در این مرحله، جامعه عراق با مسائل بغرنج و پیچیده ای مواجه است که نیازمند بررسی است:
۱) عراق بایستی عاری از مداخله نفوذ خارجی و منطقه ای … دولتی مدنی که بتواند ثبات و آرامش اجتماعی را تامین و امنیت شهروندان را تضمین و محافظت کند.
۲) وجود دولتی با برنامه توسعه محور … اقتصاد را توسعه دهد… خدمات رسانی کند… و به طور جدی به دنبال ایجاد پیش نیازهای تحول اجتماعی باشد…
۳) پیش شرط اجرای چنین وظایفی … مستلزم جدایی دین از دولت است … اتخاذ مفاهیم شهروندی واقعی … احیای احزاب و تشکل های مدنی … جلوگیری از تشکیل احزاب مذهبی و فرقه ای که خشونت را ترویج می کنند … برای رسیدن به اهداف نفرت انگیز…
و با گذشت یکصد سال از عمر دولت عراق… ما همچنان ناتوان در تشکیل دولت هستیم… و با تداوم این درگیریها در رنجیم. بحران های سیاسی- اجتماعی و اقتصادی همراه گسترش فساد و فقر … از هم پاشیدگی اجتماعی … و خانواده … انحطاط اخلاقی، بیسوادی گسترده… کمبود خدمات… و تغییرات محیطی و اقلیمی همراه بی توجهی به توسعه کشاورزی پیشرفته… و موارد بیشمار دیگری که می توان برشمرد…
این وظایف… مستلزم آن است که کمونیست ها با دیدی واقع بینانه با آن ها مقابله کنند… تعیین وظایف فوری کوتاه مدت … در راستای اهداف استراتژیک بلند مدت… که وظیفه نسل های آینده است. مطابق با تحولات شتابان زمان ما… که تنها به کمونیست‌ها و دیگر مدافعان تغییر در عراق محدود نمی‌شود، بلکه وظایفی است با ویژگی‌های جهانشمول.
وظایفی که بیش از چهار دهه، حتی در کشورهای پیشرفته سرمایه‌داری، مسکوت مانده … پس از فروپاشی اولین تجربه بشریت … و ادامه آن در دیگر کشورهای سوسیالیستی که به طرز شرم آوری دنبال کردند. (خارج از چهارچوب بحث کنونی ماست).
برای تعیین چارچوب بحث … و ارائه هر راه حل … خروج از بحران … و حرکت به سمت آغاز احیاء و فعال سازی نقش حزب کمونیست، در جامعه …
کاری است بس دشوار است و نه آسان … و اگر از زوایای مختلف به وضعیت پیچیده عراق امروز نگاه کنیم … بی شک روندهای زیر نمایان خواهد شد:
اول – حضور جریانی مسلط … با محوریت حلقه رهبری مادام العمری … که بیش از سه دهه با هرگونه تغییری در ساختار مخالفت کرده است … مانند کنه به ارگان‌های حزبی با چندین مسولیت چسبیده اند.
ساختاری که دیگر پاسخگوی نیازها و مسائل پیچیده دوران کنونی نیست.
ساختاری که قادر به جذب نسل جدید نیست.
ساختاری که مرحله تاریخی اش را مدتهاست که پشت سر گذاشته و به نظر من:
۱ – حزب کمونیست عراق و بقیه احزاب کمونیست … رسالت تاریخی خود را در مقابله با جنگ ها و رژیم های دیکتاتوری به محو شایسته ای انجام داده اند … متاسفانه در کنار دستاوردهای بزرگ و پرافتخاری که برجاى گذاشته اند … برنامه های اجتماعی … اهداف انسانی شان برای از بین بردن استثمار و شکاف های طبقاتی … و تحقق شعارهای اجتماعی آنها … نتوانستند خود را با شرایط روز تطابق دهند.
