روزنامه اومانیته در گزارشی پیرامون جوایز جشنواره کن ۲۰۲۴ می نویسد: شان بیکر، کارگردان مستقل سینمای آمریکا، با فیلم “آنورا” که به زنان کارگر جنسی اختصاص دارد، برنده نخل طلای جشنواره کن ۲۰۲۴ شد. این جایزه که به کارگردانانی با دیدگاه‌های انسانی و داستان‌های جمعی اهدا می‌شود، نشان از به رسمیت شناختن نسل جدیدی از فیلمسازان دارد.
در مراسمی که به ریاست گرتا گرویگ برگزار شد، آثار انسانی و تلاش های جمعی مورد تحسین قرار گرفتند. از سال ۲۰۱۱ و فیلم ترنس مالیک، هیچ کارگردان آمریکایی موفق به کسب نخل طلا نشده بود. شان بیکر، با فیلم “آنورا” که اولین حضورش در رقابت اصلی جشنواره بود، توانست این جایزه را به دست آورد. این فیلم به دنیای زنان کارگر جنسی می‌پردازد و ترکیبی از کمدی و واقع‌گرایی اجتماعی را به تصویر می‌کشد. میکی مدیسون، بازیگر نقش اصلی فیلم، که به عنوان یک رقصنده اروتیک تلاش میکند از شرایط خود فرار کند، نیز تحسین شد.
بیکر که در سخنرانی خود به اهمیت تماشای فیلم‌ها در سینماها و قدردانی از کارگردانان برجسته‌ای چون فرانسیس فورد کوپولا و دیوید کراننبرگ که در این دوره از جشنواره حضور داشتند، اشاره کرد، جایزه‌اش را به تمامی زنان کارگر جنسی گذشته، حال و آینده تقدیم کرد.
جایزه ویژه هیئت داوران برای محمد رسول‌اف
روزنامه اومانیته در این گزارش فیلم محمد رسول اف و جایزه ای را که به او تعلق گرفته چنین ارزیابی می کند: انتظار می‌رفت محمد رسول‌اف از ایران برنده جایزه اول این جشنواره شود.
محمد رسول‌اف، که از سوی رسانه‌ها به عنوان گزینه اصلی شناخته می‌شد و روز جمعه با تشویق ایستاده ۱۳ دقیقه‌ای مواجه شد، به صورت مخفیانه کشورش را ترک کرده و به هشت سال زندان محکوم شده است. او یک جایزه ویژه از هیئت داوران دریافت کرد که برای او ایجاد شده بود. این انتخاب نسبت به قدرت و مهارت فیلم “دانه انجیر معابد”، که توصیفی از مکانیزم سرکوب بی رحمانه رژیم تمامیت‌خواه ایران از طریق زندگی روزمره یک خانواده در جریان ظهور جنبش “زن، زندگی، آزادی” بود، ناامیدکننده به نظر می‌رسد.
با کاهش رسول‌اف و سه نفر از بازیگرانش که در سالن حضور داشتند به یک نماد، هیئت داوران به ریاست گرتا گرویگ نه اندازه عظیم کیفیت سینمایی او را درک کرد و نه حمایتی که نخل طلا می‌توانست از او در برابر رژیم ایران ایجاد کند.
توجه به فیلمهای اقلیت‌ها و مسائل اجتماعی
در بخش دیگری از مراسم، جایزه بهترین بازیگر زن به صورت جمعی به بازیگران فیلم “امیلیا پرز” تعلق گرفت. این فیلم موزیکال به کارگردانی ژاک اودیار، داستان تغییر جنسیت یک بارون مواد مخدر مکزیکی را روایت میکند. کارلا سوفیا گاسکن، بازیگر اسپانیایی نقش اصلی، در سخنرانی خود به تمام افراد ترنسجندری که هدف نفرت‌پراکنی قرار گرفته‌اند، اشاره کرد و از نفرت پراکنان خواست تغییر کنند.
جایزه بزرگ جشنواره به پایال کاپادیا، کارگردان هندی برای فیلم “همه آنچه ما به عنوان نور تصور می‌کنیم”، اهدا شد. این فیلم داستان دو زن جوان در بمبئی را روایت میکند که تلاش می‌کنند راه خود را علی‌رغم فشارهای اجتماعی و خانوادگی پیدا کنند. کاپادیا یادآور شد که این اولین فیلم هندی در رقابت‌های جشنواره کن در سی سال اخیر است.
