
عفو بین الملل: قربانیان «ناپدیدسازی قهری» افرادی هستند که انگار در چشم به هم زدنی از کره زمین محو شدهاند. در چنین مواردی، مسئولان حکومتی (یا افرادی که با رضایت دولت عمل میکنند) فرد مورد نظر را از خیابان یا محل زندگیاش میربایند و بعد این اقدام را انکار میکنند یا از دادن اطلاعات درباره سرنوشت و محل نگهداری آن فرد امتناع میورزند. این اقدامات گاه توسط عوامل مسلح غیردولتی مانند گروههای مسلح مخالف دولت نیز صورت میگیرد. ناپدیدسازی قهری طبق قوانین بینالمللی جرم قلمداد میشود.
بسیاری از ناپدیدشدگانِ قهری خودسرانه بازداشت و یا حبس شدهاند. به عبارت دیگر، بازداشت و یا حبس آنها بدون حکم قضایی انجام شده است.
فرد ناپدیدشده، از آنجا که در موقعیتی کاملاً محروم از حمایتهای قانونی قرار میگیرد، در معرض خطر شکنجه است. فقدان دسترسی وی به راهکارهای قانونی او را در یک موقعیت هولناک و بیدفاعیِ محض قرار میدهد. قربانیان همچنین تا حد بسیار زیادی در معرض خطر نقض سایر حقوق انسانیشان از جمله خشونتهای جنسی یا حتی قتل هستند.
افراد ناپدیدشده اغلب هیچگاه آزاد نمیشوند و کسی از سرنوشتشان اطلاع نمییابد. قربانیان به طور مستمر زیر شکنجه قرار میگیرند و بسیاری از آنها کشته میشوند یا این که زیر سایه ترسناک قتل روز و شبشان را سپری میکنند. آنها میدانند که خانوادههایشان از محل نگهداریشان هیچ اطلاعی ندارند و احتمال این که کسی به یاری آنها بیاید بسیار ضعیف است. حتی اگر از مرگ بگریزند و نهایتاً آزاد شوند، صدمات روحی و جسمی چنین شکنجهای تا مدتها با آنها خواهد ماند.
حقوق نقضشده بر اثر ناپدیدسازی قهری میتواند شامل موارد ذیل باشد:
– حق برخورداری از امنیت و شأن و کرامت انسانی
– حق مصون ماندن از شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازاتهای بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیرکننده
– حق برخورداری از شرایط انسانی در زمان بازداشت
– حق برخورداری از شخصیت حقوقی
– حق برخورداری از دادرسی عادلانه
– حق برخورداری از زندگی خانوادگی
– حق حیات (در صورتیکه فرد ناپدیدشده کشته شده یا سرنوشت او نامعلوم بماند)
درخواستهای عفو بینالملل:
– تحقیق درباره گزارشات ناپدیدسازی قهری و در صورت وجود شواهد کافی و قابل استناد، محاکمه افراد متهم به ارتکاب ناپدیدسازی در دادگاههای عمومی، با رعایت اصول دارسی منصفانه و بدون توسل به مجازات اعدام.
– تعریف ناپدیدسازی قهری، خواه توسط مأموران حکومتی و خواه نیروهای مسلح غیردولتی، به عنوان یک جرم در قوانین جزایی کشورها و تعیین مجازات متناسب برای آن.
– اجرای کنوانسیون بینالمللی حمایت از تمامی اشخاص در برابر ناپدیدسازی قهری و به رسمیت شناختن صلاحیت و حوزه اختیارات «کمیته ناپدیدسازیهای قهری» برای بررسی شکایات ارائه شده از سوی قربانیان و نمایندگانشان و سایر اعضای کنوانسیون.
– تضمین دسترسی بازماندگان و افرادی که عزیزانشان را از دست دادهاند به تسهیلات جبرانی از جمله پرداخت خسارت، توابخشی، اعاده به وضع سابق و تضمین عدمتکرار.
– الغای قوانینی که به موجب آنها موارد ناپدیدسازی قهری مشمول عفو یا «مرور زمان» شوند و عاملان و آمران در نتیجه از مجازات مصون بمانند.
خبرها، گزارش ها و تصاویر بیشتر را در تلگرام اخبار روز ببیند!