درحالیکه کارشناسان از اثرات جبران‌ناپذیر آلودگی هوا بر سلامت شهروندان سخن می گویند اما دولت پس از گذشت ۲۴ ساعت از پیشنهاد تعطیلی تهران به دلیل قرار گرفتن هوا در شرایط اضطرار، همچنان سکوت کرده است.
به گزارش مهر، کیفیت هوای تهران برای پنجمین روز متوالی در شرایط ناسالم برای همه گروه‌های جامعه قرار گرفته است. روز گذشته کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران بر اساس پیش بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر ادامه روند پایداری‌های جوی در پایتخت آخرین تصمیم درباره کنترل موقت این شرایط پیشنهاد تعطیلی ادارات را داد اما بعد از گذشت ۲۴ ساعت هنوز هیئت دولت تصمیم رسمی برای پاسخ ضرب العجل این کمیته را رسمی اعلام نکرده است.
این در حالی است که کارشناسان محیط زیست و سلامت و بهداشت محیط شرایط آلودگی هوا را برای سلامت شهروندان تهرانی مخاطره‌آمیز می‌دانند. بهزاد اشجعی، کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه تصمیمات تعیین‌شده در شرایط اضطرار آلودگی هوا در درجه اول به حفظ سلامت مردم و در درجه بعدی به منظور کاهش ناگهانی میزان انتشار آلاینده‌ها است. گفت: شاید این توضیح، ابهامات زیادی را رفع کند. اصرار ما برای تعطیلی، رفع آلودگی هوا نیست. بلکه به حداقل رسیدن تماس افراد با هوای آلوده است.
اثرات آلودگی هوا بر سلامت بلندمدت است
وی در ادامه به توضیح اثرات بلند مدت آلودگی هوا بر سلامت و تشریح پدیده harvesting پرداخت و گفت: این پدیده یعنی شما امروز در معرض هوای آلوده قرار می‌گیرید، اما اثرات منفی اش مدت‌ها بعد در شما پدیدار می‌شود. بنابراین نباید خسارات جانی آلودگی هوا را فقط در مراجعات اورژانسی، بیماری و فوتی‌های امروز مردم دید، همه ما که این روزها در معرض هوای آلوده بودیم باید منتظر اثراتش باشیم.
بر اساس پیش بینی سازمان هواشناسی تا ۴ روز دیگر پایداری‌های جوی در بیشتر مناطق کشور به ویژه شهرهای صنعتی و پرجمعیتی همچون تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، اراک و قم ادامه دارد. هواشناسی شرایط وارونگی هوا را در تهران را به شکل دو لایه گزارش داده و تصریح کرده است شدت این وراونگی در پایتخت به دو لایه در ارتفاع ۲۰۰ و ۹۰۰ متری افزایش پیدا کرده است، و پیش بینی می‌شود این شرایط در روزهای آینده نیز ادامه یابد.
چرا دولت این دست و آن دست می‌کند؟
اما با وجود اینکه شرایط اضطرار آلودگی هوای پایتخت از سوی همه دستگاه‌های مسئول مورد تاکید قرار گرفته و تهران به دلیل شرایط کرونایی در حالت نیمه تعطیل به سر می‌برد و برای هماهنگی دستگاه‌هایی همچون آموزش و پرورش و آموزش عالی برای تعطیلی واحدهای آموزشی دولت چالشی پیش روی خود نمی بیند مشخص نیست تعلل دولت به چه دلیل بوده است.
طی ۸ ماه گذشته با توجه به دورکار شدن بسیاری از کارمندان بسترهای لازم برای دورکاری نیز تا حدودی فراهم است و می‌توان از این شرایط به عنوان بازوی کمکی کاهش سطح آلودگی هوای کلانشهرها کمک گرفت اما به نظر می‌رسد دولت به احتمال تغییرات جوی بیشتر دل خوش کرده است.
دولت نه تنها اخذ تصمیم‌های کوتاه مدت برای حل این معضل تعلل و اهمال داشته است که پس از ۵ سال از ابلاغ قانون هوای پاک، هنوز از پس مسئولیت‌های و وظایف خود در اجرای این قانون هوای پاک و حل معضل آلودگی هوا بر نیامده‌اند.
باز هم توپ در زمین مردم افتاد!
بهزاد اشجعی، متهم ردیف اول آلودگی هوای را وزارت دانسته و با برشمردن وظایف قانونی این نهاد ابراز داشت: عدم اجرای طرح کاهش، عدم نظارت بر اجرای معاینه فنی، ناتوانی در نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، عدم نصب فیلتر جاذب دوده روی خودروهای عمومی درون شهری، مدیریت غلط ترافیک و ناتوانی در کاهش تقاضای سفرهای درون شهری همچنین عدم توسعه فضای سبز باعث بغرنج‌تر شدن هر سال وضعیت آلودگی در سطح کشور است.
