در فاصله ی چند ماه اخیر در غرب خیلی از حرف هایی که در ارتباط با جنگ زده شد یکی پس از دیگری پس گرفته شد. معدود رهبرانی که تلاش می کردند به وعده عدم ارسال سلاح تهاجمی به جبهه جنگ اوکراین پایبند بمانند زیر فشار ناتو و نیروی خواهان مداخله ی فعال در جنگ تسلیم شدند. آیا ممکن است شکستن تابوی عدم مداخله ی مستقیم و اعزام نیروی نظامی به جبهه ی مقدم هم یکی از این وعده ها باشد. در این باره نویسنده ی لوموند دیپلماتیک در مقاله ای زیر عنوان “بازی پوکر بر سر جنگ اوکراین” نوشته است:
«قرار بر این بود که برای جلوگیری از تشدید تنش و «تقابل مستقیم بین ناتو و روسیه»، که به گفته رئیس جمهور ژوزف بایدن، مترادف با «جنگ جهانی سوم» است، صرفا «تجهیزات دفاعی» به اوکراین داده شود. یک سال پس از تجاوز روسیه به اوکراین، «تجهیزات دفاعی» ارائه شده توسط اردوگاه غرب به بالگردهای Mi-17، اسلحه های هویتزر ۱۵۵ میلی متری، پهپادهای انتحاری، راکت اندازهای دوربرد، تانک های آبرامز و لئوپارد تبدیل شده است. یک روز محدودیت تعریف می شود و روز بعد از آن عبور می کنند. هنگامی که آقای بایدن روز ۳۱ ژانویه به ما اطمینان داد که کشورش هواپیماهای جنگی مورد ادعای کی یف را تحویل نخواهد داد، می توان حدس زد که در واقع چه اتفاقی خواهد افتاد. هم اکنون، در محافل نظامی، امتیازات گریپن سوئدی و اف-۱۶ آمریکایی با هم مقایسه می شود.
به نظر می رسد هیچ چیز قادر نیست جلوی تشدید تسلیحات که اکنون جای مذاکرات را گرفته، بگیرد. به گفته واشنگتن، «تغییر توازن قوا در میدان نبرد به نفع اوکراین» به «بهترین راه برای تسریع چشم‌انداز دیپلماسی واقعی» تبدیل شده است (۱). آقای بایدن با چنین عرض اندام های نظامی («تا زمانی که طول بکشد از مردم اوکراین حمایت خواهیم کرد»، «اوکراین پیروز خواهد شد»…) اعتبار کشورش را گرو میگذارد: پس از ناکامی در افغانستان، هر گونه عقبگرد می تواند نشانه ضعف باشد. برای اتحادیه اروپا نیز که بسیار درگیر شده است، عقبگرد به مثابه یک تحقیر استراتژیک می باشد. به نوبه خود، آقای ولادیمیر پوتین نیز در کشمکشی که آن را امری حیاتی تلقی می کند که سرنوشت ملی را درگیر کرده، در حال بسیج نیروهای لازم برای دستیابی به اهداف خود می باشد. لذا این فرضیه که اگر روسیه مجبور به عقبگرد شود، به جای استفاده از سلاح های مخرب بیشتر، به شکست تن در خواهد داد،یک قمار می باشد.
مسئله استقرار نیروهای غربی احتمالاً به زودی مطرح خواهد شد. در حال حاضر، واشنگتن از انجام این کار خودداری می کند. اما آیا رئیس جمهور لیندون جانسون در اکتبر ۱۹۶۴ اعلام نکرد: «ما پسران آمریکایی را ۹ یا ۱۰ هزار مایل دورتر از خانه نمی فرستیم تا کاری را انجام دهند که پسران آسیایی باید خودشان بکنند (۲)»؟ چند ماه بعد نظرش عوض شد. سه میلیون پسر آمریکایی از سال ۱۹۶۵ به ویتنام گسیل شدند. ۵۸۳۰۰ تن از آنها هرگز به خانه باز نگشتند.
یک پیروزی غیرممکن، یک بن بست قابل پیش بینی، یک سرسختی در اشتباه تنها به دلیل حفظ آبرو: این سرنوشت فقط در انتظار روس ها نیست. ایالات متحده در عراق و افغانستان ناتوانی خود را در آموختن درس از شکست در ویتنام به نمایش گذاشتند. از این رو، نگوین چی وین، معاون وزیر دفاع سابق ویتنام، آینه تاریخ را به سمت کی یف می گیرد: «ما باید به دوستان اوکراینی خود بگوییم که عاقلانه نیست که اجازه دهند کشورشان به میدان مبارزه سیاسی قدرتها تبدیل شود، به نیروی نظامی تکیه کرده و با همسایه بزرگ خود بجنگند و در رقابت بین قدرت های بزرگ درگیر شوند» (۳). اوکراین با حمایت ناتو و مجهز به سلاحهای سنگین، اکنون اهداف جنگی نامتناسب با وزن خود، مانند فتح مجدد کریمه را در نظر گرفته است. غرب با تشویق این افراط گرایی تضمین می کند که درگیری ادامه خواهد داشت، گسترش می یابد و تشدید می شود.»
پی نوشت:
۱- مصاحبه مطبوعاتی آنتونی بلینکن ۸ فوریه ۲۰۲۳
۲- سخنرانی ۲۱ اکتبر ۱۹۶۴ در دانشگاه اکرون(اوهایو)
۳- ۱۴ مارس ۲۰۲۲ Cité dans l’article de Hoang Thi Ha, « The Russia-Ukraine war : Parallels and lessons for Vietnam », Fulcrum, 14 mars 2022.
نویسنده ی مقاله Benoît Bréville عضو هیئت تحریریه لوموند دیپلماتیک است. مرمر کبیر این مقاله را به فارسی ترجمه کرده است.