۲- جامعه های بشری… به دلیل توسعه فناوری و پیشرفت علمی… وارد تغییرات اساسی و شتابان شده اند، … و متغیرهای برآمده از آنها… که در محتوای تعارضات اجتماعی انعکاس می یابد … با اشکال جدیدی از استثمار … فراتر از ماهیت و دایره درگیری های سنتی است … مناسبات جدیدی بین طبقه کارگر و بورژوازی را در اشکال جدید تعیین می کند… طبق مفاهیم مارکسیستی شناخت… که مفاهیم گذشته نیاز به بازبینی و تعریف جدید دارند. اما با چنین ساختاری نمی توان ماهیت دوران و دگرگونی های شتابان پدیده‌ها را درک کرد.
۳- در جامعه عراق، ویژگی هایی وجود دارد که کمونیست ها به آن توجه کافی مبذول نداشته اند … و آن گسترش مظاهری از برده داری در مذهب … و لزوم مقابله با آن … . که مانع بزرگ و سد اساسی توسعه و پیشرفت اجتماعی است… خطرناک تر از استثمار طبقاتی است… با حوصله و با برنامه به فکر مقابله جدی با آن بود.
این کاری دشوار و با پیچیدگی های تاریخی است … و به دلیل همپوشانی های منطقه ای و فرقه ای و خشونت آمیز بودنش… با شاخه های مسلح و شبه نظامی های “خودسر”، … منطقه ما را برای حل آن، تا مدت‌های مدید درگیر خواهد کرد.
و این امر مستلزم حضور نهادهای توده ای سیاسی موثر و حیاتی است که قادر به تغییر دادن معادلات ناعادلانه باشند … با توجه به برداشت ما از حزب به عنوان ابزار تغییر و نه یک هدف یا هدف به خودی خود:
بنابراین، برای ایفای نقش حزب کمونیست عراق که نودمین سال بنیان‌گذاری اش هستیم، شاهد تقابل دو جناح درون حزبی هستیم؛ جریانی که می توان آنرا سلفی گری کمونیستی نامید که سرسختانه با هرگونه تغییری مخالفت می کند!
حتی در مواردی سیر قهقرایی و عقب نشینی، با کنار گذاشتن شیوه های شناخت علمی پدیده‌ها … امری است نهیلیستی برخواسته از روحیه ناامیدی … و عدم تمایل به تحقیق و پژوهش و تلاش بیشتر برای تشخیص دلایلی که منجر به شکست و ناکامی شده است … شوربختانه با انگ و اتهام زدن علت را رد می کند … عدم اطمینان به امکان دستیابی به پیشرفت و تغییر.
در دورانی که کشف علت شکست در ارتباط با تولید اندیشه نو و ایجاد راه‌های جدید ادامه کاری همراه نباشد، نمی توان چشم‌انداز روشن‌تری برای ادامه مبارزه ایجاد کرد. انقلاب علمی – فنی به نوبه خود، به نسل کنونی در مواجه با مشکلات و شناخت ماهیت پدیده‌های دوران کمک می کند و به دنبال ایجاد ابزار مناسب برای فعالیت خود هستند … نیروی نوظهور جدیدی است … که رشد می کند و گسترش می یابد … و در عرصه اجتماعی نقش خواهد داشت … و در هر لحظه نباید از یافتن تضادهای ممتد و جدید در حرکت پدیده‌ها غفلت کرد … در اشکال و جلوه های کاملا نو ..
ثالثا – و مهمتر از همه … کسانی رفقایی که ماهیت بحران ساختاری سرمایه‌داری را شناسایی کرده اند و دلایل شکست تجربه های سیاسی در رسیدگی به آن را … و به اهمیت وجود این بحران پی برده اند. وسایل مورد نیاز تغییر … و رسیدگی به وظایف ما در این مرحله از دوران… و مبارزه برای ایجاد تغییر … و فعال کردن وسایل تغییر … .
از این منظر، به طور فعال به جنبه های بحران موجود در حزب کمونیست عراق می پردازم:
با این توصیف؛ چگونه می توانیم تغییر ایجاد کنیم؟
از کجا شروع کنیم؟
آیا می توان به نتایج ملموسی دست یافت؟
پیشنهادات عملی در این زمینه چیستند؟
به نظرم، تا زمانی که ما در مرحله استثنایی از دوران بسرمی بریم که وظایف با هم تداخل یافته اند از طرفی، و شاهد کاهش نقش حزب کمونیست عراق از طرف دیگر هستیم، رفتار ما نیز باید استثنایی باشد!
