سیاستمداران و رسانه‌های اسرائیل، حتی آن‌هایی که از شکست «فرایند صلح» ابراز تاسف می‌کنند، موافقند که صلح با فلسطینی‌ها دیگر عامل مهمی نیست و سیاست اسرائیل تقریباً منحصراً حول اولویت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و استراتژیک خود اسرائیل می‌چرخد. با این حال، این دقیقاً درست نیست
تا همین اواخر، سیاست اسرائیل برای فلسطینیان اهمیت چندانی نداشت. گرچه مردم فلسطین عاملیت سیاسی خود را تحت بدترین شرایط حفظ کردند، اما اقدامات جمعی آنها به دلیل عدم توازن گسترده قدرت بین دو طرف به ندرت بر سیاست اسرائیل تأثیر می گذاشت.
اکنون که اسرائیلی ها پنجمین انتخابات خود را در کمتر از چهار سال گذشته آغاز می کنند، مهم است این سوال را مطرح کنیم: “فلسطین و فلسطینی ها چگونه در سیاست اسرائیل نقش دارند؟”
سیاستمداران و رسانه‌های اسرائیل، حتی آن‌هایی که از شکست «فرایند صلح» ابراز تاسف می‌کنند، موافقند که صلح با فلسطینی‌ها دیگر عامل مهمی نیست و سیاست اسرائیل تقریباً منحصراً حول اولویت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و استراتژیک خود اسرائیل می‌چرخد.
با این حال، این دقیقاً درست نیست.
هیچ یک از سیاستمداران جریان اصلی اسرائیل درگیر گفتگو درباره حقوق فلسطین، صلح عادلانه یا همزیستی نیستند، با این حال فلسطین همچنان عامل مهمی در مبارزات انتخاباتی اکثر احزاب سیاسی اسرائیل است. جناح های اصلی سیاسی در اسرائیل به جای حمایت از صلح، از ایده های شومی نظیر توسعه شهرک های غیرقانونی یهودی یا بازسازی «معبد سوم» و در نتیجه تخریب مسجد الاقصی، حمایت می کنند. نخست‌وزیر سابق بنیامین نتانیاهو و نفتالی بنت، از توسعه ی شهرک ها و شخصیت‌های افراطی‌تری مانند ایتامار بن‌گویر و بزالل اسموتریچ، نخست‌وزیر سابق به دنبال بازسازی «معبد سوم» هستند.
از این رو، فلسطین همواره به گونه ای ارزان در سیاست اسرائیل نقش داشته است. حتی قبل از تأسیس دولت اسرائیل بر روی ویرانه‌های فلسطین تاریخی در سال ۱۹۴۸، جنبش صهیونیستی فهمیده بود که تنها یک “دولت یهود” می‌تواند وجود داشته باشد و اکثریت یهودی خود را از طریق زور و آن هم تنها زمانی که فلسطین و مردم فلسطین محو شوند، پیش ببرد.
زیو ژابوتینسکی، ایدئولوگ صهیونیست، تقریباً ۱۰۰ سال پیش نوشت: «صهیونیسم یک ماجراجویی استعمارگرانه است و به همین دلیل از طریق نیروهای مسلح می ماند و یا می افتد. این فلسفه خشونت تا به امروز در اندیشه صهیونیستی نفوذ کرده است. بنی موریس، مورخ اسرائیلی در مصاحبه ای در سال ۲۰۰۴ در مورد روز نکبت و متعاقب آن خلع ید از مردم فلسطین گفت: “شما نمی توانید بدون شکستن تخم مرغ املت درست کنید. بنابر این باید دستان خود را کثیف کنید.»
تا جنگ ۱۹۶۷، دولت های فلسطینی و عربی تا حدودی برای اسرائیل اهمیت داشتند. برای چندین دهه، مقاومت فلسطینی ها و کشورهای عربی، عاملیت سیاسی فلسطین را تقویت کرد. نتیجه ویرانگر جنگ، که بار دیگر خشونت را به محور موجودیت اسرائیل تبدیل کرد، موجب نادیأه گرفتن فلسطینی ها شد و اعراب را به طور کامل به حاشیه راند.
از آن زمان، فلسطینی‌ها تقریباً منحصراً بر اساس اولویت‌های اسرائیل برای این کشور مهم بوده‌اند. برای مثال، رهبران اسرائیل با حمله به اردوگاه‌های آموزشی فلسطینی‌ها در اردن، لبنان و جاهای دیگر، قدرت خود را در برابر رای دهندگان اسرائیلی به نمایش می گذاشتند. فلسطینی ها به عنوان نیروی کار ارزان جدید در اسرائیل در نظر گرفته شدند. این فلسطینی ها بودند که پس از شکست جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، به شیوه ای تحقیر آمیز و در عین حال غم انگیز،اسرائیل را ساختند.
مراحل اولیه «فرایند صلح»، به ویژه در جریان مذاکرات مادرید در سال ۱۹۹۱، این تصور نادرست را به وجود آورد که مقاومت فلسطینی سرانجام نتایج ملموسی را به همراه آورده است. این امید به سرعت از بین رفت زیرا شهرک‌های غیرقانونی یهودیان همچنان در حال گسترش بودند و فلسطینی‌ها با سرعت بی سابقه ای زمین‌ها و جان‌های خود را از دست می دادند.
