برنامهی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر در ادامهی کارزار آزادی مدافعان حقوق بشر در سراسر جهان (#ForFreedom)، بار دیگر توجه همگان را به وضعیت خانم نسرین ستوده، وکیل حقوق بشری، جلب کرده که از تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۹۷ در ایران در بازداشت خودسرانه به سر میبرد و حکمهای زندان در مجموع به مدت ۳۸.۵ سال را میگذراند.
نیروهای امنیتی در روز ۲۳ خرداد ۱۳۹۷ خانم نسرین ستوده را در خانهی او در تهران دستگیر و به زندان اوین منتقل کردند. آنها در پی دستگیری، حکم جلبی را به او نشان دادند و گفتند که برای گذراندن حکم پنج سال زندان دستگیر میشود. حکم مذکور به صورت غیابی در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۹۵ صادر شده بود. آنها حکم دادگاه در مورد این محکومیت را به خانم نسرین ستوده نشان ندادند و او پیش از دستگیری از محکومیت یا حکم زندان مطلع نشده بود که نقض موازین داخلی و بین المللی محاکمهی عادلانه است. خانم ستوده به این حکم اعتراض کرد.
در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۷ خانم ستوده نسخهای از حکم دادگاه را که پس از محاکمهی غیابی یک روزه در ۹ دی ۱۳۹۷ در شعبهی ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران برگزار شده بود دریافت کرد. خانم ستوده در اعتراض به غیرقانونی بودن محاکمهها در دادگاه انقلاب اسلامی از حضور در دادگاه سر باز زده بود. دادگاه او را مقصر تشخیص داد و به ۷ اتهام زیر او را به ۳۳.۵ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم کرد:
۱ـ اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی (مادهی ۶۱۰ قانون مجازات اسلامی)؛
۲ـ فعالیت تبلیغی علیه نظام (مادهی ۵۰۰)؛
۳ـ عضویت موثر در گروهکهای غیرقانونی و ضد امنیتی کانون مدافعان حقوق بشر، لگام و شورای ملی صلح (مادهی ۴۹۸)؛
۴ـ تشویق مردم به فساد و فحشاء و فراهم آوردن موجبات آن (مادهی ۶۳۹)؛
۵ـ ظاهر شدن بدون حجاب شرعی در محل شعبهی بازپرسی (مادهی ۶۳۸)؛
۶ـ اخلال در نظم و آسایش عمومی (مادهی ۶۱۸)؛
۷ـ نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی (مادهی ۶۹۸).
خانم ستوده در دادگاه وکیل نداشت چون در اعتراض به مقررات ممنوعیت متهمان اقدام علیه امنیت ملی از انتصاب وکلای مدافع خویش، وکیلی را برای حضور در دادگاه منصوب نکرده بود. در پی آن او در اعتراض به غیرعادلانه و غیرقانونی بودن محاکمه از درخواست تجدیدنظر در حکم خودداری کرد.
خانم نسرین ستوده در سپتامبر سال ۲۰۱۰ (شهریور ۱۳۸۹) نیز زندانی شده بود. او پس از اعتراضهای گستردهی بینالمللی، سرانجام در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) پس از گذراندن سه سال از حکم شش سال زندان آزاد شد.
زندانیان در ایران در شرایط غیر بهداشتی و پرازدحامی به سر میبرند که سرایت بیماریهای عفونی و از جمله کووید ۱۹ را تسهیل میکند. در زندان اوین که بند زنان از امکانات پزشکی و نظافت بی بهره است، شمار بزرگی از زندانیان عقیدتی زن در فضایی شلوغ و غیربهداشتی به سر میبرند. آنها بیش از زندانیان عادی در خطر هستند زیرا اغلب در اثر شکنجه، محرومیت از درمان، بدرفتاریهای دیگر و نیز اعتصاب غذا از وضعیت سلامتی مناسبی برخوردار نیستند.