برآورد برخی استراتژیست‌های اقتصادی حاکی از آن است که تا ۲۰۳۰ چین جای امریکا را در لیست اقتصادهای برتر جهان می‌گیرد و فاصله‌اش را با آن زیاد می‌کند. هر چند بلومبرگ معتقد است، انتقال قدرت از امریکا به چین تا ۲۰۳۵ به طول می‌انجامد. اما آنچه در نهایت رخ می‌دهد، انتقال این قدرت است. چرا که اقدامات دو سال اخیر ترامپ در نهایت به انزوای امریکا و نبودش در بزرگ‌ترین رویدادهای اقتصادی انجامید
«چین درهای اقتصاد عظیمش را به روی واردات کالاهای با کیفیت خواهد گشود.» این جمله شی جین پینگ، رییس‌جمهور چین در نشست مجازی مجمع همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اپک) بود. البته اولین سخنرانی او در یک نشست مهم در حد روسای جمهور پس از تبریک به جو بایدن برای پیروزی در انتخابات امریکا نیز بود.
دعوت به همکاری‌های بیشتر برای بهبود اقتصاد جهان در حالی روز پنجشنبه از سوی پینگ مطرح شده که در سال گذشته دونالد ترامپ از این تریبون برای انتقاد به عملکرد چین به عنوان کشوری بی‌توجه به قوانین مالکیت معنوی استفاده کرده بود. پس از اعلام شکست ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، گمانه‌زنی‌ها در خصوص عدم حضور ترامپ در این نشست مجازی منتشر شد که البته تا لحظه نگارش این گزارش (ساعت ۱۷ روز جمعه) خبری مبنی بر سخنرانی او منتشر نشد. در یک هفته اخیر برای بار دوم است که چین به عنوان یک رهبر برای برون‌رفت از شرایط کرونا سعی در انسجام‌بخشی به کشورها دارد.
دعوت به اتحاد
سخنرانی پینگ در نشست مجازی مجمع همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اپک) در حالی صورت گرفت که چین تنها کشوری است که توانسته تا حد زیادی به تولیدات صنعتی پیش از کرونا بازگردد و سطح فعالیت‌های اقتصادی را به طرز قابل توجهی بالا ببرد. بر اساس آنچه اداره اطلاعات آمار ملی چین منتشر کرده، تولید صنعتی در ماه اکتبر ۶.۹ درصد نسبت به سال گذشته (چند روز پس از اعلام کشف ویروسی ناشناخته در چین) رشد داشته که بالاتر از ۶.۵ درصدی است که تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند.
رییس‌جمهور معتقد است، چین روند فعلی را ادامه می‌دهد و به بازارهای خود و در نتیجه اقتصاد جهانی کمک خواهد کرد. به گفته او «باز بودن بازار یکی از سیاست‌های پایه‌ای چین است که تحت هیچ شرایطی تغییر نخواهد کرد.» او در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات دو سال اخیر ترامپ علیه چین نیز اشاره‌ای داشت و گفت: «این کشور از طریق جدا شدن یا تشکیل یک «حلقه کوچک» برای خارج نگه داشتن دیگران در تاریخ به عقب باز نخواهد گشت». کنایه‌های پینگ به اقدامات یکجانبه امریکا که به ضرر اقتصاد و محیط زیست جهان بود در بخش دیگری از سخنانش نیز راه یافت. او در واکنش به مشکلاتی که امریکا برای محیط زیست جهان ایجاد کرده، گفت: «ما با خودداری از همکاری زیست محیطی یا ایجاد یک محفل کوچک از چند کشور به منظور بیرون نگاه داشتن سایر کشورها در جهت خلاف سیر تاریخی که سایر کشورها در پیش گرفته‌اند، حرکت می کنیم.»
رییس‌جمهور چین در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «چین در حال ورود به یک دوره جدید توسعه است. ما در حال حرکت به سمت یک مدل برای دور دوم توسعه هستیم که به نفع جهان خواهد بود. چین می‌خواهد تجربه خود در زمینه مبارزه با کرونا را برای کمک به جهان به اشتراک بگذارد.»
به نظر می‌رسد پینگ در این سخنرانی تمام تلاش خود را برای نشان دادن چهره دیگری از چین به کار گرفته است و اگر بایدن برنامه‌های متمرکزی برای نجات اقتصاد امریکا نداشته باشد چه بسا چین رهبری اقتصاد در جهان را زودتر از پیش‌بینی‌ها در دست بگیرد. برآورد برخی استراتژیست‌های اقتصادی حاکی از آن است که تا ۲۰۳۰ چین جای امریکا را در لیست اقتصادهای برتر جهان می‌گیرد و فاصله‌اش را با آن زیاد می‌کند. هر چند بلومبرگ معتقد است، انتقال قدرت از امریکا به چین تا ۲۰۳۵ به طول می‌انجامد. اما آنچه در نهایت رخ می‌دهد، انتقال این قدرت است. چرا که اقدامات دو سال اخیر ترامپ در نهایت به انزوای امریکا و نبودش در بزرگ‌ترین رویدادهای اقتصادی انجامید.
