همزمان با موضعگیری محکمتر آمریکا در قبال ایران، رویترز به نقل از دیپلماتهای اروپایی نوشته است که سفر این هفته هماهنگکننده اتحادیه اروپا در مذاکرات احیای برجام به تهران، مانند همیشه نخواهد بود.
انریکه مورا، قائم مقام مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا که به عنوان هماهنگکننده مذاکرات احیای توافق هستهای ایران عمل میکند، قرار است پنجشنبه به تهران برود.
این سفر در شرایطی است که دولت ابراهیم رئیسی تاکنون تاریخ مشخصی برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام اعلام نکرده است.
مورا قرار است در سفر به ایران با تیم مذاکرهکننده هستهای ایران صحبت کند. ایران چهار ماه پیش گفتوگوهای احیای برجام در وین را متوقف کرد.
دیپلماتهایی از بریتانیا، آلمان، و فرانسه گفتهاند که سفر مورا در زمان مهمی انجام میگیرد. به نوشته رویترز، آنها گفتهاند که وضعیت پرونده هستهای ایران از زمان توقف گفتوگوها «بدتر» شده و ایران سرعت غنیسازی و میزان غنای اورانیوم غنیسازی شده را افزایش داده است که این میتواند مسیری برای رسیدن به بمب هستهای باشد.
این دیپلماتها گفتهاند که به همین دلایل آنها سفر مورا را سفری معمولی نمیدانند، بلکه آن را به منزله «یک سفر تعیینکننده در این بحران» میبینند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز گفته است که «دولت ابراهیم رئیسی» از طریق اظهارات و اقداماتش «درباره نیت خود برای بازگشت به برجام» شک و تردید ایجاد کرده است.
سخنان وزرای خارجه آمریکا و اسرائیل
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا گفت اگر مسیر دیپلماسی با ایران که «بهترین مسیر» برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است شکست بخورد، «ما آماده هستیم همان طور که وزیر خارجه اسرائیل گفت به گزینههای دیگر روی بیاوریم.»
بلینکن این سخنان را روز چهارشنبه ۲۱ مهر در یک کنفرانس خبری در واشنگتن، به همراه وزیران خارجه اسرائیل و امارات، و در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره احتمال اقدام نظامی علیه ایران در صورت شکست دیپلماسی برای احیای برجام بیان کرد.
بلینکن همچنین گفت اسرائیل حق دفاع از خود را دارد. او گفت که آماده «مذاکره با ایران هستیم و فکر میکنیم» که این امر باید زودتر رخ دهد.
در این کنفرانس خبری، یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، هم در پی سخنان وزیر خارجه آمریکا گفت: «اگر دیپلماسی [با ایران] شکست بخورد گزینههای دیگر روی میز خواهد بود … و فکر می کنم همه در اینجا، در امارات، و تهران منظور از گزینههای دیگر را می فهمند.»
یائیر لاپید گفت رهبران ایران «به طور علنی» گفتهاند که خواهان نابودی اسرائیل هستند و این کشور حق دفاع را برای خود محفوظ میدارد و آن را یک مسئولیت میداند.
لاپید گفت هر روزی که در مذاکرات با ایران تاخیر می افتد، آن کشور به بمب نزدیک تر می شود.
او در بخشی از سخنانش گفت، وی و آنتونی بلینکن فرزندان نجات یافتگان هولوکاست هستند و میدانند که چه زمانی باید از زور استفاده شود.
وزیر خارجه آمریکا نیز گفت واشنگتن متعهد است که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند و تاکید کرد که دیپلماسی بهترین مسیر برای رسیدن به این هدف است اما برای اینکه دیپلماسی کار کند باید دو طرف اقدام کنند.
او گفت تهران نشانهای از اینکه میخواهد دیپلماسی کار کند، بروز نداده است.
او گفت آمریکا طی ۹ ماه گذشته روشن کرده که حاضر است اگر تهران به تعهدات خود در برجام بازگردد، به تعهداتش در آن توافق عمل کند.
وزیر خارجه آمریکا اما گفت که زمان رو به پایان است و «داریم به نقطهای می رسیم که بازگشت به برجام دیگر منافع آن را نخواهد داشت،» چون ایران با دستیابی به دانش بیشتر و فعالیتهای بیشتر و غنی سازی بیشتر برنامه هستهای خود را گسترش می دهدِ و این چیزی است که قرار بود برجام آن را محدود کند.
بلینکن همچنین درباره روابط اسرائیل و فلسطینیها گفت ایالات متحده معتقد است که اسرائیلیها و فلسطینیها به طور مساوی باید از رفاه و امنیت و دموکراسی برخوردار باشند.
او در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی کنسولگری آمریکا برای فلسطینیها گفت که واشنگتن میخواهد روابط دیپلماتیک با فلسطینی ها را تعمیق ببخشد. وزیر خارجه آمریکا بر راه حل دو کشوری در قضیه درگیری اسرائیل و فلسطینیها تاکید کرد
در این کنفرانس، وزیر خارجه امارات نیز در پاسخ به سوالی درباره جنگ یمن گفت عدم اراده و تعهد حوثیها برای پایان دادن به جنگ دلیل ادامه آن در یمن است. وزیر خارجه امارات گفت باید مطمئن شویم که «یک حزبالله دیگر» و یک وضعیت دیگر نظیر «جنوب لبنان» در یمن تشکیل نمیشود که عربستان را تهدید کند.
بلینکن همچنین در سخنانی درباره سوریه گفت که تا زمانی که پیشرفتی برگشتناپذیر در زمینه راه حل سیاسی در سوریه حاصل نشود، ایالات متحده قصد ندارد که از تلاشهای مختلف برای عادی سازی روابط با دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، حمایت کند.
این کنفرانس خبری در واشنگتن، به مناسبت سالگرد «پیمان ابراهیم» که به عادیسازی روابط اسرائیل و امارات انجامید، برگزار شد.