پاتریک وینتور سردبیر دیپلماتیک گاردین – ترجمه برای اخبار روز: فرهاد صفاری
پایان عزاداری رسمی برای رئیس‌جمهور ایران، ابراهیم رئیسی، رقابتی را برای جانشینی او به راه انداخته که در آن تا ۲۰ نام پیشنهاد شده‌اند.
تمام کاندیداها باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند و رژیم بر سر دو راهی بین اطمینان از تداوم حکومت خود و برگزاری یک رقابت آزاد که موجب افزایش مشارکت و مشروعیت شود، قرار دارد.
انتخابات در ۲۸ ژوئن که به دنبال مرگ رئیسی در حادثه هلیکوپتر در یکشنبه گذشته برگزار می‌شود، پتانسیل آشکار کردن اختلافات سیاسی درون رژیم را دارد، چیزی که رهبر حکومت علی خامنه‌ای، به دنبال جلوگیری از آن برای حفظ ثبات خواهد بود.
انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران نه تنها بر اساس شخصیت و پیشینه نامزدها و روابط آن‌ها با رهبر حکومت تنظیم می‌شود، بلکه ایدئولوژی و باورهای سیاسی نیز در آن اهمیت زیادی دارد. نامزدها باید نه تنها دارای ارتباطات قوی و حمایت‌های پشت پرده باشند، بلکه باید باورها و ایدئولوژی‌هایی که با خط مشی کلی نظام همخوانی دارد را نیز نمایندگی کنند.
سعید جلیلی، که دو بار کاندیدای ریاست‌جمهوری بوده اما چهار سال پیش به نفع رئیسی کنار رفت، یکشنبه اعلام کرد قصد دارد نامزد شود. او یک تندرو است که بیشتر دوران حرفه‌ای خود را در وزارت امور خارجه گذرانده و بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ مذاکره‌کننده اصلی هسته‌ای ایران بوده است.
این آخر هفته، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق، در بیرون از خانه‌اش در برابر جمعی از هواداران خود ظاهر شد و گفت در حال بررسی گزینه‌های خود است، اما به احتمال زیاد، پیش‌بینی‌ناپذیری او و رفتارهای پوپولیستی اش مانع از تأیید صلاحیت او برای کاندیداتوری خواهد شد.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، با نگرشی مشابه جلیلی، گفته است تصمیمی نگرفته، اما منابع می گویند او در حال آماده‌سازی تیم انتخاباتی خود است.
در میان کاندیداهای محافظه‌کار نام های پرویز فتاح، رئیس سابق بنیاد مستضعفان، و محمدباقر قالیباف، که بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ رئیس مجلس بوده، مطرح است.
از آنجا که اصلاح‌طلبان به‌طور کلی از مجلس کنار گذاشته شده‌اند، اختلافات بیشتر بین سنت‌گرایان و جبهه پایداری، شیعیان تندروی ضد غرب که با هر نوع مصالحه ای – از جمله در مورد توافق هسته‌ای – مخالف هستند، به چشم می خورد.
ثبت‌نام برای ریاست‌جمهوری چهار روز طول می‌کشد و از این پنجشنبه آغاز می‌شود. بر اساس سابقه، تا ۱۰ کاندیدا می‌توانند به دور اول راه پیدا کنند، اگرچه در سال ۲۰۲۱ تنها چهار نفر کاندیدا پذیرفته شدند.
هنوز شک و تردیدهایی وجود دارد که آیا علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس به مدت ۱۲ سال و یک میانه‌رو با تجربه، قصد دارد کاندیدا شود یا اجازه این کار را خواهد داشت. او شایعه ورود خود به رقابت ها را تکذیب کرده و گفته هر تصمیمی از طریق کانال‌های رسمی او اعلام خواهد شد. اگر رژیم به او اجازه کاندید شدن در انتخابات را بدهد، نشانه‌ای خواهد بود که رژیم نیاز به داشتن رئیس‌جمهوری با وظایف و اختیارات واقعی را به رسمیت می شناسد. او از حمایت رئیس‌جمهور قبلی، حسن روحانی، برخوردار است.
