخی در باره آن هنوز وجود دارد، بیماری ناشی از آن « کوید ۱۹» نام گرفت.
شیوع شتابان کوید ۱۹
در اواسط ماه فوریه، اولین جان باخته در خارج از آسیا و به طور مشخص در فرانسه اعلام شد. اقتصاد جهانی شروع به لرزیدن کرد و تعداد زیادی از نشست های بین المللی و مسابقات ورزشی لغو شد.
در ۲۴ مارس، کمیته بین المللی المپیک تصمیم گرفت تا بازی های المپیک را که قرار بود در توکیو برگزار شود به تابستان سال ۲۰۲۱ موکول کند.
در اواخر فوریه، شمار مبتلایان به کرونا در ایتالیا، کره جنوبی و ایران شتاب گرفت. اما در چین، مقامات معتقد بودند که این ویروس همه گیر به اوج خود رسیده است.
در ۶ مارس، شمار مبتلایان به کوید ۱۹ در جهان از مرز یکصد هزار نفر عبور کرد.
تحرکات جهانی
ایتالیا که به شدت تحت تأثیر این ویروس همه گیر قرار گرفت، اولین کشور پس از چین بود که اقدامات سخت قرنطینه ای را بر شهروندان خود تحمیل کرد و شهرهایی مانند ونیز و رم را که معمولاً با حضور توریست ها شلوغ هستند به شهرهای ارواح تبدیل کرد.
و پزشکان ایتالیایی اظهار داشتند که بعد از هجوم مبتلایان به کرونا به بیمارستان ها، آنها مجبور شدند مانند «دوران جنگ» مبتلایان را برای درمان براساس «سن و وضعیت سلامتی» انتخاب کنند و این امر باعث ایجاد شوک عمیقی در ایتالیا شد.
در ۱۱ مارس، سازمان جهانی بهداشت کوید ۱۹ را “همه گیر” توصیف و یک بسیج جهانی را برای مبارزه با آن راه اندازی کرد.
و ایالات متحده شروع به بستن مرزهای خود بر روی مسافران خارجی کرد که از اروپا می آمدند.
بازارهای جهانی شاهد فروپاشی های تاریخی بودند و دولت ها و بانک های مرکزی اقدامات گسترده ای را برای حمایت از اقتصاد اعلام کردند.
جهان صحنه هایی را مانند هجوم مصرف کنندگان وحشت زده به سوپرمارکت ها و مسابقه آنها برای بدست آوردن کالاها نظاره گر بود و کار بجایی رسید که گاهی اوقات برای بدست آوردن یک جعبه ماکارونی یا یک بسته دستمال توالت با یکدیگر درگیر می شدند.
۴ میلیارد جمعیت جهان در قرنطینه خانگی
بعداز آنکه سازمان بهداشت جهانی، اروپا را به عنوان «کانون جدید» این ویروس همه گیر معرفی کرد. ایتالیا، اسپانیا ، فرانسه و سرانجام انگلستان در ماه مارس قرنطینه خانگی شهروندان خود را شروع کردند.
تصاویری از بیمارستان ها که کادرهای پزشکی خسته بیماران را در راهروها درمان می کردند با تصاویر دردناک از شهرهای بزرگ در جهان که خلوت و ساکت شده بودند، خودنمایی می کرد.
تا ماه آوریل، چهار میلیارد نفر یعنی بیش از نیمی از جمعیت کره زمین به قرنطینه در خانه هایشان فراخوانده و یا ملزم شدند.
تصمیمات برای جلوگیری از آمد و شد و اعلام وضعیت اضطراری، نگرانی ها در خصوص احترام به قانون را برانگیخت.
بیش از یک سوم هواپیماهای ناوگان جهانی درفرودگاه ها زمین گیر شدند، مدارس و دانشگاه ها بسته شدند و کار از خانه ها به عنوان یک امرعادی تبدیل شد.
عبارت «در خانه ام می مانم» به همه زبان ها در شبکه های اجتماعی منتشر شد در حالی که کارکنان پزشکی از این شبکه ها برای بیان ناامیدی خود استفاده می کردند.
«روت ایلیز» پرستار بیمارستانی در فرانسه در فیس بوک نوشت: وقتی بیدار می شوم، گریه می کنم. وقتی ناهار می خورم، گریه می کنم. وقتی که آماده می شوم (…) اینجا در اتاق رختکن بیمارستان، اشک هایم را خشک می کنم. به دیگران پیام دهید … مردم هم در خانه ها گریه می کنند پس من باید اشک آنها را هم خشک کنم.
یک سنت جدید در جهان حاکم شده است، مردم باقی مانده در خانه های خود، هنگام عصر ایستاده در بالکن خانه ها و یا از داخل پنجره ها برای تشویق و قدردانی از کادرهای پزشکی برای آنها دست می زنند.
در مادرید یک میدان اسکی روی یخ به یک مکان بزرگ برای نگهداری از اجساد جان باختگان کوید ۱۹ تبدیل و در نیویورک یک بیمارستان میدانی در گردشگاه پارک مرکزی ایجاد شده است.
مقامات برای تحمیل محدودیت در آمد و شد در فقیرترین و شلوغ ترین مناطق جهان با سختی های زیادی مواجه هستند و گاهی نیروهای امنیتی در برخی کشورهای آفریقایی برای پراکنده کردن تجمعات مردم به استفاده از باتوم و تیراندازی متوسل شده اند.
