بریتانیا، فرانسه و آلمان سازوکار حل اختلاف برجام، معروف به مکانیسم ماشه را فعال کردند. بنا بر بیانیه صادر شده از سوی سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران، این دولت‌ها در هماهنگی با سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپا این تصمیم را گرفتند.
کمتر از ده روز پس از گام پنجم ایران در عدول از مسئولیت‌های مربوط به توافق جامع هسته ای، برجام، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، «مکانیسم ماشه» را علیه تهران فعال کردند.
بر اساس یکی از مهم ترین بندهای مندرج در توافق جامع هسته ای، سازوکار حل اختلاف که «مکانیسم ماشه» نیز خوانده می‌شود به طور خودکار می‌تواند در نهایت تمام تحریم‌های بین‌المللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند.
سازوکار حل اختلاف پیش‌بینی شده در برجام، ضامن اجرای تعهدات این توافق است. بر مبنای این سازوکار، در صورت مطرح شدن ادعای نقض برجام، این موضوع به کمیسیون مشترک ارجاع داده شده و این ادعا در سطح وزرا و هیات مشورتی بررسی می‌شود. در صورتی که رضایت طرف مدعی نقض مفاد توافق در این مرحله کسب نشود، قطعنامه‌های تحریمی سابق شورای امنیت علیه ایران بازخواهند گشت.
بر اساس این بند، اگر هر یک از طرف های امضاکننده توافق اتمی به این نتیجه برسند که ایران برجام را نقض کرده و به تعهداتش پایبند نبوده است، می‌توانند روند بررسی و ساز وکار حل اختلاف را به جریان بیندازند. در چنین شرایطی و در صورت عدم حل اختلاف در کمیسیون‌ها و هیات‌های پیش‌بینی شده در برجام، پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت ارجاع خواهد شد.
ژوزپ بورل، نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام، بیانیه‌ای صادر کرد.
در بیانیه آقای بورل می خوانیم: « امروز نامه ای از وزرای امور خارجه فرانسه ، آلمان و بریتانیا دریافت کرده ام که درمورد موضوع مربوط به اجرای تعهدات ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) به کمیسیون مشترک برای حل و فصل از طریق مکانیزم حل اختلاف مندرج در بند ۳۶ توافق نامه است. من به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک، بر روند مکانیزم حل اختلاف نظارت خواهم کرد.
هدف این سازوکار حل مسائل مربوط به اجرای توافق نامه در چارچوب کمیسیون مشترک است. در این راستا ، من به هدف وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا برای حفظ برجام به امیدی که صمیمانه بتوانیم راهی برای عبور از بن‌بست امروز از طریق گفت‌وگوی دیپلماتیک سازنده بیابیم، اعتقاد دارم. مکانیسم حل و فصل اختلافات از طرف همه به تلاش های جدی نیاز دارد.برجام موفقیت چشم گیر دیپلماسی چند جانبه پایدار پس از سال ها مذاکره است. با توجه به تشدید تنش های خطرناک در خاورمیانه اعتقاد دارم حفظ برجام حیاتی تر از همیشه است.»
جمهوری اسلامی: اروپا آماده پذیرفتن تبعات سوء استفاده از فرایند حل و فصل برجام باشد
جمهوری اسلامی در نخستین واکنش به اقدام کشورهای اروپایی طرف برجام برای فعال کردن ساز و کار حل اختلاف پیش بینی شده در این توافق، اروپا را به آمادگی برای پذیرفتن تبعات این اقدام تهدید کرد.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این خصوص تصریح کرد: «اگر اروپایی‌ها بخواهند از فرآیند حل و فصل اختلافات درکمیسیون مشترک برجام سوء استفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن آماده کنند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این اقدام کشورهای اروپایی آنرا نشانه ضعف و انفعال آنها در عمل به تعهدات خود در چارچوب برجام توصیف و تاکید کرده است که جمهوری اسلامی روند حل و فصل اختلافات در برجام را از یک سال و اندی پیش با ارسال نامه‌های رسمی به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به گام‌های ایران در کاهش تعهدات برجامی آنرا بخشی از تعهدات گنجانده شده در توافق هسته‌ای وین دانست و تاکید کرد: «متاسفانه در مدت یکسال طرف‌های اروپایی برجام به رغم تعهداتی که هم در برجام داشتند و هم صراحتا و به طور رسمی پس از خروج آمریکا از برجام در جلسات کمیسیون مشترک برعهده گرفتند، نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند و به همین سبب نیز، کشورمان از مقررات پیش بینی شده در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام استفاده کرده و اجرای بخشی از تعهدات هسته ای خود را طی پنج گام با فواصل زمانی قابل ملاحظه متوقف کرد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در پایان خطاب به سه کشور اروپایی تاکید کرده است که کشورش به هرگونه «بدعت، سوء نیت و اقدامات غیرسازنده» با قاطعیت پاسخ خواهد داد.
هورااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااا!