پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

بریکس، عامل رو به رشد جدید در “نظم جهانی” – برگردان: همایون فرزاد

بیش از ۴۰ درصد جمعیت و تقریباً یک چهارم تولید ناخالص ملی جهان: این همان چیزی است که پنج کشور عضو بریکس دارند. بریکس مخفف گروهی از بازارهای نوظهور متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است. آنها در ۲۳ تا ۲۴ ژوئن در پکن در اجلاسی با موضوع “گفتگوی سران درباره توسعه جهانی” ملاقات کردند.

تجارت بین چین و سایر کشورهای این گروه که در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد، ۱۲.۱ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. محیط زیست، علم و فناوری، کشاورزی، آموزش، شرکت های خرد، کوچک و متوسط در چارچوب همکاری هاست.

بریکس به گسترش خود ادامه خواهد داد. چین که در حال حاضر ریاست این گروه را بر عهده دارد، روی پلتفرمی که اقتصادهای نوظهور و کشورهای بزرگ در حال توسعه را در بر می گیرد – به عنوان جایگزینی برای بلوک غرب به رهبری ایالات متحده و با روحیه همکاری در تجارت، کار می کند. برخی از کشورها مانند قزاقستان، عربستان سعودی، آرژانتین، ایران، مصر، اندونزی، نیجریه، سنگال، امارات، الجزایر و تایلند به عنوان اعضای بالقوه جدید به اجلاس دعوت شدند و در نشست بریکس شرکت کردند.

مهمترین عضو تازه ی این گروه بندی آرژانتین خواهد بود. این کشور به دنبال کسب حمایت برای رهایی از باج خواهی صندوق بین المللی پول و غلبه بر موانع دسترسی به اعتبار بین المللی است. بعد از پیوستن آرژانتین، بریکس به بریسکا تغییر نام خواهد داد. در همین حال، بوئنوس آیرس می تواند به بانک توسعه نیو بریکس (NDB) بپیوندد که برای گرفتن وام از آن نیازی به عضویت در اتحاد ندارد. این امکان در حال حاضر توسط کشورهایی مانند اروگوئه، امارات متحده عربی و بنگلادش مورد استفاده قرار می گیرد. مرکز این بانک در پکن است و در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد.

از آن زمان تاکنون بیش از ۸۰ پروژه ساخت و ساز زیرساختی در سراسر جهان از طریق این بانک تایید شده است. این بودجه ای است که پکن برخلاف سازمان های بین المللی به رهبری ایالات متحده، آن را مشروط به تغییر سیاست ه نمی کند.

دو سال پیش، آرژانتین به بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا (AIIB)، یک بانک توسعه که در سال ۲۰۱۵ به ابتکار چین تأسیس شد، پیوست. یکی از اهداف اصلی AIIB حمایت از زیرساخت های طرح چینی “کمربند و جاده” است. آرژانتین در سفری که رئیس جمهور آن آلبرتو فرناندز در سال جاری به پکن داشت، به طور رسمی به این طرح پیوست.

در آرژانتین، تورم در میان بالاترین‌ها در قاره است. تورم از محدوده ۳۸-۴۸ درصد برای سال ۲۰۲۲ و ۳۴-۴۲ درصد برای سال ۲۰۲۳ که در توافقنامه تامین مالی مجدد با صندوق بین‌المللی پول در مورد بدهی ها منعقد شد، بالاتر رفته است. قرار بود امکان بازنگری این سناریو در پرتو شوک درمانی های جدید در اقتصاد جهانی فراهم شود. اما امسال نیز رشد حداقل ۰.۲ درصد از پیش‌بینی‌ها عقب‌تر خواهد بود.

فرناندز می گوید برای آرژانتین، بریکس “یک جایگزین عالی همکاری در سطح نظم جهانی است.”

