پاشینیان در ایروان روی همپوشی منافع خود با تهران حساب باز کرده و احتمال می دهد در صورت وقوع جنگ رهبران جمهوری اسلامی انتخابی غیر از پشتیبانی از وی را ندارند. علی اف هم نگاهی به اردوغان و نیاز وی به یک عامل تاثیر گذار در روند انتخابات ترکیه دارد. اشتباه محاسباتی هریک از این بازیگران می تواند آتش جنگ را برافروزد
ارمنستان و جمهوری آذربایجان با وجود آتش‌بس، کماکان درگیری لفظی دارند اما طرفین تا دیروز دست به اسلحه نبرده بودند و حتی در سه ماه گذشته که معترضان جمهوری آذربایجانی با در دست داشتن پلاکاردها و پرچم‌ها، کریدور لاچین را مسدود کرده‌اند تنش بین باکو و ایروان از نزاع لفظی فراتر نرفت.
تا دو روز پیش باکو و ایروان انگشت اتهام به سوی همدیگر گرفته بودند و یکدیگر را به عدم رعایت توافق متهم می کردند. از روز گذشته در مرز دو کشور وضعیت جنگی اعلام نشده جاری است.
روز سه شنبه یک سرباز آذری بر اثر تیراندازی نیروهای ارمنی زخمی شده و امروز چهارشنبه ارمنستان از کشته شدن یک سرباز خود خبر داده است. از واکنش طرفین در روزهای اخیر بر می آید که این بار ماجرا متفاوت بوده و به همین حوادث محدود نخواهد ماند. به احتمال زیاد اگر اقدام فوری در جهت فرونشاندن تنش انجام نشود شاید یک جنگ بزرگ جدید را شاهد باشیم.
در تازه‌ترین درگیری بین دو کشور همسایه جمهوری آذربایجان و ارمنستان، جمهوری آذربایجان مدعی تیراندازی ارمنستان به مواضع نظامی خود در منطقه «زنگیلان» در «قره باغ» شد و آن را محکوم کرد.
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان روز سه شنبه اعلام کرد که در جریان این تیراندازی یکی از نظامیان این کشور مجروح شد
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در این بیانیه از ایروان خواسته از تحریک نظامی و لفاظی‌های تهاجمی دست بردارد و اقداماتی را که موجب افزایش تنش در منطقه می‌شود، متوقف کند.
در این بیانیه آمده است: «ارمنستان باید از سوء استفاده از حضور ماموریت نظارت غیرنظامی اتحادیه اروپا در سرزمین‌های خود دست بردارد. رهبری سیاسی و نظامی ارمنستان مسئولیت کامل تحریکات علیه اقدامات صلح‌ساز جمهوری آذربایجان را در منطقه را بر عهده دارد»
روز چهارشنبه دوم فروردین رسانه ها به نقل از وزارت دفاع ارمنستان گزارش دادند: در نتیجه گشودن آتش از سوی جمهوری آذربایجان، یک سرباز ارمنی در بخش یرساخ در نزدیک مرز کشته شد.
تارنمای آرمن پرس گزارش داد: وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرده که آرشاک سرکیسیان سرباز واحد نظامی وزارت دفاع ارمنستان امروز ۲۲ مارس (۲ فروردین) حوالی ساعت ۱۶:۲۰ به وقت محلی، هدف شلیک گلوله از سوی جمهوری آذربایجان در پست مرزی واقع در بخش یرساخ قرار گرفت.
قبل از تیراندازی اخیر وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه‌ای رسمی، ارمنستان را به انتقال غیرقانونی محموله نظامی به منطقه قره‌باغ متهم کرد.
به گزارش «آپا» خبرگزاری رسمی جمهوری آذربایجان، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد که گروه‌های مسلح غیرقانونی ارمنی در داخل خاک جمهوری آذربایجان که نیروهای حافظ صلح روسیه به طور موقت در آن مستقر هستند، با استفاده از جاده‌های خاکی جایگزین برای جاده شوشا – لاچین، به انتقال محموله‌های نظامی از ارمنستان به منطقه قره‌باغ ادامه می‌دهند.
بنا به گزارش این رسانه، گروه‌های مسلح غیرقانونی ارمنی، نیروی نظامی، مهمات، مین، سوخت و سایر ملزومات نظامی و فنی را از طریق جاده خانکندی – خلفلی – تورش‌سو در ساعات شب و در شرایط جوی مه آلود به شهر خانکندی مرکز قره‌باغ حمل می‌کنند.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان در بیانیه خود، رهبری نظامی و سیاسی ارمنستان را مسئولیت تمام تنش آینده در منطقه عنوان کرد.
احتمال جنگ چنان بالا گرفته که واشنگتن به فکر مهار آن افتاده است. آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا امروز در تماس تلفنی با الهام علی‌اُف رئیس جمهور آذربایجان در خصوص آخرین وضعیت تنش جدید در قفقاز جنوبی به رایزنی پرداخت.
بنا به گزارش خبرگزاری آپا، رئیس جمهور آذربایجان در این تماس تلفنی با ابراز نگرانی از وضعیت اطراف جاده لاچین – خانکندی در منطقه قره‌باغ، مدعی استفاده ارمنستان از جاده فرعی جاده لاچین برای انتقال غیرقانونی ملزومات نظامی و جا به جایی نیروی مسلح در داخل خاک جمهوری آذربایجان شد.
علی‌اُف به وزیر خارجه آمریکا گفت که حضور ۱۰ هزار نیروی حافظ صلح روسی که به طور موقت در منطقه قره باغ مستقر هستند، یک نگرانی جدی است.
