مهران تمدن از پناهندگان ایرانی می‌خواهد نقش شکنجه‌گر خود را بازی کنند و او را بازجویی کنند. فیلمی که بیننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مهران تمدن کارگردان ایرانی؛ با فیلم جدیدش، «دشمن بزرگ من»، سفری عجیب به عمق وحشت ارائه می‌کند که برای بیننده و همچنین بازیگران فیلم، که نه داستانی است و نه مستند، چالش‌برانگیز است. فیلم ترکیبی از درسی غیرمعمول از فلسفه است که توسط این فیلمساز با ایده‌های همیشه بدیع ارائه می‌شود، همان‌طور که در فیلم «ایرانی» (۲۰۱۴) که او با چهار ملا گفت‌وگو می‌کرد، نیز دیده می شد. این فیلم‌ها هرگز نمی توانند خوشایند رژیم اسلامی باشند.
تمدن که در سال ۱۹۷۲ متولد شده، در کودکی و در سال ۱۹۸۴، همراه با والدین کمونیستش برای فرار از سرکوب مجبور به تبعید به فرانسه شد. او ابتدا معمار بود اما به سینما روی آورد تا پیچیدگی‌های جمهوری اسلامی را کاوش کند (پیش از «ایرانی»، فیلم «بسیجی» را ساخته بود).
مثل کاتارسیس *
در «دشمن بزرگ من»، او از پناهندگان ایرانی، که دستگیر و شکنجه شده بودند و اکنون در پاریس هستند، خواسته است نقش شکنجه‌گرش را بازی کرده و از او بازجویی کنند.
مهران تمدن می گوید: “یک بازجویی که خارج از کنترل من است در حالی که فیلم را کارگردانی می‌کنم”.
این‌گونه، قربانیان سابق، نقش شکنجه‌گران را در مقابل کارگردان بازی می‌کنند. مثل یک کاتارسیس، مهران تمدن، می‌خواهد نشان دهد تجربه بازجویی تا چه اندازه می‌تواند پیش برود و چه تأثیری بر افراد داشته باشد. هدف اصلی او، شکنجه گران در خدمت رژیم ایران هستند. تمدن امیدوار است با نمایش این فیلم به آنها، بتواند آگاهی ایجاد کند و به شکلی آنها را به بازنگری در رفتارها و اقدامات خود وادار کند.
این فیلم مانند آینه‌ای نسبتاً واقعی است که رفتارهای شکنجه‌گر را بازتاب می‌دهد، اما با وجود این بازتاب دقیق، شرایط طاقت‌فرسای بازجویی می‌تواند به‌سرعت از کنترل خارج شود. به هر حال، به نظر می‌رسد کارگردان، خود را در موقعیتی مخاطره‌آمیز قرار می‌دهد، اما او می داند می‌تواند با گفتن ‘کات’ فیلم‌برداری را متوقف کند. مانند کودکی که در هنگام ترس، بازی را متوقف می‌کند تا از آن موقعیت هراس‌انگیز خارج شود.
یک بازجویی ۴۸ ساعته بی‌وقفه
با حضور زر امیرابراهیمی (برنده جایزه بهترین بازیگر جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۲۲ برای «عنکبوب مقدس»)، فیلم شکل دیگری به خود می‌گیرد. او دست به یک بازجویی ۴۸ ساعته بی‌وقفه و بداهه می زند. مهران تمدن در یک فضای متفاوت فرو می‌رود که مطمئن نیست سالم از آن خارج شود. این بازیگر او را مجبور می‌کند لباس زیر بپوشد، او را با آب خیس می کند و سپس در سرما او را به‌طرف مدرسه فرزندانش می‌فرستد. زر امیرابراهیمی به‌خوبی مفهوم و هدف فیلم را درک کرده است، اما [به دلیل شدت بازجویی‌ها و شرایط فیلم‌برداری] واقعاً عصبانی می‌شود و به کارگردان، مهران تمدن، که در ابتدا با لبخند کار می‌کرد، درس عبرتی می‌دهد. لبخند کارگردان به تدریج و با گذشت ساعات فیلم‌برداری به پوزخند تبدیل می‌شود، و امیرابراهیمی از او می‌پرسد: ‘آیا به نام سینما حق داریم مردم را آزار دهیم؟'”
این فیلم که قبل از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» ساخته شده بود، ۹ سال در انتظار نمایش ماند. در این فاصله، تمدن فیلم «آنجا که خدا نیست» را ساخت (که در ۱۵ می اکران خواهد شد)، جایی که از هم‌صحبت‌هایش، پناهندگان ایرانی، می‌خواهد از دوران حبس خود یاد کنند. او در یک انبار، سلول‌ها را بازسازی می‌کند. روایت‌ها دشوار و واکنش‌ها هولناک‌اند. و به یاد خواننده رپ ایرانی، توماج صالحی، که به دلیل حمایت از جنبش اعتراضی در ۲۴ آوریل به اعدام محکوم شد، می‌افتیم. واقعیتی غیرقابل تحمل.
منبع اومانیته – این مقاله توسط کمال فرهمند برای اخبار روز ترجمه شده است
* کاتارسیس یک اصطلاح ادبی و روانشناختی است که ابتدا توسط ارسطو، فیلسوف یونانی، در توضیح تأثیرات تراژدی‌های یونانی بر روی تماشاگران معرفی شد. کاتارسیس به پاکسازی یا تخلیه هیجانی اشاره دارد که از تجربه ترس و همدردی ناشی می‌شود و به آرامش و تجدید حال روانی منجر می‌شود.