آرژانتین در حال حاضر ریاست موقت جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (سلاک) را بر عهده دارد. به همین دلیل فرناندز نیز برای شرکت در اجلاس G7 که شامل آلمان، بریتانیا، ژاپن، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا و ایالات متحده آمریکا است، به آلمان دعوت شد. آرژانتین به همراه هند، اندونزی، آفریقای جنوبی، سنگال و اوکراین به G7 دعوت شدند تا درباره ی امنیت غذایی جهانی و برابری جنسیتی مذاکره کنند.

با وجود اختلاف نظرها بر سر مرکوسور (بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی)، اتحادیه اروپا می خواهد “گفتگوهای سیاسی با آرژانتین را تسریع بخشد” و در حال تدارک دیدار بین جامعه ی کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب و نمایندگان اروپایی برای پایان اکتبر است.

مدیر سرویس اقدام خارجی اروپا برای قاره آمریکا، خاویر نینو پرز اسپانیایی، سیاست حقوق بشر آرژانتین را ستایش می کند، اما در عین حال نفرت خود را از کوبا و ونزوئلا پنهان نکرده است. با این وجود، او پیشنهاد آرژانتین برای یک نشست «فراگیر» بین دو بلوک که در آن کوبا و ونزوئلا نیز شرکت خواهند کرد را پذیرفته است. نینو پرز می گوید: “این منطقه سازگارترین منطقه با یورو است که ما می شناسیم. برای اولین بار، آمریکای لاتین این فرصت را دارد که به عنوان یک شریک استراتژیک در زمینه ی انرژی در نظر گرفته شود.”

در مواجهه با بحران انرژی ناشی از درگیری اوکراین، اتحادیه اروپا در وسوسه ذخیره گازی خارق‌العاده میدان نفتی شیل Vaca Muerta در آرژانتین است. اتحادیه ی اروپا بوئنوس آیرس را برای سرمایه گذاری در زیرساخت های ساخت خط لوله گاز تشویق کرده است. اما این مدتی طول می کشد. کشورهای G7 در داخل و خارج از اردوگاه غرب به دنبال راه حل های کوتاه مدت هستند.

اجلاس G7 که قبل از نشست ۲۹-۳۰ ژوئن ناتو در مادرید برگزار شد، برای تحکیم اتحاد اردوگاه غربی در دفاع از اوکراین و پیشنهاد تحریم‌های جدید علیه روسیه استفاده شد: توقف واردات طلای روسیه به کشورهای G7، و همچنین محروم کردن روسیه از بزرگترین منبع درآمد خود یعنی کالاهای صادراتی و ضربه زدن به صنعت نفت روسیه.

در مقابل، در تمامی سخنرانی هایی اجلاس بریکس، موضوع چندجانبه گرایی به عنوان جایگزینی برای نظم جهانی که توسط امپریالیسم آمریکا رهبری می شود، به گوش می رسید.

سیریل رامافوزا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی در این اجلاس گفت: “همه ما تاریخ مشترکی از مبارزات علیه امپریالیسم، استعمار، استثمار و توسعه نیافتگی داریم و همه ما تمایل به نمایندگی و چشم انداز بیشتر پیشرفت در نهادهای حاکمیتی جهانی داریم.”

گروه بریکس از پیوستن به اقدامات قهری یکجانبه تحمیل شده توسط ایالات متحده و متحدانش علیه روسیه خودداری کرد. چین، هند و آفریقای جنوبی به قطعنامه سازمان ملل در محکومیت مسکو به دلیل درگیری در اوکراین رای ممتنع دادند. تنها کشور خارج از این سیاست، برزیل (رئیس جمهور ژایر) بولسونارو بود که با این حال در طول نشست “بی طرف” باقی ماند. پکن و دهلی نو روابط نزدیک نظامی و انرژی با مسکو دارند و علاقه مند به خرید نفت و مواد خام با تخفیف هستند و آفریقای جنوبی نیز روابط اقتصادی نزدیکی با روسیه دارد.

با وجود تنش‌های ارضی بین چین و هند (هند بخشی از اتحاد چهارگانه * به همراه ایالات متحده، ژاپن و استرالیا است)، پروژه جایگزینی ارز در برابر هژمونی دلار در حال پیشرفت است.