توجه ویژه به زنان و مسائل اجتماعی
در این دوره از جشنواره، جایزه بهترین فیلمنامه به کورالی فارژات برای فیلم “ماده”، یک افسانه ترسناک درباره زنی پنجاه ساله که به دلیل سنش از تلویزیون کنار گذاشته می‌شود، تعلق گرفت. به نظر می رسد هیئت داوران قصد داشتند به زنان، اقلیت‌ها و مبارزات اجتماعی توجه ویژه‌ای نشان دهند و نسل جدیدی از فیلمسازان را مورد تقدیر قرار دهند.
از دیگر کارگردانان بزرگی که بدون جایزه ماندند میتوان به فرانسیس فورد کوپولا، پاول شریدر و دیوید کراننبرگ اشاره کرد. فیلمهایی که با صحنه‌های بزرگ و پر از خشونت و نمایش‌های مردانه همراه بودند، نیز در این دوره از جشنواره جایزه‌ای دریافت نکردند. فیلمهای کیریل سربرنیکوف، کارگردان روسی، و گیل لولوش، کارگردان فرانسوی نیز نتوانستند توجه هیئت داوران را جلب کنند.
به نظر می‌رسد هیئت داوران این دوره از جشنواره قصد داشتند مشکلات انتخاباتی که به شدت تحت تسلط مردان بود و نمایش‌های مسئله‌دار زنان و بدن‌های آنها را اصلاح کنند. کورالی فارژات در سخنرانی خود به نیاز به یک انقلاب اشاره کرد و گفت: “ما نیاز به یک انقلاب داریم و من فکر نمی‌کنم که هنوز آغاز شده باشد.”
این پیام که برای خروج از تبعیت و نابود کردن نظام پدرسالاری باید به هیولا تبدیل شویم، شاید راه مناسبی برای شروع این انقلاب نباشد، اما تغییر حتماً از طریق نگاه‌ها و نمایش‌ها به دست خواهد آمد.
جشنواره کن ۲۰۲۴ با توجه ویژه به مسائل اجتماعی و تقدیر از کارگردانانی که به بررسی این مسائل می‌پردازند، به پایان رسید. شان بیکر با فیلم “آنورا” موفق به کسب نخل طلا شد و فیلمهای دیگری که به مسائل اجتماعی و اقلیت‌ها می‌پرداختند نیز مورد تقدیر قرار گرفتند. این جشنواره نشان از تغییرات عمده‌ای در سینمای جهان و توجه بیشتر به نسل جدید فیلمسازان دارد.
با عرض معذرت از کسانی که شاید خیلی دغدغۀ سینما نداشته باشند، آنچه که اومانیته نوشته بدین معناست که سینما یعنی کشک و باید فقط و تنها فقط به فیلم ها بر اساس مسائل سیاسی روز جایزه داد. به راستی هیچ راه بهتری برای بی اعتبار کردن معیارهای نقد هنری در یک جشنوارۀ سینمایی وجود ندارد، به جز اینکه توقعات اومانیته برآورده شود! هرچند تا همین الان هم سیاسی کاری چیزی از توجه به ارزش های سینمایی در بیشتر جشنواره های سینمایی باقی نگذاشته است.
این هم تحلیل یک ادم عامی احتمالا طرفدار فیلمهای بی محتوا ،عامی پسند و پر از کشت وکشتار و سکس به خبرنگار هنری روزنامه اومانیته !
خیلی پست مدرن و شیک مینویسد که هیچگونه رابطه ای مابین هنر و سیاست نیست و نباید وجود داشته باشد !
کاربر “سام ” هم رسول اف که چنین فیلم هنری و درخشانی را در اختناق خلق کرده ، فقط یک هفته است که در فرانسه رسیده، به طور خیلی وقیحانه و موذیانه به ” های و هوی کردن از آب گل آلود ماهی بگیرد” متهم می کند !