اما برخی رسانه‌های ایرانی پیش‌بینی می‌کنند اگر رقابت غیرقابل پیش‌بینی شود، ممکن است از معاون رئیس‌جمهور و رئیس موقت کابینه، محمد مخبر، خواسته شود که نامزد شده و برای پنج سال این سمت را به عهده بگیرد. معاملات تجاری او، از جمله رسیدگی به بسیاری از امور شخصی رهبر حکومت، او را به یک چهره معتمد تبدیل می‌کند، اگرچه به دلیل سایه فساد و معرفی واکسن‌های نامؤثر کووید، او در بین ایرانیان جذابیت ندارد.
پرویز فتاح، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام، یک هولدینگ بزرگ تحت کنترل خامنه‌ای، نیز احتمالاً کاندیدا خواهد شد.
در مجلس تازه، موسی غضنفرآبادی که توسط اتحادیه اروپا تحریم شده و از مدافعان قوی اجرای سخت‌گیرانه حجاب است، به عنوان رهبر موقت بزرگترین جناح مجلس انتخاب شد. او به عنوان رئیس دادگاه انقلاب تهران، در زندانی کردن نازنین زاغری-رتکلیف، دو تابعیتی ایرانی-بریتانیایی، نقش داشت.
سه قدرت اروپایی در حال تصمیم‌گیری هستند که آیا در جلسه هیئت مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) که از ۳ ژوئن آغاز می‌شود، قطعنامه‌ای علیه ایران به دلیل عدم پذیرش درخواست‌های IAEA برای بهبود دسترسی به سایت‌های هسته‌ای ایران مطرح کنند یا خیر؟
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، رافائل گروسی، در حال تلاش است تا با مذاکره دسترسی بیشتری به سایت‌های هسته‌ای ایران برای بازرسی و نظارت به دست آورد. اما پیشرفت در این مذاکرات به دلیل مرگ رئیس‌جمهور ایران، ابراهیم رئیسی، کند شده است و مذاکرات به خوبی پیش نمی‌رود. به دلیل اهمیت این موضوع؛ علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر حکومت و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، به ریاست مذاکرات هسته‌ای منصوب شده است.
اینکه اخبار روز شعبده بازی تایید شدگان شورای نگهبان را رقابت آزاد ارزیابی می کند ناشی از کدام توهم است؟ پرونده کدام تایید شده ای مملو از جنایت و آدمکشی و فساد نیست تا با یکدیگر به رقابت هم بپردازند؟
مردم با تحریم تقریبا” کامل مضحکه انتصابات را رسوا کردند کجا و منادیان رقابت آزاد کجا؟
رئیسی کشته شد تا رعب و وحشت در دل کسانی که سیستم را نه متمرکز که دوتائی کرده بودند بیندازد رئیسی فردی بود که رئیس قوه ی قضائیه آستان قدس و حالا رئیس جمهور شده بود طی سه سال توانست در حدود ۱۰۰ نماینده در مجلس داشته باشد و حدود ۶۰ نماینده ی حامی هم بسازد هر جا حرف می زد نفوذ بسیاری داشت حتی در سپاه پاسداران سبب کاهش نفوذ خامنه ای شده بود جناح ذوالنور توانائی عرض اندام در مقابل سایر جناحها و حتی خامنه ای یافته بود می توانست بودجه را به سمت خودش بکشد و تمام سیستم نظامی و امنیتی رلا تابع خودش سازد رئیسی بدون اینکه خودش قصدی برای پائین کشیدن خامنه ای داشته باشد عملا جانشینی و یا بهتر است بگوئیم مطیع کردن نهاد ولی فقیه را در اختیار داشت تمام این قدرت متمرکز در رئیسی بود و حالا رفته است اما خامنه ای با تعیین جانشین دنبال تغییر سیاستهایش نیست بلکه تحکیم و افزودن بر قدرتش است از اینرو قالیباف با ائتلاف لاریجانی رئیس مجلس شد و حالا باید منتظر باشیم تا تائید صلاحیت شدگان انتخابات را مشاهده کنیم
با هر حادثه ای از این سو به آن سو پرتاب میشوید بدون آنکه مقصدتان را بشناسید.
در جنگل قدم می‌زنید و فقط درخت میبینید و درخت بی آنکه بدانید در جنگل هستید!
یک قدم به پس دو قدم به پیش خامنه ای!
از طرفی باید انتخابات ظاهری متفاوت از قبل داشته باشد تا نیروهای بیشتری را تجهیز کند و از طرف دیگر باید قدرت رهبری نشان داده شود و مستحکم تر شود ،بازی ای آشنا که اکتر های شناخته شده اش برکه های سوخته اند!
عدم شرکت اکثریت مردم قائل پیش بینی است.