حکومت برای آرام کردن اعتراضات گسترده ی هفتاد روزه، علاوه بر سرکوب خونین و کشتار معترضین دست به دامن اصلاح طلبان شده است. روزنامه اعتماد در گزارشی جزئیات جلسه اصلاح‌طلبان با رئیس قوه قضائیه و دبیر شورای عالی امنیت ملی را روایت کرده است.
به گزارش اعتماد، ۱۸ مهرماه بود که رییس دستگاه قضا از ضرورت گفتگو با طیف‌ها و اقشار مختلف صحبت کرد. اژه‌ای همچنین اعلام کرد آماده شنیدن نظرات و انتقادات طیف‌ها و اقشار مختلف است. اظهارنظری که بازتاب‌های فراوانی در میان فعالان سیاسی و احزاب پیدا کرد و از آن استقبال فراوانی شد. در همان مقطع نیز اعلام شد که به زودی نشست‌هایی با طیف‌های مختلف سیاسی میان مسوولان ارشد حاکمیتی و احزاب سیاسی برگزار خواهد شد تا در آن راهکار‌های عملیاتی برای برون‌رفت از مشکلات ارایه شود.
بر این اساس، ابتدا روز دوشنبه ۳۰ آبان‌ماه خبرگزاری برنا خبری را درباره نشست هیات‌رییسه جبهه اصلاحات ایران با حضور چهره‌هایی چون، بهزاد نبوی، جواد امام، محمود صادقی و حسین مرعشی با رییس قوه قضاییه و علی شمخانی منتشر کرد. سپس چهارشنبه ۲ آذرماه برخی رسانه‌ها به نقل از علی شکوری‌راد جزییات بیشتری را در خصوص محتوای این دیدار منتشر کردند. هرچند جزییات دقیقی درباره این دیدار در برنا و اقتصاد نیوز منتشر نشد، اما برخی اخبار حاشیه‌ای حکایت از آن داشت که ناآرامی‌های اخیر در کشور باعث شده تا سیاست‌گذاران کلان کشور به فکر استفاده از دیدگاه‌های سیاسی بیفتند. نتیجه این رویکرد تازه مسوولان تصمیم‌ساز، دعوت از برخی چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب بود.
علی شکوری‌راد، سخنگوی جبهه اصلاحات درباره دیدار هیات‌رییسه جبهه اصلاحات با رییس قوه قضاییه و دبیر شورای عالی امنیت ملی به اقتصادنیوز گفت: «در این دیدار‌ها تحلیلی از آنچه این روز‌ها در ایران جریان دارد ارایه شد. همچنین توضیحاتی درباره خواست‌ها و مطالبات بحق معترضان داده و بر پرهیز از برخورد‌های خشن با معترضین و به خصوص به‌کار‌گیری نیروهای لباس شخصی تاکید شد.» سخنگوی جبهه اصلاحات تاکید کرد که به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و اجتناب از اغتشاش نامیدن همه اعتراضات و نیز ایجاد فرصت امن برای طرح اعتراضات مردم به خصوص در دانشگاه‌ها از نکات دیگری بود که به آن پرداخته شد.»
شکوری‌راد همچنین درباره تاثیر‌گذاری این دیدار گفت: «اعضای جبهه اصلاحات نظرات خود را با مسوولانی که ملاقات کردند در میان گذاشتند و به خصوص در زمینه برخورد با معترضان و بازداشت‌شدگان، هشدار‌های لازم را داده و متذکر شدند که برخورد با معترضان می‌بایست برخورد قانونی و دموکراتیک باشد و از هر نوع برخورد خشن اجتناب شود.» وی همچنین درباره ابعاد انتخاباتی این دیدار، خاطرنشان کرد: «اصلا درباره انتخابات صحبت نشد و اساسا هنوز هیچ رویکردی نسبت به انتخابات در جبهه اصلاحات وجود ندارد.»
