نازک بین: با گسترش ویروس کرونا در سراسر جهان، راهپیمایی کارگران در اول ماه مه به مناسبت روز جهانی کارگر مانند سالهای گذشته نخواهد بود و در اکثر کشورها این راهپیمایی که می بایست امروز جمعه برگزار شود، لغو شده است. در ایران علاوه بر ویروس شوم کرونا مصادف شدن روز جهانی کارگر با اولین هفته ماه رمضان فضای زندگی و معیشت کارگران و زحمتکشان را تاریکتر کرده است.
ورزش کارگران کشورمان در سال بیش رو نیز در قلمرو این روزگار سیاه و تباهی قرار دارد و در شرایطی که ۱۳ میلیون کارگر که با احتساب خانواده سه نفری نزدیک به چهل میلیون نفر در فقر و یا فقر مطلق بسر می برند امیدی به بهبود وضعیت ورزشی کارگران در دو حوزه سلامتی و قهرمانی طنز تلخ و پرداخت نابجائی است. چکونه می توان از ورزش کارگری صحبت کرد در حالی که اکثر کارخانه ها وواحدهای صنعتی کوچک و بزرگ یا تعطیل شده اند و یا با کاهش تولید و کمبود نقدینگی و فساد مدیریتی و معوق ماندن حقوق و مزایای شغلی چند ماهه و چند ساله کارگران رسمی و یا پیمانی روبرو هستند. به علت حجم بالای واردات کالاهای ورزشی چند تولید کننده مطرح ورزشی با کمبود مواد اولیه و ناتوانی در ادامه کار و تولید مواجه شده اند.
در جهان و جائی که صنایع تولیدات ورزشی بزرگ فعالیت دارند وضعیت کارگران در این صنایع بسیار اسفناک و تحت استثمار شدیدی قرار دارند. شرکت های تولیدی ورزشی به رعایت نکردن حقوق منابع انسانی محکوم می شوند. دستمزد فعلی یک کارگر نساجی از تولید یک لباس ورزشی کمتر از دو درصد ارزش خود آن لباس است. اما همین دو درصد هم به طور شفاف به کارگران پرداخت نمی شود. فاجعه آنجائی بزرگتر دیده می شود که کارگران زیر سن و زنان در این صنایع بخاطر نیاز به کار برای تامین حداقل هزینه فقیرانه زندگی خود به کار گرفته می شوند. مطمئناً محصولات شرکت های بزرگ فعال در این صنعت نظیر «آدیداس» و «نایک» برای مصرف کنندگان چندان ارزان نخواهد بود. بهای واقعی خرید و مصرف این پوشاک را باید در استثمار کارگران با پرداخت دستمزدهایی ناچیز و ساعات کاری طولانی و طاقت فرسا در بسیاری از کشورهای فقیر و در حال توسعه دانست. بنا به گزارش یکی از سازمان های فعال در عرصه فقرزدایی، این شرایط را باید برده داری نوین عصر حاضر دانست.
مری سنیور از فعالان اسکاتلندی مسایل اجتماعی چنین می گوید: «بازی های المپیک همواره به عنوان عرصه ای جهت نمایش دستاوردهای انسانی و عدالت و برابری شناخته می شود؛ اما صنایع ورزشی این آرمان جهانی را لگدمال کرده اند.»
جونیا پراسرت از فعالان مسایل اجتماعی و عضو انجمن حمایت از حقوق کارگران تایلندی نیز معتقد است که اگر سوءاستفاده و استثمار و دورویی به عنوان یک رشته ورزشی وارد بازی های المپیک گردد، مطمئناً مدیران صنایع تولیدکننده پوشاک ورزشی به یک مدال دست خواهند یافت!
در این میان، «اکسفام» که یکی از بنیادهای خیریه و عام المنفعه انگلستان به شمار می رود، از اتحادیه های تجاری درخواست کرده که با توجه به در پیش بودن بازی های المپیک،(که تعلیق شد) با اعمال فشار بر تولیدکنندگان بین المللی پوشاک ورزشی، با این شرایط غیرانسانی مقابله نمایند.
