۱۳ هزار پناهجویی که خیلی بیشتر از ظرفیت کمپ موریا در آن ساکن شده بودند حالا با ازدست‌دادن حداقل سرپناه‌شان در جزیره لسبوس سرگردان‌اند.
دولت یونان و سازمان‌های بین‌المللی برای اسکان این گروه ۹ هزار چادر در جزیره لسبوس برپا کرده‌اند و آوارگان بی‌سرپناه را در آن جای داده‌اند اما همه می‌دانند این وضعیت موقتی است و باید فکری برای آن کرد. در هر چادر دو یا سه خانواده پناه داده شده و درپیش‌بودن فصل سرد هم نشان از روزهای تلخی در یونان برای پناه‌جویان دارد.
گزارش‌هایی که از وضعیت پناه‌جویان حادثه‌دیده در یونان منتشر می‌شود، ازجمله دویچه‌وله، بیشتر از همه روی این نکته تأکید می‌کنند که پناه‌جویان به‌شدت بهت‌زده و در شوک هستند. آنها که یک‌بار خانه و زندگی خود را به امید مهاجرت رها کرده بودند، یک‌بار دیگر همه‌چیز خود را در یونان از دست داده‌اند.
موریا هیچ شباهتی به یک اردوگاه پناهندگی بشردوستانه ندارد. موریا یک اردوگاه نظامیِ متروکه بود که پس از امضای توافقنامه‌ی مهاجرت میان ترکیه و اتحادیه‌ی اروپا در سال ۲۰۱۶، به بزرگ‌ترین اردوگاه پناهندگی در جغرافیای اروپا تبدیل شد. این کمپ اگرچه همیشه بیش از ظرفیتش ساکن داشت و بی شباهت به “جهنم” نبود، اما به هر حال سازوکاری برای گذران زندگی پناه‌جویان داشت که سختی‌های روزگار را برای آنها قابل تحمل‌تر می‌کرد. حالا با ازبین‌رفتن همه آن و اسکان اجباری در چادر، پناه‌جویان مستأصل‌تر از همیشه هستند و ادامه این روند می‌تواند به یک بحران روانی هم در میان آنها دامن بزند.
درحال‌حاضر در میان ۹ هزار چادر پناه‌جویان فقط دو ایستگاه پلیس برای برقراری امنیت مستقر شده و از سایر سازوکارهایی که سابقا در موریا وجود داشت، خبری نیست. ضمن اینکه ازدست‌رفتن آخرین داشته‌های مهاجران در آتش‌سوزی کمپ هم مزید بر علت شده و پناه‌جویان را در وضعیت بغرنجی قرار داده است. وضعیت بهداشتی کمپ جدید هم به‌شدت وحشتناک است و امکانات بهداشتی در کمترین حد ممکن قرار دارد. طبق گزارش‌های منتشرشده هیچ دوش حمامی در محل چادرهای پناه‌جویان نصب نشده و مردها اغلب برای حمام به دریا می‌روند، اما زن‌ها اغلب با این کار مشکل دارند.
در این میان مسئله کرونا هم بسیار جدی است. پس از شیوع ویروس کرونا در جزیره‌ی لسبوس در مارس ۲۰۲۰، ساکنان اردوگاه دیگر حتی اجازه‌ی خروج از موریا را هم نداشتند. این درحالی‌ست که شهردار وقت لسبوس در سال ۲۰۱۵ هشدار داده بود که موریا به «زندان گوانتاناموی اروپایی» تبدیل خواهد شد.
گزارش‌ها حکایت از مرگ یک پناهجوی افغان در هفته گذشته در لسبوس دارد. در حال حاضر در محل چادرها هم یک بخش دوهزار‌نفری برای قرنطینه احتمالی مبتلایان به کرونا در نظر گرفته شده اما با توجه به استانداردهای بهداشتی کمپ چندان نمی‌توان روی آن حساب کرد. ضمن اینکه مسئله کرونا موجب شده تا میان مردم محلی و پناه‌جویان هم اختلاف‌هایی پیش آید. چه اینکه اساسا مسئله آتش‌سوزی کمپ را بسیاری به مسئله شیوع کرونا در میان پناه‌جویان نسبت می‌دهند.
اتحادیه اروپا در سال‌های اخیر هیچ‌گاه نتوانست به سیاست مشترکی برای تقسیم پناه‌جویان در میان کشورهای عضو خود برسد. برخی کشورهای شرق اروپا به هیچ عنوان حاضر به پذیرش پناه‌جو نیستند. دیگر کشورها نیز تنها شماری ناچیز را در خاک خود می‌پذیرند. آلمان در مجموع حدود هزار و ۵۰۰ پناه‌جو را می‌گیرد اما حتی همین عده کم نیز با انتقاد برخی کشورهای اتحادیه اروپا و گروهی از سیاست‌مداران این کشور روبه‌رو شده است.
بدون تردید، پناه و اسکان‌دادن به چند هزار انسان در کشورهای اروپایی کار چندان دشواری نیست، اروپا با اندکی تجدید نظر در نگاه خود به این انسان ها، خیلی راحت می تواند راه را به روی آنان باز کند.
1378 -1401 (2000 – 2023) * کپی رايت