ایالات متحده آمریکا و چین به شدت برای برتری اقتصاد جهانی مبارزه می کنند. رقابت و بی اعتمادی طرفین نسبت به هم به ویژه در صنایع کلیدی بالاست. با این وجود، دولت ایالات متحده ناچار به اتخاذ سیاست نزدیکی است تا دوری از چین. از اظهارات مقامات آمریکا بر می آید که تاثیر تشدید تنش با چین را به سود خود نمی دانند، اگرچه اقدامات عملی آنها نشان می دهد در اتخاذ هر تصمیمی که به زیان چین باشد کوتاهی نمی کنند.
در آمریکا امکانات کاهش تورم به مرزهای خود می رسد. دولت جو بایدن پول زیادی را صرف مستقل کردن ایالات متحده از واردات فناوری های مهم آینده – به ویژه از چین – می کند. اما با وجود همه یارانه ها، اقتصاد آمریکا به این راحتی نمی تواند از پس رقابت با چین بر آید.
نخست‌وزیر چین روز یکشنبه اعلام کرد امیدوار است ایالات متحده و چین بتوانند شریک باشند، نه دشمن.
لی کیانگ، نخست‌وزیر چین در دیدار دوجانبه با جانت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا در گوانگ‌ژو، با اشاره به پیگیر بودن کاربران فضای مجازی چین در ارتباط با ورود خانم یلن به این شهر، عنوان کرد که توجه چینی‌ها نشان از انتظار و امید به اینکه روابط بین چین و ایالات متحده بهبود یابد، دارد.
به نقل از فیگارو، جنت یلن هم به همکار چینی خود گفت که این رابطه تنها از طریق ارتباط مستقیم و صریح می‌تواند پیش برود.
وزیر خزانه داری آمریکا به نخست وزیر چین گفت که توانایی انجام گفتگوهای دشوار، دو ابرقدرت اقتصادی را در یک سال گذشته در «پایه‌های باثبات‌تری» قرار داده است.
لی پاسخ داد که دو کشور باید به یکدیگر احترام بگذارند و باید شریک باشند، نه دشمن، و افزود که «پیشرفت سازنده» در طول سفر یلن حاصل شده است.
یلن گفت که واشنگتن و پکن «وظیفه» دارند که به طور مسئولانه روابط پیچیده را مدیریت کنند، این به معنای نادیده گرفتن تفاوت‌هایمان یا اجتناب از گفتگوهای سخت نیست، بلکه به معنای درک این موضوع است که تنها در صورتی می‌توانیم پیشرفت کنیم که مستقیم و آشکار با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم.
بر اساس گزارش وزارت خزانه داری ایالات متحده، یلن «موضوعات نگران کننده‌ای را مطرح کرد، از جمله ظرفیت مازاد صنعتی در چین و تأثیری که می‌تواند بر کارگران و شرکت‌های آمریکایی داشته باشد».
یلن وزیر خزانه داری آمریکا یک هفته پیش از سفر به چین در اعماق جنوب ایالات متحده، در نورکراس، جورجیا، در محل شرکت سونیوا Suniva سازنده تابلوهای خورشیدی با مت کارد رئیس ای شرکت که از طرفداران دولت بایدن است در باره رقابت با شرکت های چینی گفتگو کرد. کارد در این دیدار با یلن از ورشکستی شرکت خود در رقابت با محصولات چین گفت و از سیاست مشوق های مالیاتی و رانت دولتی ارائه شده از طرف رئیس جمهور بایدن برای ایستادگی در مقابل رقبای چینی تشکر کرد.
وزیر خزانه داری در واکنش به اظهارات میت کارد گفت: ایجاد مازاد ظرفیت چین بعد از فولاد و آلومینیوم اکنون در صنایع جدیدی مانند انرژی خورشیدی، خودروهای الکتریکی و باتری‌های لیتیوم یونی قابل مشاهده است. و این پیام را یلن با خود به چین برد تا در پکن در این باره صحبت کند و ادعا کند که پرزیدنت بایدن و خزانه داری آمریکا خواستار چیزی هستند که آنها آن را “رقابت در شرایط برابر” از چین می نامند.