مبانی و جنبه هایی قابل تغییری وجود دارند که می توان و باید آنها را شناسایی کرد:
اول _ وضعیت رهبری در ساختار کنونی حزب
چون رهبری فعلی و قبلی حزب … هیچ راه حل ممکنی را پیشنهاد نکرده اند… و عدم انطباق تئوری بر واقعیات و نداشتن ابتکار عمل برای حل بغرنجی های موجود … ناتوانی و فقدان حتی چشم اندازی برای یافتن راه حل مشکلات … از طریق:
۱ – عدم استفاده از خرد جمعی اعضا در جستجوی راه حل های ممکن … و هواداران و دوستان حزب در نشست های عمومی … پذیرش انتقادات همراه پیشنهادات سازنده و قابل اجرا … که به پیشرفت کار … در زمینه های مختلف سیاسی، سازمانی و فکری کمک می کند.
۲- برگزاری کنفرانس ها و نشست های وسیع فوق العاده با حضور کادرهای ورزیده ای که از حزب جدا مانده اند … که نباید از ۶۰ نفر کمتر باشد … بحث آزاد متناسب با حجم وظایف … و در پایان انتخاب هیئت رهبری با ترکیب هر دو جناح.
۳- جلوگیری از نامزدی رهبران قدیمی در ترکیب رهبری جدید … جوان گرائی مشروط به پذیرش یک سوم از اعضای کمیته مرکزی فعلی در هیئت رهبری … .
حزب در این مرحله حساس خود نیاز به رهبرانی دارد کارنامه
۱) ضعف امنیتی؛
۲) عدم انضباط اخلاقی؛
۳) فساد مالی؛
دوم) رسیدگی به وضعیت مالی حزب
در زمان حمله آمریکا و ائتلاف به عراق عده ای از همین رهبران همکاری با سازمان های سیا، موساد و اینتلیجنت سرویس را مباح دانستند… و مانند کارگزار آنها، حقوق های هنگفت دریافت کردند و می کنند… حداقل نیمی از اموال این رهبران باید تصرف شود … و همه آنانیکه از حزب برای رسیدن به منافع شخصی سوء استفاده کردند … و به ثروت میلیونی دست یافتند …. هم اکنون هم دلالان عرصه سیاستند. … در حال حاضر صاحب انواع موسسات تجاری و هتل ها و ویلاهای لاکچری در اروپا و آمریکا هستند… همه این اموال را باید قانونی به نفع حزب مصادر کرد … و این شامل حقوق وزرا و نمایندگان مجلس نیز می باشد…
عبارتند از:
فخری کریم- لبید اباوی- جاسم الحلفی- حمید مجید موسی- صبحی الجمیلی ابوبفرین- مفید الجزایری- مرحوم رحیم الشیخ… حنا ادوار… حسن اکف حمودی- عبدالرزاق الصافی- رائد فهمی و همه رهبران و کادرهای حزب کمونیست کردستان بدون استثنا- کارگران سازمان الانصار و در راس آنها ستوان خضر- و اعضای کمیته اجرایی (سازمان اربیل)!
استثناء: با کسانیکه انتقاد و انتقاد از خود کنند و اموال را به حزب بازگردانند، مجازات سبک تری در نظر می گیریم.
این اقدام به دو دلیل پیشنهاد شد:
اول؛ حاکم کردن اخلاق رفیقانه کمونیستی در زندگی حزبی (کار و مبارزه)
دوم؛ رسیدگی به جنبه هایی از وضعیت مادی و مالی حزب.
که در بالا به آن اشاره کردم!
سوم؛ سازماندهی در ساختار جدید حزب.
سازماندهی (حوزه ها، کمیته ها و شعبه های سه نفره) در ساختار سانترالیسم بدون دمکراسی، بخصوص در عرصه کار توده ای، هیچ دستاوردی نداشته.