جزییات دقیق‌تر از راهبرد‌هایی که اصلاح‌طلبان روی آن پافشاری می‌کنند
در همین خصوص فاطمه راکعی نایب‌رییس جبهه اصلاحات جزییات دقیق‌تری درباره راهبرد‌های پیشنهادی اصلاح‌طلبان برای عبور از چالش پیش رو ارایه کرده و می‌گوید: «به‌طور کلی اصلاحات به دنبال تحقق مردمسالاری و دموکراسی در کشور است و مبتنی بر این ضرورت مسائل را پیگیری می‌کند. معتقدم که سیستم هم باید با نگاه مردمسالارانه با مردم مواجه شود و مطالبات آنها را محقق کند. هر فرد ایرانی باید آزادانه دیدگاه‌های خود را مطرح کند. اینکه آیا عموم جامعه به این دیدگاه‌ها توجه می‌کنند یا نه بحث دیگری است.»
او ادامه می‌دهد: «با شناختی که از شخصیت، منش و روش آقای خاتمی و نگاه‌شان به مسائل دارم، معتقدم هر حرکتی باید مسالمت‌جویانه باشد تا خونی از دماغ یک ایرانی ریخته نشود. آقای خاتمی فارغ از اینکه در چه پستی حضور دارند، همواره ایران را برای همه ایرانیان خواسته‌اند. اصلاح‌طلبان نیز مبتنی بر این رویکرد فکری، راهبرد‌های خود را برای عبور از بحران ارایه می‌کنند.» او تاکید می‌کند: «اگر هیات‌رییسه جبهه اصلاحات دیداری با آقایان اژه‌ای و شمخانی داشته‌اند، تلاش کرده‌اند تا این رویکرد همگرایانه را به گوش مسوولان تصمیم‌ساز کشور برسانند. بیانیه آقای خاتمی و پس از آن بیانیه جبهه اصلاحات در راستای این رویکرد کلی ارایه شده‌اند که کشور به سمت دموکراسی، افزایش مشارکت‌های عمومی، مدارا، شایسته‌سالاری، تعامل و تنش‌زدایی گام بردارد.»
راکعی در پاسخ به این پرسش که آیا نشانه‌ای از توجه مسوولان حاکمیتی به این مطالبات مشاهده شده است، می‌گوید: «بر اساس گزارشی که به جبهه اصلاحات ارایه شده در این نشست به عدم رفتار‌های تند و خشن از سوی حاکمیت تاکید شده است. ضمن اینکه عنوان شده باید مطالبات مردم شنیده شود. پس از مرگ دردناک مهسا امینی، زنان، دختران و جوانان ایرانی، نسبت به این رخداد همذات‌پنداری کرده و خواستار پاسخگویی مسوولان به این حرکت‌های خشن شدند. جبهه اصلاحات معتقد است از آغاز اگر یک عذرخواهی ساده صورت می‌گرفت، بسیاری از مشکلات بعدی رخ نمی‌دادند. اما سیستم تن به عذرخواهی، دلجویی از مردم و مجازات مقصران خودداری کرد و کار به جایی رسید که بیش از ۷۰ روز هنوز تجمعات اعتراضی ادامه دارد.»
نایب‌رییس جبهه اصلاحات با اشاره به اینکه بخش انبوهی از خانواده‌ها هنوز به اصلاحات اعتقاد دارند، ادامه می‌دهد: «چکیده صحبت‌های ما این است که همه باید به حاکمیت قانون تن دهند. دانشگاه‌ها و دانشجویان باید آزادی بیان و پس از بیان داشته باشند. محصوران آزادشده و زمینه اعمال اصلاحات لازم در قانون اساسی فراهم شود. به نظر می‌رسد میزبانان این نشست نیز خواستار ارایه پیشنهادات مصداقی از سوی اصلاح‌طلبان شده‌اند. اصلاح‌طلبان نیز در بیانیه خود تاکید کرده‌اند که پیشنهادات اصلاحی خود را در آینده ارایه می‌کنند؛ بنابراین در ادامه پیشنهادات به صورت مصداقی ارایه می‌شوند.»
براساس اظهارات علی شکوری‌راد سخنگوی جبهه و سپس فاطمه راکعی نایب‌رییس دوم جبهه اصلاحات، احتمالا فاز بعدی این دیدار، ارایه راهکار‌های مصداقی برای عبور از بحران خواهد بود؛ راهکار‌هایی که باید دید آیا از سوی مسوولان قوا مورد توجه قرار می‌گیرد یا اینکه پس از فرو کش کردن بحران، دوباره «در» برای مسوولان بر همان «پاشنه» سابق می‌چرخد؟
اولین نشانه های عقب نشینی در مقابل نزدیکترین همراهانشان که در گذشته ی نزدیک سهمشان از قدرت را محدود کرده بودند،نه در مقابل مردم بسیارگونه و به رسمیت شناختن حقوقشان در عرصه های مختلف.
