نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر از تهرانی‌ها از نهادهای قضائی، نظارتی و رئیس‌جمهور خواسته‌اند مانع تخریب پارک قیطریه شوند. کارزاری که روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ به ثبت رسید و حالا یکی از پرامضاترین پویش‌های در شش ماه اخیر است. این اعتراض در پی حصارکشی بخشی از پارک قیطریه آغاز شد.
نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر از تهرانی‌ها از نهادهای قضائی، نظارتی و رئیس‌جمهور خواسته‌اند مانع تخریب پارک قیطریه شوند. کارزاری که روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ به ثبت رسید و حالا یکی از پرامضاترین پویش‌های در شش ماه اخیر است.
به گزارش شرق، این اعتراض در پی حصارکشی بخشی از پارک قیطریه آغاز شد. هدف از این حصارکشی ساخت مسجد در این محل بود. به گفته اهالی محله قیطریه، در این پارک قدیمی با توجه به ساختمانی مشخص به‌عنوان نمازخانه، نیازی به توسعه فضای ساختمانی و تخریب بخشی از پارک و قطع درختان چندین‌ساله کهن پارک نبود؛ به‌‌ویژه اینکه فضای دور ساختمان نمازخانه پارک قابلیت بزرگ‌ترشدن بدون نیاز به قطع درختان و ازبین‌بردن پوشش فضای سبز را داشت.
با وجود تلاش‌های مردمی برای توقف ساخت این مسجد در پارک قیطریه، دبیر شورای ساماندهی، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران اعلام کرد: در فرایند احداث مسجد در بخشی از پارک قیطریه، هیچ درختی قطع یا جابه‌جا نخواهد شد.
به گفته مجید غفوری روزبهانی محله قیطریه یکی از محلاتی است که از نظر سرانه اماکن مذهبی از‌جمله مسجد با کمبود مواجه بوده و درخواست‌های مکتوب متعددی از سوی اهالی متدین این محله برای احداث مسجد به ما ارسال شده است.
او ادامه داد: چندی پیش یکی از خیران که خود از اهالی قیطریه است، به ما مراجعه کرد و خواستار تخصیص زمین برای احداث مسجد در این محله شد. این موضوع در شورای ساماندهی، توسعه و گسترش مساجد مطرح و پس از انجام بررسی‌های کارشناسانه، زمینی با موقعیت مناسب در ضلع شمال شرقی پارک قیطریه برای احداث مسجد تخصیص داده شد.
برخی از کارشناسان شهری تأکید دارند که ساخت‌وساز در پهنه تثبت‌شده فضای سبز غیرقانونی است؛ اما بهروز شیخ‌رودی، معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران، با اشاره به قانونی‌بودن فعالیت‌های شهرداری تهران در کمک به مساجد شهر تهران گفت: مطابق قانون شهرداری‌ها در موضوع فرهنگ عمومی مسئولیت‌هایی بر عهده دارند و از سوی دیگر یکی از وظایف شهرداری‌ها در قانون شهرداری‌ها اجرای مصوبات شورای شهر است؛ موضوعی که از قضا در شهرداری تهران و ادوار مختلف شورای شهر با تصویب مصوبات خاص و نیز تصویب کمک به مساجد یا تخصیص اعتبار برای ساخت مسجد، حسینیه و حوزه علمیه در بودجه سالانه شهرداری بر آن تأکید شده و اظهارنظرهای برخی اعضای ادوار شورا درباره اینکه در قانون شهرداری‌ها وظیفه‌ای برای ساخت مسجد پیش‌بینی‌نشده یک اظهارنظر سطحی و شتاب‌زده است که با قانون و الزامات عملکردی شهرداری تهران در دوران پیش و پس از انقلاب تناسب چندانی ندارد.
همدلی مردم در موضوع پارک قیطریه بعد از مدت‌ها بی‌تفاوتی به اتفاقات و تصمیم‌گیری‌های شهری یکی از نکات قابل توجه بود.
شهرام جباری‌زادگان، کارشناس برنامه‌ریزی و حمل‌ونقل شهری هم درخصوص حواشی ساخت مسجد در پارک قیطریه هم پیشنهاد یک رفراندوم محلی را مطرح کرده است. او در این رابطه گفته: محله اصیل همان محله‌ای است که در شمال بزرگراه طبقاتی صدر واقع شده و اهالی آن از احداث این پل زمخت که به عنوان برگ برنده مدیریت شهری وقت، باعث تسریع و تسهیل در رفت و برگشت گروهی از پایتخت‌نشینان به شهرک‌های خوش‌آب‌وهوای خارج از پایتخت شد، بیشترین تأثیر را پذیرفتند و آزار و اذیت فراوان دیدند. در شهری که فضاهای سبز آن به سرعت در حال کاهش است، تصمیم به ساخت مسجد در میانه پارکی قدیمی، خواه‌ناخواه نه‌تنها باعث نگرانی اهالی محله‌ای می‌شود که آن پارک در آن قرار دارد، بلکه نکاتی را در مورد اینکه اولویت‌های برنامه‌ریزی شهری امروز برای کلان‌شهر تهران چیست مطرح می‌کند، از‌جمله اینکه پارک‌ها که به مثابه ریه‌های تنفسی شهر عمل می‌کنند، باید به عنوان میراث طبیعی نه‌تنها حفظ بلکه تقویت شوند.
