بیش از یکصد قانونگذار جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا از جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده خواستند تا مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران موسوم به «برجام» را متوقف کرده و تحریمهای دوران ترامپ را بیکم و کاست درباره ایران اجرا کند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی کنگره آمریکا «هیل»، چهارشنبه ۱۲ ژانویه ۲۰۲۲، ۱۱۰ قانونگذار آمریکایی در نامهای که روز سهشنبه به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه فرستادند، از دولت بایدن خواستند تحریمهایی که پس از خروج ایالات متحده از توافق در سال ۲۰۱۸ در دوران دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا بر تهران اعمال شده بود را اجرا کند.
قانونگذاران نوشتند: «اظهارات اخیر مقامات دولتی درباره مذاکرات وین به وضوح نشان میدهد که در حال حاضر هیچ مسیر دیپلماتیک سازندهای وجود ندارد. در همین حال، ایران با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته و تولید تجهیزات، در حالی که مقادیر فزایندهای اورانیوم غنیشده با خلوص ۲۰ و ۶۰ درصد ذخیره کرده است، برنامه هستهای خود را پیش میبرد.»
دولت ترامپ حدود ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرد، که تهران خواهان لغو آنها پیش از احیای «برجام» است. تهران همچنین از ایالات متحده میخواهد که تضمین کند روسای جمهور آینده این کشور از توافق خارج نخواهند شد.
در این نامه به اظهارات رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اشاره شده است که ماه گذشته گفت: «بسیار واضح است که ایران در تلاش است تا با گسترش برنامه هستهای خود، اهرم فشار ایجاد کند، و امیدوار است از این اهرم برای دستیابی به یک توافق بهتر بهره ببرد.»
قانونگذاران جمهوریخواه میگویند: «ایالات متحده و شرکای ما باید فشار بر ایران را برای توقف پیشرفتهای خطرناک هستهایاش افزایش دهند. موثرترین راه برای انجام این کار این است که تحریمهای فعلی را بی کم و کاست اجرا کنیم و از شرکای خود بخواهیم اقدامات مشابهی انجام دهند.»
جمهوریخواهان در نامه خود به دولت بایدن نتیجه گرفتند: «اگر ایران تحت شرایط موجود آماده مذاکره نیست، ما باید اهرم فشار خود را ایجاد کنیم تا آنها را وادار کنیم برای یک توافق بهتر و محکمتر بدون ‘بند غروب’ مذاکره کنند.»
حمله به ترامپ؛ راهحل بایدن برای لاپوشانی ضعف در قبال ایران
در همین حال «اکسیوس» گزارش داده است با بالا گرفتن انتقادها از دولت جو بایدن به دلیل ضعف و آسیبپذیری آشکاری که در تعامل با جمهوری اسلامی ایران به نمایش گذاشته است، کاخ سفید حمله به دونالد ترامپ را به عنوان آسانترین دفاع در دستور کار خود قرار داده است. این گزارش می گوید دولت آمریکا در آستانه تصمیمگیری درباره مذاکرات هستهای با ایران روی حمله به ترامپ تمرکز کرده است.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در کنفرانس خبری روز چهارشنبه گفت که با خروج رئیسجمهوری پیشین آمریکا از برجام، برنامههای هستهای ایران دیگر محدود نیست و تحت نظارت دقیق قرار ندارد. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در کنفرانس خبری خود وضع موجود را دستاورد تصمیم دولت قبلی (دولت ترامپ) عنوان کرد.
بنابر این گزارش، آمریکا اواخر ماه ژانویه یا اوایل فوریه یعنی دو تا سه هفته دیگر درباره روند مذاکرات با ایران به جمعبندی میرسد و در این مدت تصمیم دارد حملهها به رییسجمهوری پیشین آمریکا را افزایش دهد.
در حال حاضر دونالد ترامپ بخت اصلی جمهوریخواهان برای پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ بهشمار میرود و جو بایدن و معاونش کامالا هریس در پایینترین سطح محبوبیت قرار دارند.
