ولادو گوتوواتس شاعر، فیلسوف و سیاست‌مدار کروات همگام با جنبش دانشجویی و اعتراضات اجتماعی در سال ۱۹۷۱، معروف به «بهار کرواسی» از مدافعان سرسخت حقوق مدنی و آزادی بیان شهروندان بود. یک سال پس از سرکوب جنبش دانشجویی پرونده‌ای قطور از فعالیت‌های او به عنوان سردبیر نشریه «هفته‌نامه کرواسی» آکادمی علوم و هنر این کشور تشکیل می‌شود. به پنج سال زندان محکوم می‌شود. در دفاعیاتش می‌گوید: «اگر محکومیت من باعث شود که به جامعه‌ای چند صدایی و رسیدن به احترام حقوق مدنی شهروندان نزدیک‌تر شویم این حکم ناروا را می‌پذیرم.»
در دوران زندان هرگز تقاضای عفو نمی‌کند. می‌گوید: «تقاضای عفو یعنی از اعمال خود پشیمانم و انگار کار اشتباهی کرده‌ام. برای یک یا دو سال تخفیف خودم را نمی‌فروشم.»
او در یکی از اشعارش می‌نویسد:
شاعر را ساکت کنید!
و کلمات کمتری بین ما خواهد بود
– درخشش تصادفی کمتر
پرواز رمزآلود کمتر…
لحظات بی‌خطر خواهد بود،
و دوران گم خواهد شد…
پس از زندان به فعالیت‌های ادبی‌اش ادامه می‌دهد و یکی از پرمخاطب‌ترین نویسندگان کشورش است. با تعدادی از خبرگزاری‌های خارجی مصاحبه می‌کند و از سیاست‌های حاکمیت انتقاد می‌کند. در مصاحبه‌اش با تلویزیون سوئد می‌گوید: «من معتقدم تنها زمانی که عدالت و آزادی وجود داشته باشد می‌توان مشکلات بشر را حل کرد. من همیشه معتقد بودم که فقط از این طریق می‌توان ارزش‌های انسانی را محقق کرد. یک فرد آزاد، فردی که عادلانه زندگی می‌کند، تنها این فرد می‌تواند تمام عظمت و تمام کرامت انسانی خود را ارائه دهد.»
دوباره به جرم توطئه علیه کشورش دستگیر می‌شود و این بار به دو سال حبس محکوم می‌شود. از اقصا نقاط جهان برای آزادی‌اش به سران کشورش نامه ارسال می‌شود. اما همچنان در زندان می‌ماند.
پس از آزادی از زندان تحولات اجتماعی و سیاسی در کشورش شکل می‌گیرند و او با تعدادی از رهبران فعال جنبش دانشجویی در سال ۱۹۷۱ حزب سوسیال لیبرال را تاسیس می‌کند. در انتخابات، حزب حاکم که او مخالفش بود شکست می‌خورد و جناحی که او به آن نزدیک‌تر است پیروز می‌شود. از اولین منتقدان دولت جدید و رئیس‌جمهور دست راستی کشور است و با فساد اقتصادی و رانت‌های جدید و خصوصی‌سازی بی‌رویه با صدای بلند مخالفت می‌کند.
در سال ۱۹۹۱ یک سوم از خاک کشورش توسط نیروهای ارتش متخاصم اشغال شده بود. او در مقابل قرارگاه لشکر پنجم این ارتش در شهر زاگرب، در حالی که مادران در مقابل همین پایگاه تجمع اعتراضی برگزار کرده بودند، یکی از تاثیرگذارترین خطابه‌های سیاسی تاریخ کشورش را ادا کرد و گفت:
«آنها فرزند ندارند، به شما قول می‌دهم.
آنکس که فرزند دیگران را می‌کشد، فرزند ندارد.
آنکس که مادر دیگران را عزادار می‌کند، مادر ندارد.
آنکس که خانه دیگران را خراب می‌کند، خانه ندارد.
و آنها باید بدانند که در این سرزمین
برای آنها نه فرزند هست، نه مادر و نه خانه.
در برهوت قلب سیاه خود می‌میرند.
فرزندان‌شان شرمسار می‌شوند، چرا که آنها برای‌شان پدر نبودند.
همسران‌شان شرمسار می‌شوند، چرا که آنها فرزند دیگران را کشتند.
خانواده‌شان شرمسار می‌شوند، چرا که آنها خانواده دیگران را نابود کردند.
اگر اسلحه نداریم،
نیروی در کنار هم بودن در ما است،
نیروی عشق‌مان به یکدیگر،
نیروی غرورمان،
نیروی آمادگی‌مان برای مرگ اگر نمی‌توانیم همچون انسان زندگی کنیم.
و این آن چیزی است که نمی‌توانند از ما بگیرند.
برای همین نمی‌ترسم.»
به خاطر سازش‌کاری در حزبی که او یکی از رهبرانش است از همقطاران گذشته‌اش جدا می‌شود و حزب لیبرال کرواسی را تاسیس می‌کند.
در سال ۱۹۹۷ در یکی از سخنرانی‌هایش برای کمپین ریاست جمهوری به او به شکل فیزیکی حمله می‌شود و سرش را می‌شکنند. او از زمین بلند می‌شود و بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به حمله چند لحظه پیش به سخنانش ادامه می‌دهد و می‌گوید: «این کشور را باید به مردم آن و صاحبان واقعی‌اش بازگرداند.» در دادگاه به کسی که به او حمله کرده بود می‌گوید: «پسرم، من تو را می‌بخشم. جنگ من با کسانی است که این روش را در سیاست به تو تعلیم داده‌اند.»
مردم او را وجدان سیاسی کشورشان می‌نامند. اما در انتخابات ریاست جمهوری تنها سه درصد از آراء مردم را به خود اختصاص می‌دهد چرا که مردم معتقدند که او یک سیاست‌مدار پراگماتیک نیست و بیش از اندازه اخلاق‌گرا است.
مدتی نمی‌گذرد که در سال ۲۰۰۰ بر اثر عوارض بیماری هپاتیت که در زندان به دلیل تزریق آمپول آلوده درگیرش شده بود می‌میرد. پس از مرگش در تاریخ کشورش به عنوان نماد اخلاق و وجدان سیاسی ثبت می‌شود.
سیاست‌مداران می‌آیند و می‌روند اما اخلاق سیاسی تاثیر بسیار عمیق‌تری در فرهنگ اجتماع باقی می‌گذارد حتی اگر پیروز این یا آن انتخابات به دلایل گوناگون نباشند.
شرافت و انسانیت را در سیاست ترویج کنیم. آینده سالم سیاسی ما به چنین دیدگاهی نیازمند است.
