” طاعون ها و جنگ های بسیاری در تاریخ وجود داشته اند، با این حال طاعون و جنگ به یک اندازه مردم را شگفت زده می کنند.”
آلبرکامو- “طاعون”
رمان بیماری مسری کشنده در شهر اوران افریقای شمالی کامو مملو از شخصیت هایی است که امروز قابل شناسایی هستند: مقامات بی تفاوت یا بی کفایت، شهروندانی کوته بین و خودخواه، و مقدار زیادی دلاوری. اما، چیزی که حتی کامو نتوانست تصویر کند، جامعه ای در میانه ی یک بیماری همه گیر مرگبار است که مقدار عظیمی از ثروت را صرف ابزارهای مرگ می کند.
به دنیای سلاح های ماورا صوت خوش آمدید، ابزارهایی که نه تنها زائد، بلکه ابزارهایی هستند که تقریبا به طور قطعی عمل نمی کنند. اما، آن سلاح ها مبالغ عظیمی از پول را هزینه می کنند. در زمانی که کشورهای سراسر جهان با هرج و مرج اقتصادی، کمبودهای مالی و بیکاری در سطح رکود بزرگ مواجه هستند، سازندگان اسلحه گرفتن نقدینگی بزرگ را آغاز می کنند.
سلاح های ماورا صوت موشک هایی هستند که پنج برابرسرعت صوت – ۳.۸۰۰ مایل در ساعت – برد دارند اگرچه برخی از آن ها بر اساس گزارش ها می توانند به سرعت ۲۰ ماخ – ۱۵.۰۰۰ مایل در ساعت- برسند. آن ها با دو تنوع اساسی پرتاب می شوند، یک نوع از موتورهای جت ماورا صوت نیرو می گیرد، دیگری – با پرتاب از هواپیما یا موشک- به سوی هدف خود پرواز می کند. ایده پشت سلاح ها آن است که سرعت و قدرت مانور آن ها عملا آن ها را در برابر سیستم های ضد موشک روئین تن خواهد ساخت.
در حال حاضر یک مسابقه اسلحه ماورا صوت بین چین، روسیه و آمریکا وجود دارد، و براساس گزارش پنتاگون، امریکایی ها به شدت برای جبران عقب ماندگی از دو رقیب خود تلاش می کنند.
حقیقت اولین زخمی مسابقه اسلحه است
در دهه ۱۹۵۰ “شکاف بمب افکن” بین امریکا و شوروی وجود داشت. در دهه ۱۹۶۰بین دو قدرت “شکاف موشکی” بود. هیچ شکافی وجود نداشت، اما با این وجود، حجم عظیمی از خزانه ملی صرف هواپیماهای دوربرد و هزاران موشک قاره پیمای بین قاره ای شد. هزینه های عظیم در این اسلحه ها، به نوبه ی خود، تنش ها بین قدرت های بزرگ را افزایش داد و حداقل در سه موقعیت به برافروخته شدن یک جنگ هسته ای خیلی نزدیک شد.
در مسابقه اسلحه ماورا صوت کنونی، “هایپ” کلمه ای عملیاتی است. جیمز اکتون فیزیکدان خیریه کارنگی برای صلح جهانی می گوید “توسعه سلاح های ماوراصوت در ایالات متحده تا حد زیادی انگیزه فن آوری داشته است تا انگیزه راهبردی. به عبارت دیگر، فن گرایان تصمیم گرفته اند تلاش کنند و سلاح های ماوراصوت را توسعه دهند چون به نظر می رسد آن سلاح ها می توانند برای کاری مفید باشند، نه به خاطر ان که یک ماموریت به روشنی تعریف شده ای وجود دارد که لازم است آن ها تحقق بخشند.”
آن ها قطعا برای لاکهید مارتین بزرگترین تولید کننده اسلحه در جهان “مفید” بوده اند. شرکت پیش از این مبلغ ۳.۵ میلیارد دلار برای توسعه سلاح های ماورا صوت موشک های پرنده (Arrow )، و فن آوری حامل ماورا صوت با موتور های جت ماورا صوت موشک فالکون اره آهنی (Hacksaw) دریافت کرده است.