با این وجود طی روزهای گذشته مسئولان باز هم سعی کرده‌اند توپ را در زمین مردم بیاندازند و سخن از کاهش درجه دمای منازل برای کنترل آلودگی هوا یا کاهش استفاده از خودروهای شخصی بزنند. پیروز حناچی، شهردار تهران از شهروندان خواست با کاهش یک‌درجه‌ای دمای منازل، مصرف گاز خانگی را به میزان ۱۰ درصد کاهش می‌دهد و در بهبود وضعیت هوا مؤثر است.
وزیر نفت: چاره‌ای جز مصرف مازوت نداریم
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران گفت که باز کردن پنجره‌های منازل توسط مردم با این تصور که کرونا خارج می‌شود، یکی از علل افزایش مصرف گاز خانگی است و «در چنین شرایطی چاره‌ای جز تحویل مازوت به نیروگاه‌های برق نداریم.»
بیژن زنگنه روز یکشنبه در نشست مشترک وزرای نیرو، نفت و کشور توضیح داد که «ما مایل نیستیم مازوت مصرف شود ولی گازوئیل هم در حداکثر میزان ممکن تحویل نیروگاه های برق می‌شود و بیشتر از این امکانش وجود ندارد.»
وزیر نفت ایران افزود: «در گازوئیل نیز بحث صادرات مطرح نیست و هر چه گازوئیل مازاد در کشور وجود دارد تحویل نیروگاه‌های برق می‌دهیم.»
او با بیان این که «مشکلاتی داریم و نمی‌توانیم همه استان‌ها را در بحث مصرف مازوت مستثنی کنیم»، از مردم خواست که هم دمای خانه‌های خود را پایین بیاورند و هم از اتلاف انرژی خودداری کنند.
زنگنه تاکید کرد که تنها با کاهش مصرف برق، سوزاندن مازوت در نیروگاه‌های برق کاهش می‌یابد.
این در حالی است که انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران روز شنبه اعلام کرده بود: «در حال حاضر هیچ صنایع و نیروگاهی در تهران از سوخت مازوت استفاده نمی‌کند.»
وزیر نفت ایران مصرف فعلی گاز کشور را روزانه بیش از ۸۲۵ میلیون مترمکعب عنوان کرد که از این میزان ۵۵۶ میلیون متر مکعب مصرف خانگی، عمومی و صنایع کوچک است. به گفته او مصرف روزانه گاز در اسران بیش از ۶٠ میلیون مترمکعب نسبت به سال پیش رشد کرده است.
زنگنه همچنین خاطر نشان کرد که براساس اعلام استاندار تهران مصرف برق در این استان ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده که تنها دو درصد آن به دلیل اشتراک‌های جدید برق بوده است.
عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران که پیشتر فاش کرده بود که سوزاندن مازوت توسط نیروگاه‌های برق علت افزایش شدید آلودگی هوای کلانشهرهای کشور طی روزهای اخیر بوده، روز یکشنبه خبر داد معاون دادستان کل کشور با صدور بخشنامه‌ای خواسته تا فرد و نهادی مانع سوزاندن نفت کوره در نیروگاه‌ها و صنایع نشود.
کلانتری علت صدور این بخشنامه را وجود برخی مسائل امنیتی که به آنها اشاره نکرده، عنوان کرده است. البته او چندی پیش به نقل از مقام‌های وزارت نفت گفته بود که به دلیل تحریم‌ها، برخی نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها به دلیل پُر بودن انبارها، چاره‌ای جز استفاده از سوخت مازاد مازوت ندارند.
با این حال، بهزاد اشجعی، دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست ایران در گفتگو با خبرگزاری تسنیم ضمن تاکید بر این که مطابق اذعان وزارت نفت در نشستی مشترک، امکان صادرات مازوت وجود دارد، تصریح کرد: «استنباط این است که استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و کارخانه‌های بزرگ، جنبه “راحت‌طلبی” دارد زیرا سوختی ارزان و قابل دسترس برای نیروگاه‌ها است.»
کیفیت هوای تهران روز یکشنبه و برای پنجمین روز متوالی در شرایط ناسالم برای همه گروه‌های جامعه قرار گرفته است. افزون بر تهران، آلودگی شدید هوا در شهرهای کرج، قزوین، قم، تبریز، مشهد، اراک و اصفهان نیز گزارش شده است. کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران روز شنبه با توجه به پیش بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر ادامه پایداری شرایط جوی پیشنهاد تعطیلی موقت شهر را داد که پذیرش این پیشنهاد همچنان با مقاومت‌هایی از سوی دولت مواجه است.
