در پی افشای گفتگوی تلفنی چند روز پیش وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی و رئیس دفتر سیاسی حماس، پرتوریا که قبل از این هم به دلیل اخباری مبنی بر فروش تسلیحات به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، مورد انتقاد ایالات متحده امریکا قرار گرفته بود فشارهای تازه ای را تحمل می کند.
این گفتگوی تلفنی ظاهرا قرار نبود خبری شود اما حماس در بیانیه‌ای با اشاره به گفتگوی روز سه‌شنبه ۱۷ اکتبر نالدی پاندور، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی و اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، از رئیس دستگاه دیپلماسی آفریقای جنوبی به دلیل حمایت وی از حمله این گروه به اسرائیل تشکر کرد.
به گزارش ار. اف. ای؛ پس از انتشار این بیانیه، وزارت امور خارجه آفریقای جنوبی ابتدا این گفتگوی تلفنی را تکذیب و کمی بعد اصل گفتگو را تایید کرد اما بر خلاف بیانیه حماس، هرگونه حمایت از عملیات «طوفان الاقصی» را تکذیب کرد. این وزارتخانه اعلام کرد که این اخبار «اشتباه هستند و با هدف تخریب این وزارتخانه و دولت آفریقای جنوبی» منتشر شدند.
سخنگوی دولت این کشور هم در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) ضمن تکذیب حمایت پرتوریا از حماس تاکید کرد که کشورش با حماس روابط دوجانبه ندارد. او همچنین افزود: «حمایت از مبارزه فلسطین در برابر اشغالگری به معنای حمایت از حماس نیست».
با وجود توضیحات دولت و حزب کنگره ملی آفریقا که قدرت را در دست دارد، مواضع آفریقای جنوبی در حمایت از فلسطینیان، مخالفت جامعه یهودیان این کشور را برانگیخت. کارن میلنر، رئیس شورای نمایندگان یهودی آفریقای جنوبی خاطرنشان کرد که خانم پاندور «با طرفداری از یک سازمان جهادگرای اسلامگرا، سمت خود را انتخاب کرده است». او همچنین افزود که وزیر خارجه کشور را وارد بازی خطرناکی کرده است.
فیکیل امبلولا، دبیرکل حزب در قدرت به دفاع از وزیر خارجه برخاست و اعلام کرد که نالدی پاندور «هیچ اشتباهی نکرده است». او افزود به گفته وزارت امور خارجه، موضوع گفتگو با رهبر سیاسی حماس منحصر بر ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه و سرزمین‌های فلسطینی بوده است. او گفت: «اگر بخواهیم چیزهایی را به غزه بفرستیم، با چه کسی صحبت می‌کنیم؟ ما باید با حماس صحبت کنیم».
به نوشته روزنامه فرانسوی لوموند، در حالی که اتهامات ارسال تسلیحات آفریقای جنوبی به روسیه توسط ایالات متحده باعث تضعیف روابط دیپلماتیک بین واشنگتن و پرتوریا شده است، شکی نیست که این ارتباط با گروهی که توسط آمریکایی‌ها تروریستی تلقی می شود خطر بدتر شدن روابط بین دو کشور را به همراه دارد.
از زمان حمله هفتم اکتبر مقامات آفریقای جنوبی برخلاف میل غرب بر «تداوم ظلم علیه مردم فلسطین» و «وحشیگری رژیم آپارتاید استعمارگر اسرائیل» تاکید کرده اند. همزمان، حزب مخالف اتحاد دموکراتیک از دولت خواست تا «به صراحت این حمله یکجانبه» حماس به خاک اسرائیل را محکوم کند.
آفریقای جنوبی عموما تلاش می‌کند بی‌طرفی خود را در روابط بین‌الملل حفظ کند. اما در موضوع جنگ اخیر در خاورمیانه به گفته رومن شانسون، خبرنگار رادیو بین‌المللی فرانسه در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی به عنوان مدافع خستگی ناپذیر آرمان فلسطین، از روز نخست جنگ، حمایت خود را از ساکنان غزه نشان داده است.
تصویر سیریل رامافوسا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی درحالی که چفیه نمادین فلسطینی‌ها را بر دوش دارد تصویر اول روزنامه ساندی تایمز ۱۵ اکتبر بود. رامافوسا و هم‌حزبی‌هایش مبارزه فلسطینیان را با مبارزه حزب کنگره ملی آفریقا علیه آپارتاید مقایسه می‌کنند.
