صبح روز چهارشنبه ۱۱ آذرماه ۹۹ شخصیت مبارز ملی و مذهبی دکتر محمد ملکی درگذشت. محمد ملکی پیش از انقلاب استاد دانشگاه بود و چند سالی هم در رژیم پلیسی پهلوی زندانی بود. پس از انقلاب از سوی نخست‌وزیر دولت موقت زنده‌یاد آقای بازرگان به‌مقام ریاست دانشگاه تهران- درواقع نخستین رئیس دانشگاه تهران در جمهوری اسلامی- برگزیده شد. ایشان در پست مهم و حساس ریاست دانشگاه تهران، به‌گفته آقای حسن یوسفی‌اشکوری «بر شورائی شدن مدیریت دانشگاه اعتقاد داشت و بر دموکراتیک بودن این مدیریت ها تأکید می‌کرد.» و این با سیاست‌ها و رقابت‌های درون‌حکومتی و نیروهایی که در آن برههٔ حساس دست بالا را در امور کشور داشتند و درعین‌حال از سوی برخی گروه‌های دانشجویی و بظاهر دانشجویی جزم‌گرا وستیزه‌جو در صحن دانشگاه نمایندگی می‌شدند، همخوانی نداشت. زنده‌یاد دکتر محمد ملکی از همان آغاز ریاست بر دانشگاه تهران از سیاست‌های رژیم نوپا در اداره دانشگاه بی‌پروا انتقاد می‌کرد. طبیعی بود که برای رژیم خودکامه ولایت فقیه چنین مدیری آن هم در رأس قدیمی‌ترین دانشگاه کشور و مهم‌ترین آموزش‌گاه چه به‌لحاظ علمی و چه به‌لحاظ تاریخ درخشان آن در مبارزه بر ضد دیکتاتورها، لحظه‌ای هم قابل تحمل نبود. در سال ۱۳۶۰ بازداشت و زندانی شد و پس سال‌ها رنج و عذاب در سیاه‌چال‌های رژیم ولایی در ۱۳۶۵ از زندان آزاد شد. محمد ملکی پس از این دوره از زندان، بارها دستگیر و زندانی شد و این‌ها به‌دلیل سخنرانی‌های انتقادی در زمینه سیاست‌ها و حکومت‌مداری رژیم جمهوری اسلامی و روشنگری‌ها در این‌باره بود. در اسفندماه ۷۹ همراه گروه شورای فعالان ملی- مذهبی که مدیریت آن با زنده یاد مهندس عزت‌الله سحابی بود مدت‌زمانی به‌سیاه‌چال سپاه پاسداران در عشرت آباد زندانی شد. او در سال ۱۳۸۸ به‌سبب حمایت از جنبش سبز ۶ ماه زندانی بود. زنده‌یاد محمد ملکی که در تلاش‌های روشنگرانه صادقانه‌اش به‌اصلاح شدن ساختارهای رژیم ولایت فقیه به‌نفع مردم گرایشی نشان می‌داد در سال‌های اخیر درکل به عملی شدن تغییراتی در رژیم ولایی دیگر باور نداشت و حتا شرکت در انتخابات‌های مهندسی شده را زیان‌آور می‌دید.
زنده‌یاد دکتر محمد ملکی سالیان متمادی از دوران جوانی و دانشجویی با استبداد هر دو رژیم سلطنتی و ولایی مبارزه کرد. او در راه آزادی اندیشه، رسانه‌ها، حزب‌‌ها، در راه دستیابی زنان به حقوق‌شان، برانداختن حجاب اجباری، لغو مجازات اعدام بی‌پروا مبارزه کرد.
حزب تودهٔ ایران درگذشت دکتر محمد ملکی مبارز خستگی‌ناپذیر علیه دیکتاتوری را به همسر، فرزندان، یاران، و همفکران او و به همه آزادی‌خواهان و نیروهای مترقی خواهان بهبود وضع مردم و کشور ایران تسلیت می‌گوید. یادش گرامی‌باد.
حزب تودۀ ایران
۱۲ آذرماه ۱۳۹۹