بنابر این گزارش «موضع ضعیف آمریکا» در روند کند مذاکرات احیای برجام که هماکنون دور هشتم آن در وین در جریان است، منتقدان را بر آن داشته تا استراتژی «خشنودسازی» دولت بایدن در قبال تهران را به باد انتقاد بگیرند.
این گزارش چراغ سبز به کره جنوبی برای پرداخت دهها میلیوندلار غرامت به یک شرکت ایرانی را یکی از تازهترین امتیازهای دولت بایدن به تهران بهشمار میرود. آن هم در شرایطی که تهران همچنان با بازبرقراری نظارتهای گسترده و عمل به تعهدات خود در برجام موافقت نکرده است.
اکسیوس به نقل از منابع خود مینویسد که دولت بایدن به زودی درباره اینکه مذاکرات بینتیجه است یا خیر و آیا باید فشار بیشتری بر ایران اعمال کند یا نه تصمیمگیری میکند.
اکسیوس در ادامه مینویسد: هر دو گزینه برای دولت بایدن هزینه سیاسی خواهد داشت. اما از هماکنون دمکراتها میکوشند با تاکید بر اینکه شرایط جاری نتیجه تصمیم ترامپ برای خروج از برجام است، بر ضعف خود سرپوش بگذارند.
این استراتژی در حالی در دستور کاخ سفید قرار دارد که مقامات در تهران از دولت دمکرات باراک اوباما نیز انتقاد میکنند و با ارجاع به رویکرد دولت اوباما، بر لزوم دریافت تضمین از بایدن و تیم او تاکید دارند.
مقامات جمهوری اسلامی میگویند دولت اوباما پس از لغو تحریمها مانع تجارت شرکتهای خارجی با ایران شد. از همین رو میخواهند اطمینان حاصل کنند که آمریکا تحریمها را دوباره برقرار نمیکند و به انجام تجارت بینالمللی با جمهوری اسلامی کمک میکند.
سخنگوی کاخ سفید: ترامپ مسئول است
جن پساکی، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود صراحتا رئیس جمهوری سابق آمریکا را مسئول خروج ایران از برجام و تبعات آن دانست و گفت که این اقدام باعث شد که ایران تعهدات برجامی خود را نادیده بگیرد و به فعالیتهای ضد آمریکایی در منطقه دست بزند. خانم پساکی در پاسخ به سئوالی در مورد روند مذاکرات وین گفت که از روز ۳ ژانویه، دور هشتم مذاکرات آغاز شده و این مذاکرات ادامه دارد و افزود: “آنچه که در برابر خودمان داریم و میخواهیم به مردم یادآوری کنیم این است که چرا اکنون در این مرحله هستیم.”
وی گفت که “مهمتر از همه اینکه هیچ یک از مسایلی که در برابر خودمان داریم مانند افزایش توانایی و ظرفیت [اتمی] ایران، اقدامات تهاجمی آنها از طریق جنگهای نیابتی در سراسر جهان، هیچیک از این مسایل روی نمیداد اگر رئیس جمهور سابق بیپروا از توافق هستهای خارج نمیشد بی آنکه فکر کند ممکن است در اینده چه روی خواهد داد.”
او گفت که از زمانی که رئیس جمهوری سابق توافق هستهای را پاره کرد “دیگر برنامه هسته ای ایران در یک جعبه محصور نبوده و این برنامه دیگر زیر قویترین رژیم بازرسی قرار ندارد.”
او اقدامات منطقهای ایران را هم ناشی از خروج دولت سابق از برجام دانست و گفت “به دلیل خروج دولت قبلی از توافق هستهای، اکنون برنامه اتمی ایران به سرعت در حال پیشرفت است، ایران مستقیماً به شرکای ما در خلیج فارس و نیروهای نیابتیاش به نیروهای آمریکایی در عراق حمله میکرد و ایالات متحده کاملا در سطح بینالمللی منزوی شده بود.”