یلن تهدید تولید بیش از حد خودروهای الکتریکی (EVs)، پنل‌های خورشیدی و سایر محصولات انرژی پاک را برای تولیدکنندگان در ایالات متحده و سایر کشورها در کانون دومین سفر خود به چین در ۹ ماه گذشته قرار داده است. او در ژوئیه ۲۰۲۳ از پکن بازدید کرد تا پس از یک دوره تشدید تنش ناشی از اختلافات بر سر مسائل مختلف از تایوان گرفته تا منشاء کووید-۱۹ و اختلافات تجاری، سعی کند روابط اقتصادی دوجانبه را عادی کند.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، در یک تماس تقریباً دو ساعته در روز سه‌شنبه به دنبال مدیریت تنش‌ها بر سر دریای چین جنوبی بودند که اولین گفتگوی مستقیم آنها از زمان نشست ماه نوامبر بود. مقامات نظامی ایالات متحده و چین هفته گذشته با همتایان چینی خود برای یک سری جلسات نادر در هاوایی با محوریت عملیات ایمن و حرفه ای دیدار کردند.
پس از دیدار با لی، یلن با شهردار پکن، یین یونگ ملاقات کرد و در رویدادی با دانشجویان و اساتید دانشگاه نخبه پکن شرکت کرد. یلن و همتای اقتصادی اصلی او، معاون نخست وزیر، هی لیفنگ، توافق کردند که گفت وگویی را با تمرکز بر “رشد متوازن” آغاز کنند.
یلن گفت که قصد دارد از این انجمن برای حمایت از شرایط بازی برابر با چین برای محافظت از کارگران و مشاغل آمریکایی استفاده کند.
یلن به لی گفت: «به عنوان دو اقتصاد بزرگ جهان، ما در قبال کشورهای خود و در قبال جهان وظیفه داریم روابط پیچیده خود را مسئولانه مدیریت کنیم و همکاری کنیم و رهبری را در رسیدگی به چالش‌های جهانی نشان دهیم.»
یلن قبل از خروج از خاک چین گفت هیچ کس نمی خواهد چین و ایالات متحده را از هم جدا کند، هر دو از تجارت و سرمایه گذاری – با شرایط منصفانه – سود خواهند برد.
سفر جنت یلن، دومین سفر او به چین در یک سال گذشته، در زمانی انجام می‌شود که واشنگتن و پکن بر سر موضوعات مختلفی مانند دسترسی به فناوری‌های پیشرفته، آینده تایوان یا اپلیکیشن «تیک‌تاک» با هم اختلاف دارند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که واشنگتن و پکن توافق کردند «مذاکرات فشرده در مورد رشد متوازن» داشته باشند.
آمریکا در حالی از “رفتار مسئولانه” و “رقابت در شرایط برابر” صحبت می کند که از هیچ اقدامی برای جلوگیری از دسترسی چین به فناوری پیشرفته خودداری نمی کند.
آبان سال گذشته شرکت آمریکایی انویدیا در گزارش اخیر خود اعلام کرد که واشنگتن به این شرکت سازنده تراشه دستور داده است که فوراً ارسال برخی از تراشه‌های هوش مصنوعی پیشرفته خود را به چین متوقف کند.
انویدیا اعلام کرد که روز دوشنبه ازسوی واشنگتن ابلاغیه‌ای را دریافت کرده است که محدودیت‌های صادراتی باید از همان روز برای همه محصولاتی که از سقف عملکرد پردازنده به‌روز شده فراتر می‌روند و برای مراکز داده طراحی یا به بازار عرضه می‌شوند، اعمال شود.
دو تراشه ساز بزرگ دیگر ایالات متحده یعنی شرکت ای‌ام‌دی AMD و اینتل که تراشه‌های هوش مصنوعی را به چین عرضه می‌کنند نیز تحت تأثیر این تحریم قرار گرفته‌اند.
براساس همین مقررات ، صادرات ریز تراشه به ۴۰ کشور دیگر که ممکن است از آنجا به چین صادر شوند و همینطور کشورهایی که مورد تحریم تسلیحاتی واشنگتن هستند به دریافت جواز صادرات از دولت مشروط شدند.
در کنار آمریکا، اتحادیه اروپا هم تلاش می کند مبادلات با چین را محدودتر کند. اتحادیه اروپا اخیرا تحقیقاتی را در مورد یارانه ها علیه سازندگان سیستم خورشیدی چینی آغاز کرده است که ممکن است تعرفه های تنبیهی را به دنبال داشته باشد.
آیا در چنین شرایطی می توان انتظار داشت چین و آمریکا رقابت سازنده و مبتنی بر اعتماد داشته باشند و سیاست “برد برد” و تنش زدایی عینیت بیابد؟