وی با اشاره به تداوم حضور نیروهای مسلح ارمنستان در خاک جمهوری آذربایجان گفت: باکو خواستار ایجاد گذرگاه مرزی در آخرین نقطه مرزی جاده لاچین آذربایجان با ارمنستان است.
رئیس جمهور آذربایجان مدعی شد: نیروهای مسلح ارمنستان در هفته‌های اخیر از فرصت حضور هیات اعزامی اتحادیه اروپا به مرز دو کشور سوء استفاده کرده و سیاستی را با هدف تشدید عمدی اوضاع دنبال و به طور مکرر آتش‌بس را نقض کرده است.
وزارت امور خارجه ارمنستان چهار روز پیش با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جمهوری آذربایجان برای یک تجاوز جدید به منطقه قره‌باغ و نسل‌کشی ارامنه آماده می‌شود.
وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه خود تاکید کرده است که باکو هر کاری انجام می‌دهد تا صلح در منطقه را غیر ممکن سازد. اما اوایل هفته جاری آیخان حاجی زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان گفت که ایروان علاقه‌ای به صلح و ثبات در منطقه ندارد زیرا از پذیرفتن پیشنهاد صلحی که شامل کنار گذاشتن ادعاهای ارضی ارمنستان علیه جمهوری آذربایجان می‌شود، طفره می‌رود.
از خبر ها و گزارش آرایش نظامی برمی آید که این بار جنگ باکو و ایروان برخلاف سال ۲۰۲۰، نه بر سر کنترل منطقه قره باغ کوهستانی بلکه «کریدور زنگزور» در جنوب است.
در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ (۶ مهر ۱۳۹۹) نظامیان دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان به مدت شش هفته (۴۴ روز) بر سر قره‌باغ کوهستانی وارد جنگ شدند. در نتیجه این جنگ پیروزی‌ای بزرگ برای باکو حاصل شد. دو کشور با پادرمیانی روسیه در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ (۲۰ آبان ۲۰۲۰) توافق‌نامه آتش‌بس را امضا کردند که طی آن کنترل آذربایجان بر بخش‌هایی از قره باغ کوهستانی از سوی ایراوان به رسمیت شناخته شد.
کریدور زنگزور فقط یک گذرگاه نیست و اختلاف بر سر آن محدود به آذربایجان و ارمنستان نمی باشد. با توجه به جفرافیای سیاسی و گروه بندی کشورهای منطقه، نیروهای مختلفی در این که چه بر سر کریدور زنگزور بیاید ذینفع هستند. هر نیرویی که بر دالان «زنگزور- لاچین» تسلط داشه باشد کنترل شاه‌راه ارتباطی برای پیوند آسیا و اروپا را به دست می گیرد. به همین اعتبار بازیگران پشت صحنه ی کشمکش که عمده ی آنها در بروز جنگ و به هم ریختن مرزهای فعلی ذینفع هستند تمایل چندانی به فرونشاندن درگیری و جلوگیری از جنگ ندارند.
الهام علی اف در آذربایجان، پاشینیان در ارمنستان، اردوغان در ترکیه، نتانیاهو در اسرائیل، پوتین در روسیه، جمهوری اسلامی و…هر یک به نوعی در این ماجرا درگیر هستند. جمهوری اسلامی ظاهرا بی طرف است اما الهام علی اف اعتمادی به سخنان مقامات جمهوری اسلامی ندارد.
علی باقری کنی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سه شنبه بعد از سفر به نروژ برای دیدار با ترویکای اروپایی در ایروان با مقامات ارمنستان ملاقات کرد. علی باقری سه‌شنبه اول فروردین در توئیتر از سفرش به ایروان خبر داد و نوشت: چند ساعت از نخستین روز سال جدید نگذشته که حرکت پرشتاب دستگاه دیپلماسی با محوریت «تحکیم سیاست همسایگی» و اولویت «حوزه قفقاز» آغاز شد. برای سفر کاری دو روزه به دعوت همتای ارمنی، ظهر امروز عازم ایروان هستم.
به گزارش آرمن پرس، باقری در ایروان گفت: من به دعوت همکارم به عنوان بخشی از رایزنی‌ها در ارمنستان حضور دارم. دیروز و امروز با همکار ارمنستانی خود و همچنین وزیر خارجه ارمنستان گفتگو‌های سازنده‌ای داشتیم.
باقری در پاسخ به سوالی درباره «انسداد فعلی کریدور لاچین” و روایت‌های مختلف گفت: فکر می‌کنم رهبران کشورهای منطقه آنقدر عاقل هستند که گفتگو را برای حل مسائل انتخاب کنند؛ و ایران از همه ظرفیت و پتانسیل خود برای حل مسائل از طریق گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز استفاده خواهد کرد.
جمهوری اسلامی اگرچه ممکن است با توجه به مجموعه شرایط بحران داخلی و انزوای بین المللی تمایلی به بروز جنگ نداشته باشد، اما پاشینیان در ایروان روی همپوشی منافع خود با تهران حساب باز کرده و احتمال می دهد در صورت وقوع جنگ رهبران جمهوری اسلامی انتخابی غیر از پشتیبانی از وی را ندارند. علی اف هم نگاهی به اردوغان و نیاز وی به یک عامل تاثیر گذار در روند انتخابات ترکیه دارد. اشتباه محاسباتی هریک از این بازیگران می تواند آتش جنگ را برافروزد.