روسیه هم موشک های ماورا صوت متعددی دارد، از جمله ناقل پرنده آوانگارد، موشکی که گفته می شود قابلیت سرعت پرواز ۲۰ ماخ را دارد. چین در حال توسعه چندین موشک ماوراصوت است، از جمله DF-ZF ، که تصور می شود امکان پرتاب از ناوهای هواپیمابر را دارد.
در نظریه، موشک های ماورا صوت قابل جلوگیری نیستند، اما در زندگی واقعی چندان واقعیت ندارد.
مشکل اول فیزیک پایه است، سرعت در جو ایجاد حرارت می کند. سرعت بالا حرارت بیشتری تولید می کند. موشک های قاره پیما (بالستیک) با مخروط دماغه پهن که حرارت زیادی را از ورود مجدد به جو منحرف می کند از این مشکل اجتناب می کنند چون پرواز آن با مدار زمین اصطکاک کمتری دارد.
موشک های ماورا صوت، در تمام طول پرواز در جو می مانند. کل ایده همین است. یک موشک بالستیک از یک منحنی پیش بینی پذیر، بیشتر شبیه یک Uبر عکس پیروی می کند؛ و در نظریه می تواند رهگیری شود. اما رهگیری یا گیر انداختن موشکی که سریع تر از موشک بالستیک اما درارتفاع پایین سفر می کند، بسیار دشوارتر است.
اما آن چه روی تخته رسم رخ می دهد روی تخته رسم باقی می ماند.
موشک های سرعت بالا بدون یک دماغه مخروطی منحرف کننده گرما، مانند یک سوزن بزرگ ساخته می شوند، چون به کاهش حوزه ی تماس با جو نیاز دارند، با این حال، آن ها با حرارت خیلی زیاد پرواز می کنند. و اگر برای مانور تلاش کنند، آن حرارت افزایش خواهد یافت. چون آن موشک ها نمی توانند بار بزرگی را حمل کنند آن ها باید بسیار دقیق باشند، اما همان طور که پژوهش اتحادیه دانشمندان نگران خاطر نشان می کند، این امر متناقضی (پرابلماتیک) است.
براساس اعلام اتحادیه، یک سفر معمولی ۵ ماخی برای یک دوره ای از زمان “به آرامی خود را طی پرواز متلاشی می کند.” حرارت آن چنان زیاد است که “پلاسمایی” را در اطراف حامل ایجاد می کند که “رجوع به جی پی اس (وسیله تعیین جهت) یا دریافت فرمان های خارجی برای درست کردن مسیر” را دشوار می کند.
اگر هدف متحرک باشد، مانند یک ناو هواپیمابر یا یک موشک متحرک، تغییر دادن مسیر پرواز اسلحه برای رهگیری آن تقریبا غیرممکن خواهد بود. و هر آرایه رادار خارجی هرگز نمی تواند از حرارت جان سالم به در ببرد یا در غیر این صورت آن چنان کوچک خواهد شد که باید حوزه محدودی داشته باشد. به طور مختصر، نمی توانید از اینجا به آن جا برسید.
لاکهید مارتین می گوید آزمایش ها به خوبی پیش می روند، اما هم زمان لاکهید مارتین شرکتی است که اف ۳۵، نسل پنجم جنگنده های مخفی (رادارگریز) را می سازد که در حقیقت کار نمی کند. اما (اف -۳۵) با ۱.۵ تریلیون دلار (بودجه) گرانترین سیستم اسلحه در تاریخ امریکا است. شرکت ظاهرا موتور جت ماورای صوت را رها کرده است چون خود را متلاشی می کند که به شدت غافلگیر کننده است. روس ها و چینی ها در سلاح های ماورا صوت خود ادعای موفقیت می کنند و حتی استفاده از آن ها را آغاز کرده اند. اما پیر اسپری، یک طراح پنتاگون در رابطه با دو هواپیمای بسیار موفق – اف-۱۶ وA-10- به اندرو کوبرن تحلیلگر دفاعی می گوید که او در مورد آزمایش ها تردید دارد.
او به کوبرن گفت “من بسیار تردید دارم آزمایش آن پرنده ها به محدوده اعلام شده ای که آن ها به صورت غیر قابل پیش بینی تمرین می کردند رسیده باشد، به احتمال زیاد آن ها ناچار به پرواز مستقیم، در مسیر قابل پیش بینی شده باشند. که دراین مورد ماورا صوت ها هیچ مزیتی را نسبت به موشک های بالستیک سنتی عرضه نمی کنند.”
