کودتای ۲۵ اکتبر در سودان در حال فعال کردن مجدد اعتصاب و بسیج عمومی در این کشور است. چندین بخش کارگری در حال حاضر به اعتصاب عمومی پیوسته اند و انتظار می رود روز شنبه تظاهرات گسترده ای در سراسر کشور برگزار شود.
ارتش سودان در کودتای روز دوشنبه ۲۵ اکتبر، دولت انتقالی را منحل کرد و عبدالله حمدوک، نخست وزیر و چندین وزیر از شاخه غیرنظامی دولت او را دستگیر کرد. ژنرال عبدالفتاح البرهان که پیش از این در رأس روند “انتقال” قرار داشت، اکنون به “مرد قوی” کشور تبدیل شده است. با این حال در روز کودتا، هزاران نفر در مراکز شهری بزرگ در کشور به خیابان‌ها ریختند تا مخالفت خود را با تصرف قدرت توسط حکومت نظامی نشان دهند.
اما هم کودتا و هم این مقاومتی که در حال شکل گیری است، از آسمان فرود نیامده است. در واقع، از هفته‌ها قبل، تنش و اختلافات در دولت انتقالی که در سال ۲۰۱۹ تأسیس گردید، قوی‌تر شده بود. آن دولت، تلاشی بود برای «سازش» بین ارتش رژیم سابق دیکتاتور عمر البشیر، نمایندگان «جامعه مدنی» و همچنین رهبران گروه‌های مسلح مخالف مختلف. این سازش برای طبقات حاکم محلی مرتبط با قدرت های امپریالیستی ضروری بود تا تلاش کنند به بسیج های مردمی که از اواخر سال ۲۰۱۸ در حال افزایش بود و علیرغم سرکوب وحشیانه، عقب نشینی نکرده بودند، پایان دهند.
از این رو، در مواجهه با تهدیدهای یک کودتا که شدیدتر میشد، و شامل تظاهراتهای طرفدار کودتا بود، بخش‌هایی از مردم سودان از قبل شروع به تظاهرات علیه ارتش کرده بودند. هنگامی که کودتا در دوشنبه گذشته متحقق شد، هزاران جوان، زن و کارگر را وادار کرد تا در اعتراض به خیابان‌ها بیایند – این امر یادآور بسیج ۲۰۱۸ – ۲۰۱۹ بود. در چندین شهر سودان حتی کمیته های مقاومت تشکیل شده است. یکی از معترضان به واشنگتن پست گفت: “در همان زمان، کمیته های مقاومت در چندین شهر در سراسر کشور تشکیل شد. مردم سودان انقلاب‌های متعددی را پشت سر گذاشته‌اند. اما اکنون ما آماده مقاومت هستیم. ما یاد گرفته‌ایم که چگونه سنگربندی کنیم، چگونه جاده‌ها را قرق نماییم و سپس به تعداد زیاد بیرون بیاییم.”
اما عنصری که به این مقاومت در برابر ارتش، قدرت بیشتری می بخشد، فراخوان برای یک اعتصاب سیاسی عمومی توسط انجمن حرفه ای های سودانی (SPA) است که نقش مهمی در جنبش ۲۰۱۸ – ۲۰۱۹ ایفا کرده بود. در عرض چند ساعت پس از انتشار این فراخوان، بخش‌های مهمی از طبقه کارگر اعلام کردند که به اعتصاب خواهند پیوست. این شامل کارگران بخش دولتی، کارگران نفت، داروسازان، پزشکان، معلمان، وکلا، کارمندان بانک و کارگران راه آهن می شود.
