زینا حیات با گامهای سریع خیابان را پایین میآید. نزدیک به ساعت دوازده است و نمیخواهد دیر به اعتراض برسد. تظاهراتی برای فلسطین در مقابل تالار شهر ایلفورد، محلهای در عمق شرق لندن، به زودی آغاز میشود. حیات در هشت ماه گذشته در تعداد زیادی از این گونه تظاهرات شرکت کرده است، همانطور که صدها هزار بریتانیایی دیگر.
زمانی که ریشی سوناک برای ۴ جولای انتخابات جدیدی را اعلام کرد، جنبش حامی فلسطین اهمیت زیادی در سیاست داخلی پیدا کرده است. برای اولین بار در بیست سال گذشته، یک جنگ دوردست باعث شده که وفاداریهای سیاسی در بریتانیا تضعیف شوند، به خصوص در میان چپگرایان.
زینا حیات ۵۹ ساله است و در صنعت مد در ایلفورد کار میکند. از زمانی که میتوانست رأی دهد، همیشه به حزب کارگر رأی داده است، حتی گاهی اوقات خودش به در خانهها میرفت و تبلیغ میکرد. اما حالا میگوید: «هرگز به حزب کارگر به رهبری کیر استارمر رأی نخواهم داد.» دلیل اصلی او: «غزه». او استارمر را متهم میکند که جنایات جنگی اسرائیل علیه غیرنظامیان فلسطینی را تأیید کرده، به گفته او «نسلکشی».
در حال حاضر، رهبر حزب کارگر مانند اکثر سیاستمداران برجسته غربی خواستار آتشبس است. اما برای تغییر نظر او دیر شده است: استارمر ماه ها بر حق اسرائیل در دفاع از خود تأکید میکرد و از انتقاد از رهبری اسرائیل خودداری میکرد. حتی در اکتبر او اظهار داشت اسرائیل حق دارد آب، برق و غذای ساکنان غزه را قطع کند.
حیات نمیتواند او را ببخشد – و او تنها نیست. همبستگی استارمر با اسرائیل باعث ناراحتی و خشم بسیاری از چپگرایان بریتانیا شده است. دهها شورای محلی حزب کارگر را ترک کردهاند و بسیاری از فعالان پایه در شبکههای اجتماعی خروج خود را علنی کردهاند؛ از پاییز گذشته حزب کارگر بیش از ۳۰,۰۰۰ عضو خود را از دست داده است. در انتخابات محلی اوایل ماه مه نیز این اعتراض به خوبی نمایان شد: در بسیاری از حوزههای انتخاباتی با جمعیت مسلمان زیاد، رأی حزب کارگر به شدت کاهش یافت.
اما مسئله فقط غزه نیست. در چهار سالی که استارمر به ریاست حزب کارگر که حزب سوسیال دموکرات شناخته میشود، رسیده، او چرخش به راست شدیدی داشته است. او بسیاری از برنامههای پیشرو خود را کنار گذاشته و بسیاری از وعدههای قبلی خود را زیرپا گذاشته است. چند نمونه: مالیات بر دارایی وجود نخواهد داشت، بلکه استارمر محدودیتهای وضع شده توسط دولت حاکم بر پرداخت کمک هزینه کودکان به خانوادههای فقیر را حفظ خواهد کرد؛ رهبر حزب کارگر کاملاً پشت قوانین سختگیرانه ضد اعتراضات دولت فعلی ایستاده است؛ او برنامه سرمایهگذاری سبز وعده داده شده را کنار گذاشته است؛ و وعده میدهد که یک سیاست مهاجرتی سختگیرانه را دنبال کند.
در طول ماههای گذشته، ناامیدی از حزب کارگر به مجموعهای از نامزدیهای جایگزین منجر شده است. در سراسر کشور، سیاستمداران چپگرا کمپینهایی را آغاز کردهاند که با حزب کارگر رقابت میکنند. به عنوان مثال، در هالبورن و سنت پنکراس، در مرکز لندن، فعال سابق ضد آپارتاید، اندرو فاینشتاین، علیه کیر استارمر وارد میدان شده است. در لستر در شمال انگلستان، نماینده سابق حزب کارگر، کلودیا وب، حزب سابق خود را به چالش کشیده است. جرمی کوربین، رئیس سابق حزب که توسط استارمر از حزب اخراج شده بود، به مدت چهل سال نماینده ایزلینگتون شمالی برای حزب کارگر بود – حالا او میخواهد به عنوان نماینده مستقل به مجلس بازگردد. همچنین در ایلفورد، یک کمپین پایهای در حال انجام است تا حزب کارگر را از سمت چپ پشت سر بگذارد.
زینا حیات به موقع به تالار شهر در مرکز شهر میرسد، جایی که معترضان در میان شلوغی خریدهای روز شنبه جمع شدهاند. زنی کوچکاندام با کیف دستی و روسری قهوهای به میکروفون نزدیک میشود و با صدای غیرمنتظره بلندی میگوید: «نام من لیان محمد است. من بریتانیایی-فلسطینی هستم، اینجا بزرگ شدهام، و به عنوان نامزد مستقل برای انتخابات ایلفورد شمالی کاندید میشوم.» صدای بلند «هووپ، هووپ!» از جمعیت به گوش میرسد. محمد یکی از چالشبرانگیزترین نامزدهای حزب کارگر در این انتخابات است – و او امیدوار است که این کرسی را به دست آورد.