در حالی که روسیه و چین و امریکا در توسعه ماورا صوت ها میدان را در دست دارند، بریتانیا، فرانسه، هند و ژاپن نیز به این مسابقه پیوسته اند.
چرا همه ماورا صوت می سازند؟
حداقل روس ها و چینی ها منطقی دارند. روس ها می ترسند سیستم ضدموشکی امریکا بتواند موشک های بالستیک آن ها را بی اثر کنند، از این رو موشکی می خواهند که بتواند مانور بدهد. چینی ها ممکن است مایل باشند ناوهای هواپیمابر امریکایی را از سواحل خود دور نگه دارند. اما سیستم های ضدموشک می توانند به راحتی با استفاده از طعمه های ارزان فریب بخورند، و ناوها در برابر سلاح های متعارف موثر بسیار آسیب پذیر هستند. در هر حال موشک های ماورا صوت نمی توانند آن چیزی باشند که تاکنون تبلیغ شده اند.
برای امریکایی ها، ماورا صوت ها اندکی بیشتر از یارانه بسیار گران برای شرکت های اسلحه سازی است. ساختن و به کار گرفتن سلاح هایی که کار نمی کنند چیز تازه ای نیست. اف -۳۵ یک نمونه مشخص آن است، اما با این حال، سیستم های بسیاری بوده است که در طی سال ها تولید شدند که عمیقا ناقص بودند.
امریکا بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار روی سیستم های ضد موشک هزینه کرده است و زمانی که نقشه های ترسیم شده تحقق پیدا کردند، اگر نه همه، اما هیچ یک از آن ها به خوبی کار نمی کردند.
احتمالا یکی که جایزه گرفت زیر دریایی اتمی راهکاری مارک ۲۸، با نام مستعار داوی کراکت و کلاهک ام-۳۸۸ آن بود. چون ام-۳۳۸ برای استفاده در توپخانه متعارف زیادی حساس بود، از یک جنگ افزار معمولی با برد ۲.۵ مایل شلیک شد. مشکل: اگر باد در جهت مخالف وزیده بود، کراکت سه خدمه خود را پخته بود. آن (کلاهک) تنها یک بار آزمایش شد و “کاملا غیردقیق” ارزیابی شد. خوب، پایان داستان چه شد؟ دقیقا هیچ چیز. حدود ۲۱۰۰ عدد از آن تولید و عموما در اروپا مورد استفاده قرار گرفت.
بنا به گفته ویلیام هارتونگ از مرکز برای سیاست جهانی درحالی که بودجه رسمی نظامی امریکا ۷۳۸ میلیارد دلار است، اما اگرکسی تمام هزینه های مربوط به دفاع را روی هم جمع کند، هزینه عملی مالیات دهندگان ۱.۲۵ تریلیون دلار در سال است. نیمی ازآن مبلغ می تواند راهی طولانی به سوی فراهم کردن حمایت پزشکی در میانه بحران کووید-۱۹بپیماید، می تواند حقوق بیکاران امریکایی را پرداخت کند.
با مسلم بودن آن که بیش از ۳۱ میلیون امریکایی اکنون بیکارند و احتمال آن که کسب و کارهای کوچک عظیمی – به ویژه رستوران ها- هرگز بازگشایی نخواهند شد، ساخت و توسعه نسل جدیدی از اسلحه ها یک خوش گذرانی است که امریکا – و دیگر کشورها – نمی توانند از عهده آن بر آیند. در آینده ای بسیار نزدیک، کشورها ناگزیر از انتخاب آن هستند که آیا تفنگ بسازند یا واکسن.
در باره نویسنده:
کن هالینان مقاله نویس سیاست خارجی در تمرکز (اندیشکده ای بدون دیوار) و روزنامه نگار مستقل است. او دانش اموخته دانشگاه برکلی کالیفرنیا در رشته انسان شناسی است. او ۲۳ سال سرپرستی برنامه روزنامه نگاری را در دانشگاه سانتا کروز کالیفرنیا به عهده داشت و جایزه آموزگار برجسته انجمن فارغ التحصیلان، و نیز جایزه نوآوری ها در آموزش و نیز جایزه برتری درآموزش دانشگاه را کسب کرده است.- مترجم