نمونه نهایی بی اعتنایی مطلق اسرائیل به فلسطینی ها، طرح موسوم به “طرح خلع سلاح” بود که در سال ۲۰۰۵ توسط آریل شارون، نخست وزیر فقید اسرائیل در غزه اجرا شد. دولت اسرائیل بر این باور بود که فلسطینی ها آنقدر ضعیف هستند که می توان رهبری فلسطین را از هر مرحله از طرح اسرائیل کنار گذاشت. حدود ۸۵۰۰ شهرک نشین یهودی در غزه به دیگر سرزمین های فلسطینی به طور غیرقانونی اشغال شده، منتقل شدند و ارتش اسرائیل از مناطق پرجمعیت غزه خارج شد تا این مناطق فقیرنشین را محاصره کند.
محاصره غزه تا امروز به قوت خود باقی است. همین امر در مورد هر اقدام اسرائیل در کرانه باختری و بیت المقدس اشغالی صدق می کند.
فلسطینی ها نسل در نسل، به دلیل درک خود از صهیونیسم و تجربه رفتار اسرائیل، به درستی معتقد بودند که نتیجه سیاست‌های اسرائیل هرگز نمی‌تواند به نفع حقوق و خواسته‌های سیاسی فلسطین باشد. با این حال، در سال های اخیر، هر چند سیاست اسرائیل تغییر نکرده و بیشتر به سمت راست چرخیده است، این باور شروع شروع به تغییر کرده است. فلسطینی ها دانسته یا ناآگاه به بازیگران مستقیم سیاست اسرائیل تبدیل شده اند.
سیاست اسرائیل از لحاظ تاریخی بر نیاز به استعمار بیشتر، تقویت هویت یهودی دولت به قیمت سرکوب فلسطینی ها و تلاش مداوم برای جنگ بوده است. رویدادهای اخیر نشان می دهد این عوامل دیگر تنها توسط اسرائیل کنترل نمی شوند.
مقاومت مردمی در شرق اورشلیم و رابطه رو به رشد با آن سایر اشکال مقاومت در سراسر فلسطین، موفقیت قبلی اسرائیل در تقسیم بندی جامعه فلسطینی را معکوس کرده و مبارزات فلسطینی‌ها را بین جناح‌ها، مناطق و اولویت‌های مختلف پخش کرده است. این واقعیت که اسرائیل مجبور است به طور جدی واکنش غزه به تحریکات سالانه خود در اورشلیم موسوم به “راهپیمایی پرچم” را در نظر بگیرد، این موضوع را کاملاً نشان می دهد.
مقاومت فزاینده در سراسر فلسطین، همانطور که بارها و بارها نشان داده شده، فرصت جنگ برای رای و تقویت موقعیت سیاسی در داخل اسرائیل را از سیاستمداران اسرائیلی سلب می کند. به عنوان مثال، جنگ ناامیدکننده نتانیاهو در ماه می ۲۰۲۱ نتوانست دولت او را نجات دهد و اندکی پس از آن وی سقوط کرد. یک سال بعد، بنت امیدوار بود که “راهپیمایی پرچم” واکنش فلسطینی ها را در غزه برانگیزد و زمان بیشتری را برای ائتلاف در حال فروپاشی او خریداری کند. تصمیم راهبردی گروه های فلسطینی برای پاسخ ندادن به تحریکات اسرائیل، طرح های بنت را خنثی کرد. دولت او نیز اندکی پس از آن سقوط کرد.
با این حال، یک هفته پس از انحلال آخرین ائتلاف اسرائیل، گروه‌هایی در غزه ویدئویی از یک اسیر اسرائیلی منتشر کردند که گمان می‌رفت مرده باشد. انتشار این ویدئو، این پیام را به اسرائیل ارسال کرد که مقاومت در غزه کارت‌های بیشتری در اختیار دارد. این ویدئو توجه زیادی را در اسرائیل به خود جلب کرد و یایر لاپید، نخست وزیر جدید اسرائیل را مجبور کرد ادعا کند اسرائیل “وظیفه مقدسی برای بازگرداندن زندانیان خود به خانه دارد.”
همه این عناصر جدید تأثیر مستقیمی بر سیاست‌ها، و محاسبات اسرائیل دارند، حتی اگر اسرائیلی‌ها همچنان نفوذ، مقاومت و سیاست‌های آشکار فلسطین را انکار کنند.
دلیل امتناع اسرائیل از به رسمیت شناختن عاملیت سیاسی فلسطین این است که در آن صورت تل آویو راه دیگری جز پذیرش مشارکت فلسطینیان به عنوان شریک در یک روند سیاسی که می تواند عدالت، برابری و همزیستی مسالمت آمیز را تضمین کند، نخواهد داشت. تا زمان تحقق چنین صلح عادلانه ای، فلسطینیان به مقاومت ادامه خواهند داد. اسرائیل هر چه زودتر این واقعیت اجتناب ناپذیر را بپذیرد، بهتر است.
منبع: people,s world – رمزی بارود
دکتر رمزی بارود روزنامه‌نگار و سردبیر The Palestine Chronicle است. او نویسنده شش کتاب است. آخرین کتاب او که با همکاری ایلان پاپه ویرایش شده است، “چشم انداز ما برای آزادی: رهبران و روشنفکران فلسطینی درگیر صحبت می کنند” است. بارود پژوهشگر ارشد غیر مقیم مرکز اسلام و امور جهانی (CIGA) است.
اگر این مقاومت خود جوش برای برابری حقوق فلسطینی ها باشد شما حق دارید ولی عامل دست حکومت هایی مانند جمهوری اسلامی شدن به حرکت رهایی‌بخش فلسطینی‌ها فقط لطمه وارد خواهد کرد.