محمد فقط ۲۳ سال دارد. او در یک مرکز جوانان و اجتماعی در ایلفورد کار میکند و مشکلات مردم محله خود، از جمله فقر و کمبود مسکن را میشناسد. خدمات بهداشتی NHS (سیستم خدمات بهداشتی ملی بریتانیا) یکی از دغدغههای ویژه او است. رقیب او در ایلفورد شمالی، نماینده حزب کارگر، وس استریتینگ، در کابینه سایه مسئول بهداشت است؛ او بارها نشان داده بخش خصوصی در سیستم بهداشت دولتی کنونی نقش بیشتری ایفا خواهد کرد. «استریتینگ از شرکتهای خصوصی بهداشتی کمکهای مالی دریافت کرده است. محمد در یک فیلم مستند جدید درباره نامزدی خود میگوید: «او میخواهد NHS ما را خصوصیسازی کند، اما ما یک کمپین پایهای هستیم. ما برای برابری همه مردم ایستادهایم.» به گفته محمد، اقلیتهای قومی بهویژه توسط حزب کارگر نمایندگی نمیشوند.
از آغاز کمپین انتخاباتی، رهبری حزب کارگر کار چندانی برای کاهش این تصور انجام نداده است. هفته گذشته، حزب تلاش کرد دایان ابوت، اولین نماینده سیاهپوست پارلمان بریتانیا و برای بسیاری یک نماد، را از انتخابات کنار بگذارد. این سیاستمدار چپگرا سال گذشته به دلیل اظهارنظر در این باره که یهودیان و رومها کمتر از سیاهپوستان در معرض نژادپرستی قرار دارند، تعلیق شده بود. ابوت بلافاصله عذرخواهی کرد – اما با این حال ماهها در حزب معلق باقی ماند. استارمر نمیخواست او در انتخابات شرکت کند. این باعث اعتراضات خیابانی به حمایت از ابوت شد و در نهایت استارمر تسلیم شد.
اما وضعیت فایزا شاهین، یکی دیگر از نامزدهای چپگرای قدیمی که در سال ۲۰۱۹ کرسی رقیب خود از حزب محافظهکار را تصاحب کرده بود، متفاوت است. او با شور و شوق وارد کمپین انتخاباتی شده بود، اغلب با نوزاد چند هفتهای خود در آغوش. هفته گذشته به طور ناگهانی با ایمیل به او اطلاع داده شد که نمیتواند برای حزب کارگر کاندید شود؛ این تصمیم قطعی بود.
این که تیم استارمر دو نامزد برجسته از اقلیتهای قومی – شاهین مسلمان است – را کنار گذاشته، بسیاری را ناراحت کرده است. هفت عضو دیگر شورای محلی روز چهارشنبه از حزب کارگر استعفا دادند. به عنوان دلیل، آنها به غزه و رفتار رهبری حزب با ابوت و شاهین اشاره کردند و از «نژادپرستی نهادی» در حزب کارگر سخن گفتند. در همان روز، شاهین اعلام کرد او نیز به عنوان نامرد مستقل وارد انتخابات خواهد شد.
لیان محمد، ماجرای شاهین و ابوت را به عنوان نشانه دیگری از اینکه حزب کارگر به منافع مسلمانان و دیگر اقلیتهای قومی اهمیت نمیدهد، می داند: «ما باید به این کابوس دو حزبی پایان دهیم. در ۴ جولای به طور مستقل رأی دهید.» بسیاری این کار را خواهند کرد، به خصوص در ایلفورد شمالی. این حوزه انتخابیهای است که یک کمپین پرانرژی مانند کمپین محمد میتواند در آن گسترش یابد. حدود یک سوم جمعیت در این حوزه انتخابیه مسلمان هستند؛ مسئله غزه اینجا مردم را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
اوایل ماه مه کاندیداتوری جورج گالووی – نماینده سابق حزب کارگر که مواضع اجتماعی محافظهکارانه و ضد امپریالیسم را به طور متناقضی ترکیب میکند – نشان داد که رویدادهای خاورمیانه چقدر میتوانند انفجاری باشند. در یک انتخابات فرعی، او کرسی روچدیل در شمال انگلستان را به دست آورد و این پیروزی را به لطف کمپینی که عمدتاً بر حمایت او از فلسطین متمرکز بود، به دست آورد. رهبری حزب کارگر آگاه است که چنین اتفاقی ممکن است در حوزههای انتخاباتی دیگر نیز رخ دهد. آنها چندین مرکز شهری با جمعیت مشابه را شناسایی کردهاند که به دلیل سیاست خود در قبال غزه، نگران از دست دادن رأی آن ها هستند.
با این حال، برای سیاستمداران مستقل دشوار خواهد بود بیش از چند کرسی به دست آورند. در سیستم انتخاباتی بریتانیا، تقریبا غیرممکن است احزاب جدید برتری احزاب بزرگ را بشکنند. هیچکس هم شکی ندارد که حزب کارگر پیروزی قاطعی به دست خواهد آورد.
اما جنبشهای پایهای که اکنون در ایلفورد و بسیاری دیگر از حوزههای انتخاباتی از طریق کار سخت توده ای شکل گرفته اند، ممکن است به زودی اهمیت زیادی پیدا کنند. زیرا اگر حزب کارگر به گونهای حکومت کند که کمپین انتخاباتیاش پیشبینی میکند – یعنی با مواضع کمتر مترقی – آنگاه فضایی برای یک اپوزیسیون خارج از پارلمان باز خواهد شد. زینا حیات مطمئن است این جنبش خیابانی رشد خواهد کرد: «بسیاری از مردم در حال حاضر متوجه میشوند که سیاستمداران فقط به منافع خود خدمت میکنند. وقتی این اعتماد یک بار از دست رفت، به سختی میتوان آن را دوباره به دست آورد.»
منبع: nd – برگردان برای اخبار روز گلنار افشار