جوان گرائی با جایگزینی جوانان و زنان که توانمندی و قابلیت از خود نشان داده اند در ارگان‌های رهبری… حضور فعال آنها در کمیته ها و شعب حزبی … در زمینه های فکری، فرهنگی و اجتماعی و دیگر عرصه ها…
چهارم؛ رسانه ها و مطبوعات
انحطاط و عقب ماندگی در این زمینه ایجاب می کند:
۱) اهمیت دادن به نشریات دیجیتالی … توجه به تاثیرات روحی و روانی آنها بر افکار توده ها … بازسازی و برقراری پیوند با روشنفکران و توجه ویژه به نسل جوان … مقابله انواع تحقیرهای قومی، مذهبی و فرهنگی … تشکیل کانون های فرهنگی و مجامع ادبی … برگزاری سمینارهای علمی جهت ارتقای سطح تئوریک اعضا … به چالش کشیدن نظرات شبه علمی و برخورد با آنها… بالا بردن سطح مطالبات جامعه … ابتکاراتی در این عرصه که بتواند ذهن جستجوگر جوانان را به منظور افزایش نقش مسولیت پذیری…. حل تضاد مسالمت آمیز آن دسته از اختلافات بین نیروهای موجود در راستای همگامی برای ساختن جامعه همراه با تحقق عدالت اجتماعی.
تمرکز به روی دستآوردهای واقعی و دوری جستن از اصطکاک های بیهوده در مسائل فرعی.
۲) فعال و به روز کردن سایت های اینترنتی حزب (دانشجویان و دانش آموزان، جوانان، زنان، کارگری) … برقراری ارتباط زنده با مخاطبان مطبوعات حزبی؛ روزنامه “راه مردم” و “فرهنگ نو” … راه انداختن مجله الکترونیکی بین‌المللی … تبادل نظر به منظور تشکیل جبهه متحد با جنبش های انقلابی منطقه‌ای و جهانی در مبارزه با امپریالیسم…
۳) در این عرصه ها، نمی توان نقش بی بدیل شبکه های ماهواره ای را نادیده گرفت. یادمان باشد که تاسیس آنها، ضرورتی است گریز ناپذیر؛ درست مانند نیاز انسان به هوا… شانه خالی کردن از بار مسولیت در این امر، صرف نظر از دشواری های موجود، به هیچوجه پذیرفته نیست.
پنجم؛ در محور کنش عمومی، اتکا به ابزارهای هماهنگی با همه نیروهای فعال جامعه که خواهان ایجاد تغییر هستند.
احیای نقش حزب در جامعه از طریق شرکت در انتخابات محلی – شهرداری ها، شوراهای شهر و روستا – و جلب اعتماد توده… بدین منظور برگزاری کنفرانس های ایالتی برای حضور موثرتر در انتخابات مجلس… کشف و شناسایی رفقایی که در بین مردم اعتبار ویژه و تاثیرگذاری قابل محسوسی دارند… و نه آنانیکه تا کنون اعتبار حزب را تخریب کرده اند و هیچ لیاقتی ندارند …. این وظیفه ایست دشوار، ولی انجام شدنی… برنامه ای است درازمدت … و نه فصلی و یا کوتاه مدت … اهمیت توجه به این برنامه، وظیفه حضور اعضا در میان توده ها را صدچندان می کند… در جامعه کمونیست بودن یعنی فداکار و از خودگذشتن تا بتواند اعتماد توده ها را جلب کرد؛
مناطق تحت نفوذ عبارتند از:
دشت نینوا، شهر عنکاوا، شاترا، ناصریه، بعشیقه، بارزان، عمادیه، القوش، بارتلا، دوکان و غیره…
مهمتر از آن، تلاش برای پرورش و تربیت کادرهایی سازش ناپذیر و انقلابی برای رهبری
ششم؛ حزب نباید نردبان فرصت‌طلبان برای دستیابی به مقاصد پلید آنها گردد … و انتخاب مسولین علنی و دوره مسولیت آنها کوتاه مدت و یا گردشی باشد. حتی در موارد استثنایی، انتصاب بایستی به انتخاب رفقا نزدیک باشد …
هفتم؛ رسیدگی به پرونده نفوذی ها در صفوف حزب و سازمان های وابسته به حزب به ویژه در کردستان… بخصوص در مناطق مرکزی و جنوبی کشور…
و کسانی که در اواخر حکومت صدام با دستگاه سرکوبگرش همکاری داشتند.