اگرچه با توجه به مسائل و موضوعات مطروحه در جلسه که با هر نیتی به میان آمده باشد، باید اندکی خوشحال بود که ممکن است با ادامه ی چنین روندی بر خشونت افسارگسیخته مهار زده شود، ولی در عین حال نباید خوشباور بود که گویا با همین اندک، در رفتار حاکمیت تغییر جدی ایجاد شده است. پر واضح است که حاکمیت با این عقب نشینی، در صدد بوجود آوردن فرصت برای ادامه ی ماندن در قدرت است.
برای چنین ترفندی در نزدشان می توان توجیه شرعی هم یافت. توجیهشان هم تقیه است. به این معنی که “تقیه،جبهه عوض کردن است بهر نبرد”.
یعنی همان تفکری که حفاظت از وضعیت موجود را اوجب واجبات می داند. این که چیزی نیست.حتی اگر شده به قیمت ترک صلوه که ادعا می شود بن و اساس اعتقادشان هست.
آیا کسانی که تحت عنوان جبهه اصلاحات با قدرت فائقه وارد مذاکره شده اند، واقعا از طرف مردم مستأصل و معترض نمایندگی چنین مذاکره ای را دارند؟ بی تردید جواب این پرسش منفی است. چرا که خودشان هم در مظان اتهام قرار دارند. از این جهت که بارها و بارها خواسته و ناخواسته مردم را فریب داده اند.مردم را به چیزی دلخوش کرده و امیدوار کرده اند که عملا سرابی بیش نبود.
بنابراین قبل از هرچیز اگر صداقت دارند، باید بتوانند اعتماد از دست رفته در بین مردم نسبت به خودشان را بازسازی کنند. آیا استعداد و توان چنین کاری را دارند؟
جنبشی که در جامعه جریان دارد، به قدری قدرتمند است که باورکردنی نیست به این سادگی ها، فریب جماعت اصلاح طلب را بخورد. اگرچه بسیار محتمل است که فریب نیروهای راست غیر حاکم را که موذیانه خود را به لباس دوست آراسته اند،بخورد. رسانه های در اختیار راست غیرحاکم با سوء استفاده از وضعیت فاجعه بار موجود داخل و عدم درک و شناخت صحیح بخش قابل ملاحظه ای از مردم از ساز وکار نظم سرمایه سالار جهانی، با تبلیغات بی وقفه و با اشک تمساح ریختن برای مردم، در صدد تحمیل دروغ بزرگ دیگری به آنها هستند.
جبهه ی اصلاحات دست به ریسک خطرناکی زده است که تتمه ی آبرویی را که هنوز در میان لایه ی بسیار نازکی از جامعه برایش باقیمانده، به قمار گذاشته است.
بی گمان ازاین قمار فقط در صورتی برنده بیرون خواهد آمد که موجودیت و حقوق همه ی نیروهایی را که در راستای منافع عمومی مردم، بویژه منافع فرودستان و تهیدستان جامعه تلاش می کنند، نه در حرف و به قصد فریبشان که در عمل به رسمیت بشناسد. قبل از نیروی حاکم، همین جبهه ی اصلاحات باید صدای انقلاب مردم را شنیده باشد و به آن اعتراف کند. که اگر چنین کند، آنگاه می توان خوشحال بود که گام معنا داری در راستای گذار مسالمت آمیز از وضعیت موجود به وضعیتی سکولار دموکراتیک برداشته شده است.
اگر اصلاح طلبان دوباره به ج.ا. کمک کنند که از بحران درآیند، پس از مسلط شدن سرکوبگران، از چرخه بیرون خواهند افتاد و خونریزی ج.ا. بسیار بسیار خشن ترادامه خواهد یافت.
«هشدار های لازم», « پرهیز از خشونت» …..
آیا این جملات نشانگر همسویی اصلاح طلبان با حکومت نیست ؟