چین رهبری اقتصادی را در دست گرفته است؟
ابتدای هفته گذشته توافقی مهم میان حدود ۳۰ درصد از کل جمعیت جهان به امضا رسید که در پی آن بزرگ‌ترین منطقه آزاد تجاری جهان ایجاد شد. در این منطقه تجاری ۲.۲ میلیارد نفر از جمعیت جهان زندگی می‌کنند و کل تولید ناخالص نیز ۲۶.۲ تریلیون دلار برآورد شده است. در نشست مجازی که رهبران ۱۵ کشور منطقه آسیا- پاسیفیک از جمله چین، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، نیوزیلند همچنین ۱۰ کشور عضو انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا حضور داشتند، توافقنامه شراکت جامع اقتصادی که به RCEP معروف است پس از یک دهه بررسی در نهایت امضا شد.
این مراسم که به میزبانی ویتنام و در آخرین روز از از سی‌و‌هفتمین نشست «آسه‌آن» برگزار شده بود، پیامی برای بهبود روابط تجاری و چند جانبه‌گرایی است. وزیران اقتصاد و تجارت کشورهای حاضر در این توافقنامه، آن را گامی بسیار مهم برای اقتصاد پساکرونا می‌دانند. هر چند بسیاری از این کشورها همچنان با این ویروس دست به گریبانند اما امضای آن می‌تواند این کشورها را زودتر از سایرین به سطوح اقتصادی پیش از شیوع کووید- ۱۹ بازگرداند.
اما در تمام نشست‌های یک هفته، خبری از رهبر بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا نبود. ترامپ که پس از ورود به کاخ سفید تقریبا از تمام پیمان‌نامه‌های بین‌المللی خارج شده بود عملا جایی در RCEP نداشت و تا زمان نگارش این گزارش (ساعت۱۷) خبری از سخنرانی‌اش در نشست APEC نبود. سیاست‌های ۴ سال ترامپ علاوه بر اینکه امریکا را به انزوا کشاند، کار بایدن را برای سال‌های پیش رویش در کاخ سفید سخت‌تر خواهد کرد.
چین هنوز هم یک رقیب است
اینکه آیا امریکا توافقنامه RCEP را امضا می‌کند یا خیر هنوز مشخص نیست چرا که بایدن کار خود را شروع نکرده و همچنان رییس‌جمهور منتخب است. هر چند به نظر می‌رسد عقب افتادن از سایر قدرت‌های اقتصادی به ویژه نفوذ روزانه چین در آسیا موجی از نگرانی را در میان سیاستمداران امریکا ایجاد کرده است.
نباید از این موضوع غافل شد که امریکا به دلایلی مانند مهم بودن حق مالکیت فکری و معنوی و تجارت دیجیتال بعید است به این توافقنامه بپیوندد اما حضور چین در عرصه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی به خصوص آنکه تجربه‌های زیادی نیز از نحوه مدیریت کرونا دارد، می‌تواند کشورهای زیادی به خصوص آنهایی که در حال حاضر با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند را به سمت خود جذب کند.
اما امریکا نیز در برابر نفوذ چین به منطقه آسیا و اقیانوسیه بی‌تفاوت نخواهد بود. بایدن در کنفرانس خبری هفته گذشته خود بر این نکته تاکید کرد که «کشورش ۲۵ درصد از اقتصاد دنیا را در اختیار دارد و برای پذیرش قواعد توسط چین و سایر کشورها نیاز دارد که ۲۵ درصد دیگر یا درصد بیشتری از اقتصادهای دنیا را با خود همراه کند.»
نگرانی نفوذ چین نه تنها در امریکا که در کانادا نیز تشدید شده است. بر اساس آنچه نشریه گلوبال تایمز سه روز پیش منتشر کرده، حزب مخالف محافظه‌کار کانادا از این کشور خواست در مقابل نفوذ بی‌امان چین به کانادا به خصوص در حوزه دیجیتال مواضع سختگیرانه‌ترین را اتخاذ کند. این نشریه سد راه نفوذ را همکاری «اتحاد پنج چشم» دانست که شامل انگلیس، امریکا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند است. بر اساس آنچه این نشریه منتشر کرده، بایدن که به حامیان خود بسیار اهمیت می‌دهد در نهایت اهدافی را دنبال می‌کند که به منافع این اتحاد نزدیک‌تر باشد.
روزنامه اعتماد