حتی بولسونارو اعلام کرد که “برزیل قصد ندارد خود را کنار بکشد و به یکپارچگی اقتصادی بیشتری نیاز دارد”.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی در مجمع تجاری بریکس گفت ایجاد یک ارز مشترک برای ذخایر دولتی در دست بررسی است.

این یک ارز بریکس خواهد بود که یک سیستم پرداخت موازی با سیستم بانکی ایالات متحده ایجاد می کند و کاملاً از سوئیفت جدا است و می تواند معاملات بین کشورهای تحریم شده را تسهیل و همچنین تجارت با واسطه ی کالاهای غربی را از طریق هزینه ای ساده و رقابتی تسهیل کند. پوتین بار دیگر اقدامات قهری یکجانبه را محکوم کرد و گفت “آنها اصول اساسی اقتصاد بازار و مصونیت مالکیت خصوصی را نادیده می گیرند.”

شی جین پینگ، همتای چینی او نیز تحریم ها را «خودسرانه» توصیف کرد. او تأثیر آن بر کشورهای در حال توسعه را برجسته کرد و از “کشورهای توسعه یافته بزرگ” خواست تا سیاست های اقتصادی “مسئولانه” اتخاذ کنند. شی افزود: حقایق بارها نشان داده اند که تحریم ها یک بومرنگ و شمشیر دولبه است. کسانی که اقتصاد جهان را سیاسی می کنند، استثمار می کنند و مسلح می کنند، از تسلط نظام مالی و پولی بین المللی برای تحمیل تحریم های خودسرانه و آسیب رساندن به دیگران و کل جهان سوءاستفاده می کنند».

از نظر رئیس جمهور چین، گسترش ائتلاف های نظامی خطرات مختلفی را به همراه دارد و «به ناچار به یک معضل امنیتی» تبدیل می شود. نتیجه ی آن فقط افزایش بی ثباتی جهانی به دلیل “دفاع از امنیت خود به قیمت به خطر انداختن امنیت سایر کشورها” خواهد بود.

به گفته شی، بحران در اوکراین باید به عنوان یک زنگ بیدارباش تلقی شود، همانطور که گسترش ناتو به سوئد و فنلاند، روابط نزدیکتر اتحاد آتلانتیک با ژاپن و کره جنوبی، و مانورهای ایالات متحده در منطقه هند و اقیانوس آرام (توسط Aukus – و Quad Alliance * *، برای فروش تسلیحات به تایوان) که آشکارا چین را هدف قرار داده اند، زنگ خطر به شمار می آیند.

شی جین پینگ یادآوری کرد: «تاریخ به ما می‌آموزد که تنها زمانی می‌توان به صلح امیدوار بود که همه درس‌های دردناک جنگ را به یاد داشته باشند». از سوی دیگر، انگیزه‌های «هژمونیسم» و «سیاست بلوک‌های متضاد» تنها موجب «جنگ و درگیری» می‌شود.

رئیس جمهور چین بر این نظر است که جهانی شدن سرمایه داری با “بادهای مخالف” روبرو شده است. برخی کشورها می خواهند عقب نشینی کنند، آنها می خواهند زنجیره تامین را قطع کنند تا یک حیاط کوچک با دیوارهای بلند بسازند. از سوی دیگر، جهانی شدن اقتصادی «یک ضرورت عینی برای توسعه نیروهای مولده و یک توسعه تاریخی غیرقابل توقف» است. عقب نشینی «و تلاش برای بستن راه دیگران، در نهایت راه خود را نیز مسدود می کند» و اقتصاد جهان را به «مناطق منزوی» تقسیم می کند.

