هجده سازمان حقوق بشری و مدنی از جمله مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با انتشار بیانیه‌ای مشترک خواستار آزادی بی قید و شرط علیرضا فرشی فعال ترک (آذربایجانی) محبوس در زندان تهران بزرگ، شدند. در این بیانیه از مسئولان مربوطه خواسته شده تا ضمن رسیدگی فوری به وضعیت پزشکی این زندانی، مامورانی که با وی بدرفتاری کرده و او را مورد خشونت و ضرب شتم قرار داده اند، تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. آقای فرشی در حالی که دوران محکومیت ۲ ساله خود را در زندان تهران بزرگ سپری می‌کرد، در پرونده ای دیگر توسط دادگاه انقلاب تهران به ۴ سال و دو ماه حبس تعزیری و مجازات تکمیلی محکوم شد. حکم صادره در دادگاه تجدید نظر استان تهران عینا تایید شد.
به گزارش هرانا، هجده سازمان حقوق بشری و مدنی با انتشار بیانیه‌ای مشترک خواستار آزادی بی قید و شرط علیرضا فرشی فعال ترک (آذربایجانی) محبوس در زندان تهران بزرگ، شدند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: “سازمان های امضاکننده این بیانیه رفتار ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز اعمال شده علیه علیرضا فرشی را محکوم می‌کنند و از مقامات جمهوری اسلامی ایران می خواهند تا برای حفاظت از زندگی و سلامتی آقای فرشی اقدامات لازم را انجام داده و مراقبت های پزشکی ضروری از جمله مراقبت های بهداشتی تخصصی را برای وی فراهم آورند”.
متن کامل این بیانیه در ادامه می‌آید:
انجمن حقوق بشر مردم آذربایجان در ایران (آهراز) اطلاع یافته است که مقامات ایران در زندان تهران بزرگ، علیرضا فرشی، فعال مدنی، حقوق بشر و زندانی سیاسی ترک (آذربایجانی)، را مورد رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار داده‌اند و دسترسی وی به مراقبت‌های پزشکی مورد نیاز را از او سلب کرده‌اند. طبق اطلاعات دریافتی، در صورت عدم مراقبت‌های پزشکی ویژه و بستری شدن، چشم چپ وی در معرض خطر از دست دادن بینایی است.
علیرضا فرشی به دلیل فعالیتهای مسالمت آمیز مدنی و مطالباتش برای حقوق زبانی اقلیت قومی، ترکهای آذربایجانی در ایران، از سوی مقامات ایرانی با بدرفتاری‌های متعددی روبرو شده است. فعالیتهای وی شامل ایجاد کتابخانه برای کودکان ترک آذربایجانی در مناطق فقیر روستایی استان های ترک آذربایجانی، گرامیداشت روز جهانی زبان مادری که توسط یونسکو تعیین شده و توزیع کتاب‌های کودک به زبان مادریشان به عنوان هدیه برای کودکان ترک آذربایجانی است.
علیرضا فرشی اولین بار در ماه مه ۲۰۰۹، طی یک گردهمایی مسالمت آمیز در تبریز، در حالی که از دولت ایران می خواست به زبان مادری برای ترک های آذربایجانی در ایران آموزش ارائه دهد، به صورت خودسرانه دستگیر شد. سپس در ۱۴ نوامبر همان سال، دادگاه انقلاب تبریز او را به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به یک سال زندان محکوم کرد. علاوه بر این محکومیت، دانشگاه آزاد اسلامی جلفا در تاریخ ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۰ در رابطه با همین پرونده، فرشی را از شغلش به عنوان استاد دانشگاه اخراج کرد.
در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴، وزارت اطلاعات علیرضا فرشی را در کنار دیگر فعالان ترک آذربایجانی به طور خودسرانه در یک مراسم خصوصی برای بزرگداشت روز جهانی زبان مادری در تهران دستگیر کرد. در نوزدهم فوریه ۲۰۱۷، شعبه اول دادگاه انقلاب بهارستان در رابطه با این پرونده فرشی را به ۱۵ سال زندان و دو سال تبعید محکوم کرد. سپس، در ۲۰ ژانویه، ۲۰۲۰، شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر تهران، حکم وی را به دو سال زندان و دو سال تبعید کاهش داد.
