فعال حقوق بشر و یکی از بنیان‌گذاران سازمان “مادران پلازا دو مایو” نورا کورتیاس درگذشت. او در روز ۳۰ مه در سن ۹۴ سالگی در بیمارستانی در منطقه مورون نزدیک به پایتخت درگذشت.
صدها نفر به طور خودجوش همان روز در میدان نمادین مقابل کاخ ریاست جمهوری جمع شدند تا به نورا کورتیاس در مکانی که او روزهای بی‌شماری از عمرش را در آن سپری کرده بود، ادای احترام کنند. مراسم تدفین در “خانه یادبود و زندگی” در مورون برگزار شد. این مکان یادبودی برای مرکز بازداشت مخفی نظامیان به نام مانسیون سِرِه است که در دوران دیکتاتوری نظامی (۱۹۷۶-۱۹۸۳) وجود داشت. گمان می‌رود پسر نورا کورتیاس، گوستاوو، پس از آنکه در ۱۵ آوریل ۱۹۷۷ توسط نظامیان ربوده و شکنجه شد، در آنجا کشته شده باشد.
نورا کورتیاس در ۲۲ مارس ۱۹۳۰ به عنوان یکی از پنج دختر یک خانواده مهاجر اسپانیایی به دنیا آمد. او حرفه خیاطی را یاد گرفت و در ۱۹ سالگی با کارلوس کورتیاس که شش سال از او بزرگتر بود، ازدواج کرد. او در سال ۱۹۵۲ گوستاوو را به دنیا آورد و سه سال بعد دومین پسرش، مارسللو، را. نورا بعدها در مصاحبه‌ای گفت: “من یک خانه‌دار سنتی بودم. شوهرم یک پاتریارک (پدرسالار) بود. او می‌خواست که من به زندگی خانوادگی بپردازم.”
همه چیز با ربوده شدن پسرش تغییر کرد. گوستاوو در دانشگاه بوئنوس آیرس اقتصاد می‌خواند و در سازمان جوانان پرونیستی فعال بود، گروهی که پروژه‌های اجتماعی در محله‌های فقیرنشین را سازماندهی می‌کرد. در روز ناپدید شدنش، خانه نورا کورتیاس، که در آن زمان عروسش آنا و نوه‌اش دامیان در آن حضور داشتند، توسط گروهی از نظامیان و پلیس مورد حمله قرار گرفت. برخلاف موارد مشابه، هر دو سالم ماندند.
در زمان دیکتاتوری، جستجوی نورا کورتیاس برای یافتن پسرش او را به محوطه مرکز بازداشت مانسیون سِرِه کشاند، جایی که او امیدوار بود نشانی از زندگی گوستاوو بیابد. او در نهایت در جمعی از زنانی که در مقابل کاخ دولت ملاقات می‌کردند، مورد حمایت قرار گرفت. آن‌ها از حکومت نظامی اطلاعاتی درباره فرزندان ناپدیدشده خود می‌خواستند. نورا در مصاحبه‌ای آغاز مادران پلازا دو مایو را این‌گونه توصیف کرد: “با توجه به اینکه وضعیت اضطراری تجمعات عمومی را ممنوع کرده بود، ما در میدان شروع به دور زدن کردیم. به این ترتیب توانستیم درد خود را بیان کنیم و مردم که ما را می‌دیدند، شروع به درک آنچه اتفاق می‌افتاد، کردند.”
با گذشت سال‌ها، نورا کورتیاس به یکی از برجسته‌ترین چهره‌های حقوق بشر در آرژانتین تبدیل شد. او نه تنها برای یافتن پسرش تلاش کرد، بلکه برای حقوق تمامی کسانی که در دوران دیکتاتوری ناپدید شده بودند، مبارزه کرد. او بارها در سخنرانی‌های عمومی، مصاحبه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ظاهر شد و داستان مادران پلازا دو مایو و درد و رنج آن‌ها را به گوش جهانیان رساند. نورا کورتیاس و همکارانش با پافشاری و تلاش‌های بی‌وقفه‌شان توانستند توجه جهانیان را به نقض حقوق بشر در آرژانتین جلب کنند و دولت‌های مختلف را وادار به پاسخگویی کنند.
در سال‌های اخیر، نورا کورتیاس همچنان به فعالیت‌هایش ادامه داد و به عنوان نمادی از مقاومت و استقامت در برابر ظلم و بی‌عدالتی شناخته شد. او در سخنرانی‌هایش بارها تاکید کرد مبارزه برای عدالت و حقوق بشر هیچ‌گاه پایان نمی‌یابد و باید تا رسیدن به حقیقت و عدالت ادامه یابد.
در روز مرگش، بسیاری از مردم به یاد او و مبارزاتش، شمع روشن کردند و گل بر جایگاه یادبود او قرار دادند. مراسم‌های بزرگداشت در سراسر کشور برگزار شد و مردم از نقاط مختلف آرژانتین به بوئنوس آیرس آمدند تا به این زن بزرگ ادای احترام کنند. شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز در این مراسم‌ها حضور داشتند و از او به عنوان یک قهرمان ملی یاد کردند.
با درگذشت نورا کورتیاس، آرژانتین یکی از بزرگترین مدافعان حقوق بشر خود را از دست داد. اما میراث او همچنان زنده است و داستان مبارزاتش الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود. نورا کورتیاس نه تنها یک مادر داغدیده بود، بلکه نمادی از عشق، قدرت و مقاومت در برابر ظلم بود. او نشان داد حتی در برابر بزرگترین ناملایمات، امید و ایمان به عدالت می‌تواند انسان را به پیش براند و تغییرات بزرگی در جامعه ایجاد کند.
یاد نورا کورتیاس و تمامی مادران پلازا دو مایو گرامی باد. آن‌ها به ما یاد دادند هرگز نباید در برابر بی‌عدالتی سکوت کرد و همواره باید برای حقوق خود و دیگران مبارزه کرد. میراث آن‌ها همواره در قلب‌ها و ذهن‌های مردم آرژانتین و جهان زنده خواهد ماند.
منبع: آمریکا ۲۱ – برگردان برای اخبار روز گلنار افشار