تنها چیزی که از پاسخ شما میتوان دریافت این است که شناختتان از سینما در حوالی هیچ و از سیاست هم نزدیک به آن است و البته منطقتان هم وضع بهتری ندارد، وگرنه هنرشناس و سینماشناسی که شما باشید با هر نق زدن و فحش دادن دچار افزایش ترشح آدرنالین میشوید و سیاستدانی که شما باشید همه چیز را بر معیار یا با من و یا علیه من سنجیده و به خودتان احسنت میگویید و منطقدانی که جنابعالی باشید از سه جمله دربارۀ اهمیت معیارهای نقد هنری به فهرست فیلمهایی میرسید که بنده به تماشایشان نشسته ام؛ و البته از آنجا که خون اصیل ایرانی در رگ دارید، اشاره به سکس را هم از قلم نمیندازید تا به خیال خودتان دشمن فرضیتان را زمین زده و ناک اوت فرموده باشید! با چنین وضعی باید متعجب شد، اگر در زمرۀ کفزنان مزخرفات جشنواره ای نباشید که از مراجع مشخصی یارانه دریافت میکند و حتی برای اینکه سر کوتوله ها بی کلاه نماند، جایزه ای ویژۀ آنها ابداع و به نامشان رزرو میکند و انشاهای کودکانۀ ضعیف یا متوسط را به نام اثر هنری به خوردتان میدهد.
زن زندگی ازادی یک انقلابیست که تمام تفکرات قرن ۲۱ را خواهد ساخت از اینرو فیلم امریکائی نه تنها دارای چنین ظرفیتی از مطالبات جهانشمول زنان حتی از اینکه زنان ایران در حال پ ریزی یک ساختار اجتماعی مبتنی بر برابری زن و مرد هستند را نیز نشناخته است کن صرفا به خاطر مخالفت اروپا با ترامپ و تشویق و تحریک رای دهندگان امریکائی و درواقع دخالت کن در انتخابات امریکا برنده ی جایزه شده است رسول اف باید افتخار کند که او پیام میلونها زن ایرانی نه که زنهای دنیا را که محصول هزاران جانباخته ی زن و دختر جوان انقلاب زن زندگی آزادیست را با خود به کن برده است و جهان نئولبرال هنوز به ارزش آن پی نبرده است ما نامید نمی شویم و همچنان به مبارزه ادامه می دهم و تفکرات زن زندگی ازادی را به پرچم مردمان کره ی زمین تبدیل خواهم کرد پس زنده باد زن زندگی آزادی حکومت شورائی
محمد رسول اف تلاش کرد با های و هوی کردن از آب گل آلود ماهی بگیرد، که تیرش به سنگ خورد.
اقای محترم ممکنه لطفن توضیح بدی منظور شما از “آب گل آلود” چیه؟
اگر شما فیلمساز متعهدی باشی و بر اساس تجربه شخصی و موضوعی که با شرایط میلیون ها زن در ایران مربوط بشه، با وجود انواع موانع، فیلم بسازی ولی نه فقط در کشور خودت مجاز به نمایش آن نباشی بلکه به خاطر ساخت آن به ۸ سال زندان هم محکوم بشی، و تنها محل برای نمایش دادن آن فستیوال فیلم جهانی باشه و ناچار با فرار از مرزها به آنجا پناه ببری، آیا اخلاقیست به چنین اقدامی اتهام و برچسب توهین آمیز “از آب گل آلود” ماهی گرفتن بزنید؟ اگر شما در شرایط این فیلمساز بودی چکار میکردی؟
ممکنه لطفن کمی دقیق تر در مورد اتهامی که به این فیلمساز نسبت دادید توضیح بدین؟
سخن شما مصداق این ابیات است که: آن یکی در وقت استنجا بگفت، که مرا با بوی جنت دار جفت!
گفت شخصی، ورد خوب آورده یی… لیک سوراخ دعا گم کرده یی!
شما از آب گل آلود واین حرفها یک چیزی شنیده ایدُ‌بی آنکه آموخته باشید : هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد….
هیئت داوران کن به ریاست گرتا گرویگ نه توانست قدرت کیفیت و ساخت فیلم رسول اف را که در چنان شرایط دشوار و هراسناکی در داخل کشور ساخته درک کند و نه اهمیت نخل طلا برای چنین فیلم هنری ، درخشان و انسانی !
جایزه ای که می‌توانست هم ماهیت سرکوب فاشیستی ج.ا را منعکس کند وهم حمایت بین المللی از زنان و مردم مبارز ایران را با خود به همراه بیاورد !
دلایل ان هم شاید مربوط به ذات اصلی سرمایه یعنی تلاش برای فروش و کسب سود بیشتر از طریق فیلم عامه پسند و اروتیک برنده است و شاید هم اختلاف نظر سیاسی ساختگی آمریکا و سه کشور اروپایی بر سر مقابله با ایران در آژانس !