در تاریخ ۲۱ ژوئیه سال ۲۰۲۰، مأموران وزارت اطلاعات ایران آقای فرشی را جهت اجرای حکم ناعادلانه دو سال زندان وی در ارتباط با پرونده سال ۲۰۱۷ او، خودسرانه و بدون ارائه هیچ حکم قضایی بازداشت و به زندان تهران منتقل کردند. در طول مدت تحمل حبس در زندان پرونده جدیدی علیه وی تشکیل شد. در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۲۱، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران آقای فرشی را مجموعا به ۵۰ ماه زندان و دو ماه کار اجباری در یک مرکز مدیریت پسماند زباله محکوم کرد.
آقای فرشی طی آخرین بازداشت خود گزارش داد که مأموران وی را تحت شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها قرار داده‌اند، از جمله در حالی که او را دستبند زده بودند چندین بار ضربات مشت به صورت و چشم وی وارد کرده‌اند. در نتیجه ضربات وارده، وی از ناحیه گردن و چشم چپ به شدت مجروح شده است.
دادگاه وی را به توطئه، اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام متهم کرد. آقای فرشی بر خلاف قانون، دو بار از بابت اتهامی مشابه محکوم شد.علاوه بر این، وی در دادگاه از داشتن وکیل محروم بوده و از دفاع وی جلوگیری شد، او در طول دادرسی فرصتی برای دفاع از خود نداشت.
وی در تاریخ ۷ مه ۲۰۲۱، از زندان تهران بزرگ به مرخصی درمانی ۳ روزه اعزام شد. علیرغم تاکید چشم پزشک متخصص مبنی بر نیاز فوری وی به جراحی قرنیه چشم، مسئولان زندان از تمدید مرخصی پزشکی او خودداری کردند. مقامات زندان تقاضای آقای فرشی برای دسترسی به مراقبت‌های پزشکی مناسب را از ۱۱ مه ۲۰۲۱ رد کرده‌اند.
اخیراً وی برای بررسی وضعیت سلامتی اش به بیمارستان فارابی تهران فرستاده شد. با این حال، وی برای انجام پیوند قرنیه و سایر اقدامات پزشکی باید فوراً بستری شود. علاوه بر این، او مبتلا به دیابت تشخیص داده شده و نیازمند دسترسی مداوم به پزشک، رژیم غذایی خاص و داروی مناسب است.
همانطور که شواهد نشان می دهد آقای فرشی پس از یک دادگاه کاملا ناعادلانه محکوم شده و در ارتباط با فعالیت مسالمت آمیز خود برای حقوق اقلیت های قومی در ایران هدف قرار گرفته است، که این امر وی را به زندانی عقیدتی تبدیل خواهد کرد. سازمان های امضاکننده این بیانیه رفتار ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز اعمال شده علیه علیرضا فرشی را محکوم می‌کنند و از مقامات جمهوری اسلامی ایران می خواهند تا برای حفاظت از زندگی و سلامتی آقای فرشی اقدامات لازم را انجام داده و مراقبت های پزشکی ضروری از جمله مراقبت های بهداشتی تخصصی را برای وی فراهم آورند. ما خواهان آزادی فوری آقای فرشی و پیگرد قانونی مأمورانی هستیم که به طور غیرقانونی با وی بدرفتاری کرده‌اند.
اسامی سازمان‌های امضاءکننده این بیانیه در ادامه می‌آید:
۱. مرکز حقوق بشر عبدالرحمن برومند در ایران
۲. انجمن حقوق بشر مردم آذربایجان در ایران ـ آهراز
۳. سازمان حقوق بشر اهوازـ (AHRO)
۴. حقوق بشر برای همه در ایران
۵. عرصه سوم
۶. گروه حقوق بشر بلوچستان
۷. مرکز حامیان حقوق بشر
۸. فعالان حقوق بشر در ایران
۹. ایمپکت ایران
۱۰. حقوق بشر ایران
۱۱. مرکز اسناد حقوق بشر ایران
۱۲ حقوق بشر کردستان-ژنو
۱۳. گروه میان
۱۴. کمیته مدافع حقوق بشر قشقایی
۱۵. بنیاد سیامک پورزند
۱۶. توهرا، فعالان حقوق بشر ترکمن‌صحرا
۱۷. اتحاد برای ایران
۱۸. سازمان ملت‌ها و اقلیت‌های غیررسمی (UNPO)