هشتم؛ کنفرانس های آتی در داخل و خارج عراق می تواند گام های ابتدایی اما جدی برای تغییر و تحول در ساختار تشکیلاتی حزب باشد… حرکتی برای نوسازی با اتکا به راه حل های ممکن و شدنی… نه با همان قالب ها و سبک هایی که تا کنون سمبل می شد… برای شناسایی کادرهای باتجربه و موثر… سرمایه های حزب در کنفرانس آتی خواهند بود … که مهره های اصلی برای تغییر محسوب می شوند!
…درستی تصمیمات ما را نمایندگان واحدهای حزبی در کنفرانس آتی مورد ارزیابی قرار خواهند داد … و نتایج آن را تنها در کنفرانس سال بعد خواهیم دید! تک تک‌مواردی که پیرامون آنها بحث‌و کنکاش کردیم …
این نکته را مد نظر داشته باشید که رهبران منتخب کنفرانس آتی، تسلیم ناپذیرند و پرچم مبارزه را در میدان اصلی نبرد برافراشته نگاه خواهند داشت… و شایستگی خود را در عمل نسبت به رهبران فاسد کنونی اثبات خواهند کرد. بدتر از کسانی باشد که امروز رهبری آن را رهبری می کنند و مسئولیت آن را بر عهده دارند، سامان دهد. شکست ها و ناکامی های آن…
من از تمامی کمونیست‌ها در عراق، کردستان و رفقای خارج از کشور … رفیقانه تقاضا می کنم، برنامه‌ای را تصویب کنند (در یک بازه زمانی یک ساله)، که اولین و بالاترین هدفش تشکیل جبهه متحد چپ های دمکرات و آزادی خواه باشد…
من از اعضای کمیته مرکزی فعلی می خواهم که یک هیئت سه نفره برای بررسی این پیشنهادات و راه حل های ارائه شده انتخاب کنند. بسیاری از اعضای جدا مانده به همراه هواداران و دوستداران حزب که نگران آینده عراق اند، خواهان فعال شدن نقش کمونیست ها در جامعه هستند.
من از نمایندگانی که به کنفرانس آتی حزب در اربیل می‌روند، می‌خواهم که این پیشنهادات را مطالعه کنند. در روند تغییر مشارکت کنند. رفقای خوش نام و صاحب نظر را برای رهبری معرفی کنید. تا رهبرانی شایسته و موثر انتخاب شوند.
مبادا عناصر ضعیف و سازشکار و اپورتونیست را انتخاب کنند!
هیاتی متشکل از ۲۰ کادر ورزیده برای وصل کردن و نه فصل کردن. همچنین یافتن راه حل مشترک با رهبری حزب کمونیست عراق و کردستان.
من همچنین از سازمان‌های حزبی فعال در استان‌ها و مناطق تحت نفوذ… که هنوز به ارزش‌های کمونیستی وفادارند … می‌خواهم که در این امر مهم کمونیستی فعالانه تر عمل کنند…
در خاتمه از رفقای کمیته مرکزی می خواهم که به وظیفه خود عمل کنند. امیدوارم نمایندگان شرکت کننده در کنفرانس حساسیت کشور، منطقه و جهان را درک کنند.
رفقا، بیایید دست در دست هم و با تلاش خستگی ناپذیر همه کمونیست ها، برای ایجاد دنیایی بهتر، وطن شایسته ای برای مردم کشور خود بسازیم…
با احترام
۱۴ آوریل ۲۰۲۴
* * * * * * * * * * * *
ایده ها و پیشنهادات حاضر، مجموعه گفتگوهای اینترنتی جمعی از رفقای حزب، تحت عنوان:
بحران در حزب کمونیست عراق و راه خروج از آن است که به قصد فعال کردن بحث های کنفرانس آتی حزب، آن را در اختیار سایت های اینترنتی و سایر شبکه های اجتماعی می گذاریم.
تا کنفرانس بعدی