با توجه به وضعیتی که شاهد آن هستیم و مدیریت شهری و ارکان آن بر ساخت مسجد در پارک قیطریه اصرار و تأکید دارند و در مقابل، اهالی محله و اقشار مختلف شهروندان با استفاده از ابزارهایی همچون راه‌اندازی کارزارهای جمعی، پویش‌های مردمی و اجتماعات حضوری، مخالفت خود را با این تصمیم ابراز می‌کنند، شاید برگزاری یک رفراندوم محلی از اهالی محله قیطریه برای موافقت یا مخالفت با تصمیم مدیریت شهری در پارک قیطریه، بتواند راهکار بینابینی برای خروج از دوگانگی موجود و جلوگیری از تشدید تقابل ناشی از آن باشد.
محمد رهبری، پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی و سیاست‌پژوه هم درخصوص نمادین‌شدن کارزار انتقاد به ساخت مسجد در پارک قیطریه در کانال تلگرامی‌اش نوشته است که از زمان وقایع پس از مرگ مهسا امینی، هیچ کارزاری تا این اندازه امضا نشده بود. این موضوع را می‌توان مهم‌ترین خبر اجتماعی در سال ۱۴۰۳ دانست و باید به آن پرداخت. این پرسش مهمی است که چرا کارزاری که ماهیت محلی دارد و احتمالا فقط طبقه متوسط شهری در تهران باید به آن بپردازد، تا این اندازه جلب توجه کرده است.
او کسانی که این کارزار را امضا کرده‌اند به دو گروه و در دو مقطع تقسیم کرده و نوشته است: نخست امضای کسانی که دغدغه محیط‌زیستی و حفظ درختان یا دغدغه حفظ هویت پارک را داشتند؛ ساکنان محلی یا کسانی که از پارک قیطریه خاطره دارند و خواهان حفظ این پارک قدیمی شده‌اند؛ این گروه عمدتا از ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ تا هشتم فروردین ۱۴۰۳ اقدام به امضای این کارزار کردند. یعنی حدود هشت هزار نفر که همین هم نسبت به کارزارهای مشابه عدد قابل توجهی است.
گروه دوم، کسانی بودند که با انگیزه‌های سیاسی و اجتماعی این کارزار را امضا کردند. کسانی که از هشتم فروردین به این سو در انتقاد به مواضع رسمی آغاز به امضای این کارزار کردند تا نقدشان را به سیاست‌های موجود نشان دهند. به‌مرور جمعیت بیشتر و متکثرتری از مردم این کارزار را امضا کردند و این کارزار بیشتر در میان طبقه متوسط شهری دیده شده و فراتر از دسته‌بندی‌های سیاسی به درون جامعه رسوخ کرده است.
به گفته او کارزار فوق، از هشتم فروردین به این سو، رفته‌رفته به یک کارزار نمادین تبدیل شد. اگرچه بسیاری از امضاکنندگان دغدغه حفظ درختان و هویت پارک را نیز دارند، اما انگیزه‌شان برای امضای این کارزار فراتر از این موضوعات است. این کارزار به نمادی برای نقد علنی تبدیل شده است. در استوری‌های اینستاگرام برخی این کارزار را منتشر کرده‌اند و می‌گویند این کارزار را امضا می‌کنند تا صدای اعتراض‌شان را برسانند.
او معتقد است این کارزار به نماد تبدیل شده است. به همین خاطر است که جامعه از یک کنش منفعلانه، به سمت کنش فعال حرکت کرده است. صدهزارتایی شدن کارزار پارک قیطریه و همچنین کارزار افزایش دستمزد کارگران، پیام حیات جامعه را مخابره می‌کند و نشان می‌دهد این جامعه میخواهد کنشگری کند و می‌تواند چنین کنش جمعی داشته باشد.
خیر مخفی را من میشناسم. شغلش بسازبفروشی است و با این حیله میخواهد قسمتی از پارک را تبدیل به ساختمان مسکونی نماید برای مقامات.