رئیس جمهور چین اطمینان داد چین به نوبه خود تعدیل سیاست های کلان را تشدید خواهد کرد، اقدامات موثرتری را انجام خواهد داد تا دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی و اجتماعی سالانه و به حداقل رساندن تأثیر همه گیری کووید-۱۹ با موفقیت انجام شود. بیستمین کنگره حزب کمونیست، که نیمه دوم سال برگزار خواهد شد، “یک پروژه توسعه جدید بر اساس مفاهیم جدید و یک سیستم جدید اقتصاد باز در سطح بالاتر را تعریف خواهد کرد، که به ایجاد یک محیط کارآفرینی بیشتر بین المللی در جهت بازار و حاکمیت قانون، منجر خواهد شد”.

شی در این اجلاس حمایت پکن را از منافع اساسی مسکو در رابطه با «حاکمیت و امنیت» به اطلاع همکار خود رساند. این موضع، واکنش واشنگتن را بر انگیخت. ایالات متحده بار دیگر تصریح کرد چین در معرض خطر قرار گرفتن “در سمت اشتباه تاریخ” قرار دارد. طرف “راست”، طرفی است که واشنگتن به متحدان در نشست ناتو پیشنهاد کرد، یعنی گسترش سناریوهای دیگر، از جمله در منطقه قطب شمال.

حمل و نقل از طریق قطب شمال، که ۷۵ درصد از جمعیت جهان را به هم متصل می کند و مسیرهای تجاری اجباری جهانی را دور می زند، تغییراتی را ایجاد می کند که می تواند تعادل عمومی را بر هم بزند: هم از نظر اقتصادی و هم از نظر بهره برداری بالقوه از ذخایر استراتژیک واقع در این منطقه (به ویژه خاک های کمیاب که برای توسعه فناوری های جدید ارزشمند هستند؛ مواد غذایی (شیلات) و جنبه های نظامی) که در حال تغییر هستند.

هشت کشور در قطب شمال دارای حقوق ارضی هستند و اعضای شورای قطب شمال هستند: کانادا، دانمارک (به نمایندگی از گرینلند)، فنلاند، ایسلند، نروژ، سوئد، ایالات متحده – و روسیه یعنی، تنها کشور خارج از حوزه نفوذ ایالات متحده. در سال ۲۰۱۳ به چین وضعیت ناظر اعطا شد. اکثر این کشورها به ناتو تعلق دارند و اکنون سوئد و فنلاند به آن ملحق شده اند.

در این منطقه استراتژیک نیز با محاصره روسیه، چشم انداز درگیری در مقیاس جهانی رو به افزایش است. در سه ماه گذشته، کنگره ایالات متحده کمک ۵۴ میلیارد دلاری غیرنظامی و نظامی به کیف – بیش از ۸۰ درصد کل بودجه دفاعی روسیه – را تصویب کرد که نشان می دهد قصد ادامه مسیر انتخابی خود دارد: راهبردی جدید برای سلطه بر جهان. به همین دلیل، ضد اجلاسی که توسط سازمان ها و پلتفرم های مختلف مردمی در مادرید برگزار شد، با شعار: «نه به ناتو»» و «نه به پایگاه های نظامی» برگزار شد.

  • ۱.چهارجانبه (گفتگوی امنیتی چهارجانبه) یک ائتلاف نظامی-سیاسی متشکل از ایالات متحده آمریکا، استرالیا، هند و ژاپن است که هدف آن “تضمین یک هند و اقیانوس آرام آزاد و باز” است. چین نگران است که Quad بتواند به یک اتحاد منطقه ای با الگوبرداری از ناتو منجر شود
  • ۲.Aukus یک اتحاد نظامی است که بین استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا در سپتامبر ۲۰۲۱ تشکیل شد و به گفته ناظران، در درجه اول هدف آن مقابله با نفوذ فزاینده چین در منطقه هند و اقیانوس آرام است.

منبع: خلاصه ی آمریکای لاتین – ترجمه به فارسی برای اخبار روز: همایون فرزاد

https://akhbar-rooz.com/?p=161088 لينک کوتاه

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

خبر اول سايت

آخرين مطالب سايت

مطالب پربيننده روز


0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x