این ویروس همه گیر باعث ایجاد فاجعه برای میلیون ها پناهجو درسراسر جهان شده است.
کمبود تجهیزات پزشکی
بیشتر کشورها با کمبودهای شدید ماسک های پزشکی و سایر تجهیزات حمایتی و محافظ روبه رو هستند و این امر تهدیدی در درجه اول برای کادر پزشکی است.
در مواجهه با این بحران جهانی، رقابت های شدیدی بین کشورها برای به دست آوردن این تجهیزات گرانبها صورت می گیرد و این وضعیت به سرقت محموله ها و منحرف کردن مقصد آنها منجرشده است.
علاوه بر این، در بسیاری از کشورها نگرانی از فرسودگی کادرهای بیمارستانها برای پذیرش بیماران در بخش های احیا و همچنین کمبود دارو و کادر پزشکی وجود دارد.
درحالی که اکثر کشورها تنها درصدد آزمایش شناسائی مبتلایان به ویروس کوید ۱۹ در معرض خطر جدی هستند، کره جنوبی، آلمان و سنگاپور آزمایش ها را در سطح وسیع انجام می دهند و این شیوه به آنها امکان می دهد تا از اعمال سختگیرانه برای قرنطینه خانگی مردم خودداری کنند.
در کره جنوبی، این استراتژی با تکیه بر یک سیستم فناوری برای ردیابی مکان شهروندان همراه شده است و البته تکیه به این روش در بیشتر کشورها که به حمایت از زندگی خصوصی افراد متعهد هستند، دشوار است.
درهمین اثنا، یک مسابقه شدید در اروپا و ایالات متحده آمریکا بین گروه های عمده داروسازی برای دستیابی به واکسن و درمان این ویروس همه گیر شروع شده است.
برخی کشورها چندین داروی مشتق از کلروکین را آزمایش می کنند، ماده ای که برای درمان مالاریا استفاده می شود اما عوارض جانبی زیادی دارد.
استفاده از این دارو به دلیل مطالعات و تحقیقات کم مبتنی بر معیارهای علمی تعیین شده، بحث و گفت وگوها را برانگیخته است.
ویروسی که مشاهیر را هم مبتلا می کند
اگر چه اکثر قریب به اتفاق افراد مبتلا به کوید ۱۹علائم کمی از آن دارند، اما این ویروس می تواند حتی در مبتلایان جوان صدمه های جدی به ریه ها وارد کند.
در حالی که همه اعتقاد داشتند کودکان از ویروس همه گیر کوید ۱۹ در امان هستند، جان باختن هر چند نادر خردسالان مانند یک کودک پنج ساله و دو نوزاد نگرانی ها در جهان را افزایش داد.
ورود این ویروس همه گیر به خانه سالمندان که به درگذشت برخی از آنها منجر شده، بر نگرانی ها افزوده است.
این ویروس همه گیر باعث جان باختن مشاهیر در جهان شده است و اکنون در میان مبتلایان می توان به «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس اشاره کرد که بعداز وخامت حالش در بخش مراقبت های ویژه در بیمارستان بستری شده است.
بدترین بحران از سال ۱۹۴۵ تاکنون
سازمان ملل متحد ویروس همه گیر جهانی کوید ۱۹را بدترین بحران پیش روی بشریت از سال ۱۹۴۵ میلادی تاکنون توصیف کرده است و این «بیماری خطرناک» با «شبح» رکود بی سابقه در گذشته همراه شده است.
در زمانی که استان هوبی چین و «ووهان» مرکزآن از انزوا خارج می شوند، آمریکا با بیش از ۴۰۰ هزار مبتلا و ایتالیا با بیش از ۱۷ هزار تن جان باخته تحت تاثیر شدید کوید ۱۹ قرار گرفته اند.
آمریکا جایی که «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آن سرانجام مجبور شد علیه ویروس کوید ۱۹ که آن را «ویروس چینی» می خواند، اعلام جنگ کند، اکنون بیش از یک چهارم از مبتلایان جهان را تشکیل می دهد و خود را برای مواجهه با بدترین شرایط آماده می کند.
اقتصاد ایالات متحده در آستانه فروپاشی است، بیش از ۷۰۰ هزار آمریکایی شغل خود را در ماه مارس از دست دادند.
یک مقام ارشد خدمات بهداشتی ایالات متحده هشدار داد که «هفته آینده برای آمریکا مثل حادثه ۱۱ سپتامبر در سراسر کشور خواهد بود».
اکنون پرسش دنیا از مرحله پس از قرنطینه خانگی است، آیا بعد از برداشته شدن محدودیت ها، خطر موج جدیدی از ابتلای به کرونا وجود دارد؟ آیا حاکمان و مقامات در تحرکات خود تأخیر دارند؟ آیا همانگونه که آمریکا چین را متهم کرده است، این کشور واقعاً جان باختگان خود را که بیش از ۳ هزار و ۳۰۰ کشته است کاهش داده است؟ همه گیری کوید ۱۹ چه تاثیری در دموکراسی ها و رویکرد کثرت گرا خواهد داشت؟
منبع: ایرنا