از سوی دیگر، «انجمن غیرانتفاعی بازی های جوانمردانه» که تلاش می کند در آستانه بازی های المپیک، توجه مردم را به واقعیت های فراسوی این بازی ها جلب کند، اعلام کرد که در شرکت های تولید این کالاها، علاوه بر بدرفتاری های فیزیکی و بدزبانی و فحاشی، آزارگری و سوءاستفاده های جنسی نیز رواج دارد. همچنین در تعدادی از این کارخانجات ساخته شده در مناطق فقیرنشین و دور از شهرها، کارگران باید در بیغوله هایی زندگی کنند که از حداقل امکانات نیز محروم است.
اهتمام آشکار مارکس به تربیت بدنی وورزش
جامعه‌شناسان ورزشی پیرو مکتب سوسیالیسم معتقدند که ورزش به صورت ضمنی بازده‌های معینی را انجام می‌کند که ایده‌ها و اهداف نهایی جامعه مارکسیستی را شکل می‌دهند. این بازده‌های رفتاری، وظایف ورزش را در جامعه مارکسیستی مشخص می‌سازند. تحقیقات حاکی از آن است که ورزش در جوامع سوسیالیستی وظایف ذوب (Fusion) و اقلیم پذیری (Acclimatization) را برعهده دارد و و نیز ساکنان مناطق و بخش‌ها و اقلیم‌هایی است که تبارها و نژادهای گوناگون در آنجا به سر می‌برند و این به برکت برخورداری ورزش از خصلت به اصطلاح «صحنه‌ی زنده و واقعی» و توانایی آن برایجاد فعالیت در حوزه‌های گوناگون اجتماعی مانند کارخانه و باشگاه ورزشی و خانواده است. مارکس (Marx) به تربیت‌بدنی، ورزش و بهداشت، اهتمام آشکاری مبذول داشته است. چرا که این دو راه به مساله‌ی تولید ربط می‌دهد به نظر مارکس تربیت‌بدنی و ورزش به کارگر امکاناتی می‌بخشد که از رهگذر آنها از خود فراتر می‌رود .جامعه شناس ورزشی روسی، نوویکف (Novikov) کارکردهای زیر را برای ورزش بر می‌شمرد: الف: خلق شالوده‌های مادی و تکنولوژیک (مانند بهبود وضع بهداشت و سلامتی، مضاعف ساختن نیروی کار انسان، مقاومت نوع انسان در برابر عوامل انحطاط محیطی). ب: ایجاد روابط اجتماعی سوسیالیستی از طریق شرکت مردم در ورزش به مشابه زمینه‌ای برای رشد و مظهری برای تجلی فعالیت اجتماعی کلی فرد. ج: تربیت انسان نوین؛ چرا که فرهنگ بدنی در ساخت و تشکیل نگرش سوسیالیستی در میان توده‌ها، در ارتباط با کار و معنویات و تربیت اخلاقی و زیبایی شناسی، سهم زیادی دارد و این بدان سبب است که فرهنگ بدنی، تاحد زیادی با اقتصاد و زمینه‌های اجتماعی ـ سیاسی و معنویات فرد در چهارچوب جامعه، پیوند دارد. د: نمایان ساختن ارزشهای ورزشی و اجتماعی سوسیالیستی از رهگذر نقش تبلیغاتی دستاوردهای ورزشی جهانی و المپیک، حتی ریوردان (C.Riordan) که در سال ۱۹۷۷ به تجلیل همه جانبه‌ای از ورزش شوروی دست زد خاطر نشان ساخت که وجود جنگ سرد میان اردوگاه شرق به رهبری اتحاد جماهیر شوروی سابق و اردوگاه غرب به رهبری ایالات متحده‌ی آمریکا، به استفاده از ورزش به عنوان یک میدان جایگزین برای کشمکش‌ها و رقابت‌ها منجر گردید.
