مهرداد درویش پور پژوهشگر دانشگاه ملاردالن همچون یکی از دو ویراستار و نویسنده کتاب “مهاجرت و قومیت، نگاهی به چندگانگی در سوئد” با انتشار ویرایش سوم کتاب دوباره مطرح شده است. بنیان کتاب بررسی روابط قومی از منظر قدرت است. ویرایش سوم آن همراه با هشت فصل تازه، نابرابری های اجتماعی، اقلیت های قومی و سیاست مهاجرت پذیری سوئد را بررسی کرده که در این گفتگو درویش پوردرباره کتاب و تحقیقات خود سخن می گوید.
در پشت جلد کتاب نوشته شده: مبنای این کتاب بررسی روابط قومی از منظر قدرت است. ممکن است توضیح بیشتری دراین باره بدهید؟
درویش پور می گوید بیشترین تحقیقات در سوئد درباره قومیت و هم پیوستگی به تفاوت های فرهنگی همچون ویژگی که گروه های قومی را از یکدیگر متمایز می کند، اختصاص دارد. بر این پایه بسیاری تفاوت های فرهنگی را تهدیدی علیه همپیوستگی دانسته و هم از این رو مبلغ سیاست ذوب فرهنگی هستند که بنابر آن افراد باید کوله بار فرهنگی خود را رها کرده و انطباق با فرهنگ جامعه اکثریت را جایگزین کنند. پژوهشگران دیگر اما برآنند که چندگانگی فرهنگی به غنای جامعه یاری می رساند و هم از این رو سیاست چند فرهنگی را بهترین راه حل برای همیپوستگی می دانند.
– ما در پژوهش های خود اما تاکید غلوآمیز در نقش فرهنگ در هویت قومی و همپیوستگی را مسئله برانگیز می دانیم. زیرا چنین نگرشی روابط قومی را همچون جلوه ای از روابط نابرابر قدرت نادیده می انگارد. بر این پایه، همپیوستگی می بایست بر مبنای تقسیم عادلانه تر منابع قدرت که مشارکت و نفوذ افراد را درجامعه افزایش دهد، استوار شود. کتاب ما به بررسی مکانیسم های طرد اجتماعی می پردازد که در تضاد با اصول دمکراسی که می بایست حقوق شهروندان و جامعه چند فرهنگی را تضمین کند، قرار دارد. عواملی که می تواند به افزایش مشارکت اجتماعی مستقل از تعلق اتنیکی آنان منجر شود. در غیر این صورت چندگانگی فرهنگی می تواند به مفهومی میان تهی بدل شود تا زمانی که قدرت، نفوذ و امکانات افراد در زندگی به میزان زیادی بسته به تعلق قومی آنان است.
به نظر تو امروز چه چالش هایی در رابطه با مهاجرت و قومیت پیش روی جامعه ما قرار دارد؟
به گفته درویش پور گفتمان رو به رشد “امنیت گرایی” در برخورد به مهاجرت که آنرا تهدیدی علیه امنیت ملی بدل می سازد، منجر به نقض حقوق گروه های مهاجر و پناهنده شده است. این یک چالش جدی است. علاوه بر آن رشد احزاب خارجی ستیز در پارلمان و افزایش طرز تلقی و پیشداوری های منفی نسبت به مهاجران و چندگانگی فرهنگی، مانع جدی بر سر تثبیت موقعیت مهاجران در جامعه جدید است.
-همچنین افزایش حاشیه نشینی، بیگانگی، طرد و شکاف اتنیکی که بدگمانی بین جامعه اکثریت و گروه های اقلیت قومی را افزایش میدهد یک مشکل جدی است.
– علاوه بر آن حقوق بشر پایه جامعه چند فرهنگی است. احترام به حقوق زنان و حقوق کودکان می بایست بر احترام بر تنوعات فرهنگی ارجحیت یابد. رشد جامعه موازی تنها می تواند به رشد جرائم و نقض حقوق کودکان و زنان منجر شود. این می تواند امید به موفقیت همپیوستگی در آینده را بر باد دهد.
کتاب همچون منبع درسی در چند دانشگاه و از جمله مددکاری اجتماعی در دانشگاه ملاردالن تدریس می شود. آِیا این کتاب به گونه دیگر و برای مخاطبان دیگری جز دانشجویان نیز قابل استفاده است؟
-صد در صد! چند فصل کتاب بر پایه تحقیقاتی استوار است که پیشتر به درخواست دولت سوئد و برای آن صورت گرفته است. هنگام انتشار نخستین و دوم چاپ و ویرایش کتاب، من سخنرانی های بسیاری برای پارلمان و احزاب پارلمانی، کمون ها، استانداری ها، بخش بهداشت و درمان، نهادهای ورزشی، کلیساها و دیگر نهادها و عموم مردم در کل کشور داشتم.
این کتاب پرطرفدار است و هنگام انتشار ویرایش دوم آن در ۲۰۱۵ به یکی از پرفروش ترین کتاب های سال ناشر بدل شد. هم اکنون با انتشار ویرایش تازه آن قرار است در پاییز رونمایی و معرفی کتاب در دانشگاه های مختلف صورت گیرد. از جمله روز ۱۹ اکتبر نخستین رونمایی توسط ناشر طی کنفرانسی دیجتالی برگزار خواهد شد. سپس در ۱۷ نوامبر طی کنفرانسی در دانشگاه اپسالا، ۳ دسامبر در دانشگاه سودرتورن، ۱۶ دسامبر در دانشگاه ملاردالن و پس از آن در دانشگاه یوله مطالب کتاب توسط ویراستاران و تعدای از نویسندگان رونمایی و معرفی خواهد شد.
درویش پور از سه رویکرد مهم برای گسترش همپیوستگی در جامعه سخن می گوید.
۱- بهبود همپیوستگی از طریق مترکز شدن برتقویت دولت رفاه و توزیع عادلانه تر امکانات و در پیش گرفتن سیاست فعال ضد تبعیض در بازار کارو دیگرحوزه های اجتماع به گونه ای که تبعیض را برای عاملان آن هزینه بردار سازد.
۲ فاصله گرفتن از نگرش “ما و آنها” از طریق رویکرد میان برشی (اینترسکتیونالیتی) که نشان می دهد چگونه روابط گوناگون قدرت بر یکدیگر اثر می گذارند. همچنین از طریق نوعی از رویکرد دربرگیرندگی که همپیوستگی را تنها به یک مسئله اتنیکی تقلیل ندهد.
۳ فاصله گرفتن از نگریستن به مهاجران و خارجی تباران همچون یک “مشکل” و به جای آن نگاه به آنان همچون فاعل و آینده سازان جامعه. علاوه بر آن در پیش گرفتن یک سیاست انسانی تر پناهندگی و توجه بیشتر به نقش جامعه مدنی در گسترش همپیوستگی.
لینک مصاحبه به زبان سوئدی
لینک اطلاعات مربوط به کنفرانس و رونمایی دیجیتالی از کتاب در ۱۹ اکتبر توسط ناشر
لینک اطلاعات مربوط به کنفرانس و معرفی کتاب در دانشگاه اپسالا در ۱۷ نوامبر
https://cemfor.uu.se/evenemang/bokreleaser/
لینک کنفرانس و معرفی کتاب در ۱۶ دسامبر در دانشگاه ملاردالن
https://www.mdh.se/kalender/2021/december/integrationens-utmaningar-i-den-globala-mangfalden