بدین ترتیب طبقه کارگر سودان نه تنها به شکل سازمان یافته تری وارد جنبش مقاومت در برابر کودتا می شود، بلکه با مختل و مسدود کردن عملیات اقتصادی کشور و همسایگان آن، قدرت خود را بطور ملموسی نشان می دهد. بلومبرگ مینویسد که “مشاور صنایع نفت گاز و انرژی – FGE – در یادداشتی اعلام کرد که در صورت تداوم بحران، مجموع صادرات روزانه ۱۳۰ هزار بشکه نفت از سودان و سودان جنوبی در خطر است. سودان جنوبی محصور در خشکی، که اکثریت قریب به اتفاق این رقم را، یعنی روزانه حدود ۱۵۰ هزار بشکه نفت تولید می کند، نفت خام خود را از طریق یک خط لوله به سواحل دریای سرخ سودان صادر مینماید. نفت تقریباً تنها منبع درآمد آن است. به گفته FGE، عملیات تنها پالایشگاه سودان در خارطوم، که نفت خام را از جنوب دریافت می کند، با بیشترین ناآرامی ها مواجه است. ضمنا زیر ساخت های نفتی کشور نیز ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.”
تصادفی نیست که حکومت نظامی تصمیم گرفت از همان ابتدا به سرکوب خشونت آمیز متوسل شود و در اولین روز تظاهرات، حداقل ۱۰ نفر را کشت و ۱۵۰ نفر زخمی بجای گذاشت. ارتش همچنین دسترسی به اینترنت و ارتباطات تلفنی را قطع کرد، تا هماهنگی معترضان را دشوارتر کند. ارتش اتحادیه های کارگری را نیز با حکمی منحل ساخت. این یک گام دیگر بود که ارتش برداشت، اما به هر حال تأثیر چندانی نداشته است.
با اینحال سرکوب نتوانسته است طبقه کارگر و جوانان را از سازماندهی خود، چه از طریق کمیته های مقاومت، و چه با اتخاذ برخی ابتکارات واقعی باز دارد: بدلیل عدم اتصال به اینترنت، فراخوان اعتصاب عمومی از بلندگوهای مساجد محلی پخش شد! در برخی مناطق، کارگران خود موفق به اتصال مجدد به اینترنت شده اند.
انتظار می رود روز شنبه تظاهرات بزرگی با هدف سرنگونی دولت نظامی برگزار شود. در حال حاضر نمی توان دانست که ارتش چه واکنشی نشان خواهد داد، یا اینکه تظاهرات چقدر بزرگ خواهد بود. اما آنچه مسلم است اینست که : امروز کارگران و جوانان هستند که اپوزیسیون اصلی حکومت نظامیان را تشکیل می دهند.
یکی از جنبه‌های مهم این است که طبقه کارگر، زنان، جوانان و توده‌های فقیر سودان نباید به قدرت‌های امپریالیستی و عوامل محلی آنها که ادعا می‌کنند علیه کودتا هستند، اعتماد نمایند. آنها باید به هر قیمتی از دامی که در سال ۲۰۱۹، با ایجاد دولت انتقالی به کمک بخشی از ارتش پهن شد، اجتناب ورزند. ایالات متحده، اتحادیه اروپا، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی همگی خواهان بازگشت به وضعیت پیشین هستند. اما برای کارگران و توده های فقیر، این بازگشت نشانه یک بن بست خواهد بود. دقیقا این همان دولت «سازش» بود که در سال ۲۰۱۹ روی کار آمد و به ارتش و اعضای رژیم پیشین اجازه داد تا قدرت سیاسی و اقتصادی خود را تا حد زیادی حفظ کنند و سپس، زمانی که آماده شدند، دولت شکننده «انتقالی» را سرنگون کنند. این خود دولت انتقالی بود که در ازای انجام اقدامات ریاضتی ضد کارگری، با کمک کنندگان بین المللی برای دریافت وام مذاکره کرد.
برای طبقه کارگر و جوانان، در عوض مسئله سازماندهی مستقل در محیط های کاری و محله های کارگری می باشد. کمیته های مقاومت می تواند یک آغاز باشد. طبقه کارگر تنها با سازماندهی مستقل از بورژوازی محلی، قادر خواهد بود از خواسته‌های سیاسی و اجتماعی خود و بخش‌های مختلف تحت ستم سودان، مانند زنان و اقلیت‌های قومی کشور دفاع کند. گذاز از این تجربه، همچنین می تواند اولین گام به سوی ایجاد یک سازمان سیاسی از کارگران و ستمدیدگانی باشد که برای سرنگونی سیستم مرگبار، سرکوبگر و استثمارگر سودان مبارزه می کند.
منبع : Révolution Permanente – ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱
