🔸 آزار جنسی و مزاحمت خیابانی، یک رفتار خشن با ماهیت جنسیتی و در واقع نوعی اعمال قدرت مردانه در حوزه ی عمومی است که به واسطه ی خوارانگاری زنان به آنان روا داشته می شود. نابرابری جنسیتی و موقعیت فرودست زنان، فضای مردانه و ناامن شهری، و نوع رویکرد جامعه به مساله مزاحمت از عوامل تسهیل یا تشدید مزاحمت جنسی در خیابان هستند.
🔸 مزاحمت خیابانی با ناامن کردن فضای عمومی مانع دسترسی زنان به این فضا می شود و تحرک زنان را محدود می کند و از این رو نوعی تقابل با حضور اجتماعی زنان است. آزار و مزاحمت خیابانی تهدیدی است که همیشه زنان را در اضطراب و ترس نگه می دارد و باعث تخریب اعتماد به نفس آنان می شود.
🔸دیدگاهی که حول محور حقانیت مردانه و تسلط آن بر حوزه عمومی شکل گرفته، مزاحمت و آزار جنسی زنان را یک “رفتار طبیعی” و نه تعرض به حقوق اجتماعی زنان تلقی می کند و از این رو برای پیشگیری از این پدیده راهکارش محدودیت زنان در اشکال مختلف شامل پوشش، جدا کردن جنسیتی فضاهای عمومی، منع زنان از حضور در برخی زمان ها و مکان هاست. در واقع به جای امن کردن فضای عمومی برای حضور، محدود کردن و مستوری زنان را در دستور کار قرار می دهد. چنین دیدگاهی چه در سطوح کلان تصمیم گیری و چه در سطوح خرد مشهود است.
🔸تهدید مزاحمت خیابانی و شایع بودن این مشکل، موجب می شود در بعضی خانواده ها، زنان به عنوان موجودات ناتوان و نیازمند مراقبت در نظر گرفته شوند و برای پیشگیری از وقوع مزاحمت، از تردد آنان به تنهایی ممانعت شود و یا نیازمند همراه شمرده شوند تا مورد مزاحمت قرار نگیرند؛ در واقع چنین نگاهی زنان را از بسیاری فعالیت های اجتماعی باز می دارد.
🔸زنان حق دارند که از فضای امن برخوردار باشند و بدون هر نوع تهدید و عامل مزاحم بتوانند در حوزه ی عمومی حاضر شوند؛ حق دارند که به شخص مزاحم اعتراض کنند و یا از منابعی که می توانند به آنان یاری کنند کمک بگیرند. تاکنون به زنان تلقین می شده که اگر مورد مزاحمت قرار گیرند خودشان مقصر بوده اند و در واقع علت را به خود قربانی نسبت می دادند، در حالیکه آزار جنسی و مزاحمت خیابانی یک تعرض به حقوق شهروندی و کرامت انسانی زنان است و آنکه مقصر است همیشه شخص مزاحم است و نه قربانی. زنان باید به این آگاهی برسند که در مزاحمت های خیابانی ، آنکه باید شرمگین و خجالت زده باشد و احساس حقارت کند شخص مزاحم است و نه زنی که مورد مزاحمت قرار گرفته است. اگر زنان و همچنین جامعه به چنین آگاهی ای دست پیدا کنند، در واقع بستری فراهم می شود که مقابله با مزاحمت و محافظت از زنان در برابر مزاحمت تسهیل می شود.
🔸مقابله با مزاحمت و آزار جنسی:
➖ شرط اول ، تحقق برابری جنسیتی در جامعه و حقوق برابر زنان و مردان و بهبود جایگاه زنان در جامعه است که این فرهنگ در پی آن ساخته شود که مرد و زن هر دو انسان هستند و هیچ کدام حق سروری و اعمال قدرت و تحقیر دیگری را ندارد.
➖ تصویب و اجرای قوانین حمایتی که مزاحمت و خشونت خیابانی علیه زنان را به عنوان جرم شناسایی کنند، تا حدودی می تواند کمک کننده باشد.
➖ تغییر نگاه جامعه به مساله مزاحمت یک ضرورت است و جامعه باید به جای سرزنش قربانی و مقصر دانستن او، مزاحمت را یک تعدی به حقوق شهروندی زنان تلقی کند.
➖ لازم است در نحوه جامعه پذیری جنسیتی بازاندیشی صورت گیرد و پسران از خانواده تا مدرسه و دانشگاه و محل کار، از مفاهیم و برداشت های سنتی و مردسالارانه از مفهوم مردانگی و تجلیات آن مصون نگه داشته شوند.
➖ ضروری است زنان در مواجهه با مزاحمت و آزار جنسی، آن را عادی نپندارند و در برابر آن سکوت نکنند و بدون احساس شرم و خجالت، با مزاحمت مقابله کنند، شخص مزاحم را با اعتراض خود متوجه عمل اشتباه خود نموده و راه را بر مزاحمت های بعدی ببندند و از منابع حمایتی موجود کمک بگیرند. در واقع اگر مردان مزاحم بدانند که عمل آن ها یک امر عادی یا یک حق مردانه نیست و اگر بدانند در صورت ارتکاب مزاحمت با واکنش های زنان و نیز حمایت اجتماعی از زنان مواجه می شوند، دیگر ادامه مزاحمت به آسانی گذشته نخواهد بود.
برگرفته از تلگرام سیمین کاظمی
1378 -1401 (2000 – 2023) * کپی رايت