لایحه رتبه‌بندی معلمان دیروز به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. دو روز بعدازآنکه یکی از بزرگ‌ترین اعتراضات صنفی سال‌های اخیر روی داد. بااین‌حال نتیجه به نظر آن چیزی نیست که معلمان خواستار آن بودند.بعد از چندین سال کش‌وقوس در نهایت لایحه رتبه‌بندی معلمان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بعد از چندین سال بحث و مقاومت دولت‌ها و مطالبه گری معلمان برای بدیهی‌ترین حقوق خود در نهایت لایحه‌ای به تصویب رسید که دریافتی ماهانه حدود یک‌میلیون معلم را به حداقل دریافتی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها یعنی مربی پایه‌یک دانشگاه تهران گره زدند.محمدرضا خواه معلم و فعال صنفی فرهنگیان در گفت‌وگو با دیدار نیوز درباره لایحه رتبه‌بندی معلمان که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید توضیحاتی داد.
مصوبه ربطی به انتظارات معلمان ندارد
محمد رضاخواه به مهم‌ترین بخش این لایحه یعنی «۸۰درصد) مجموع حقوق و فوق‌العاده‌های هیات علمی مربی پایه‌یک دانشگاه تهران» اشاره می‌کند. قرار بود که دریافتی معلمان به ۸۰درصد اعضای هیات علمی دانشگاه – که رتبه متناظر آن‌هم تعریف‌شده است – برسد؛ اما اتفاقی که در عمل رخ‌داده این است که معلمان با ۸۰درصد حداقل دریافتی اعضای هیات علمی یعنی مربی‌ها سنجیده می‌شوند. مسئله‌ای که هیچ ربطی به انتظارات معلمان نداشته است.رضاخواه دراین‌باره می‌گوید: «کلیت لایحه، معلم را با مربی پایه‌یک دانشگاه تهران مقایسه کرده و این یعنی کف حقوقی دانشگاه. وزارت علوم می‌تواند در این قضیه دخل و تصرف داشته باشد و حقوق مربی پایه‌یک دانشگاه تهران را کم یا زیاد کند و روی یک‌میلیون معلم تأثیرگذار باشد. نکته مهم‌تر و پرسش‌برانگیز این است که نظام پرداخت حقوق یک‌میلیون معلم را بر اساس دریافتی که یک عنوان شغلی در یک دانشگاه خاص تعیین کنیم. نمی‌توانستیم یک نظام پرداخت حقوق قوی و منسجم را برای معلمان درست کنیم تا حقوق یک‌میلیون معلم به مربی پایه‌یک دانشگاه تهران وابسته نباشد؟»
ادعای حقوق ۱۶میلیونی معلم؛ فقط روی کاغذ
رضاخواه به ادعا‌های مطرح‌شده درباره افزایش حقوق معلمان تا ۱۶میلیون تومان هم اشاره داشت و برای فهم بهتر این موضوع کمی به عقب بازگشت، یعنی به لایحه بودجه سال ۱۴۰۰. او به این نکته اشاره کرد که در بودجه ۱۴۰۰ حدود ۹۰هزارمیلیارد تومان برای حقوق پرسنلی در نظر گرفته شد و ۲۵هزار میلیارد تومان برای یک سال لایحه رتبه‌بندی؛ یعنی حدود ۲۷درصد از کل بودجه پرسنلی.ادامه ماجرا را از زبان رضاخواه بخوانید: «اگر ما به‌طور یکسان بخواهیم ۲۷درصد به حقوق معلمان اضافه کنیم این ۲۵هزار میلیارد شامل آن‌ها می‌شود. سقف آن‌هم با توجه به اینکه معلم با ۳۰سال سابقه ۹میلیون تومان می‌گیرد به ۱۱میلیون می‌رسد. قید دیگری هم وجود دارد که کف حقوق معلمان باید به ۸میلیون برسد و این عدد هم وقتی حقوق معلمان از سه میلیون ۷۰۰ شروع می‌شود (معلمی با ۱۵سال سابقه ۶میلیون و ۷۰۰ دریافتی دارد) و باید این‌ها هم به ۸میلیون تومان برسند. این قیود نشان می‌دهد که افزایش حقوق در حقوق پایین می‌تواند خوب باشد، ولی در رتبه‌های بالا و معلمان با سابقه زیاد افزایش آن‌چنانی رخ نخواهد داد. اینکه توسط رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات گفته می‌شود که معلمان تا ۱۶میلیون افزایش حقوق داشته باشند روی کاغذ درست است، ولی با توجه به بودجه‌ای که در نظر گرفته‌شده و قیودی که وجود دارد امکان‌پذیر نخواهد بود و در عمل رخ نمی‌دهد».
نه مشکل معیشت حل می‌شود نه کیفیت
بر اساس گفته‌های این فعال صنفی معلمان از ابتدای طرح مباحث رتبه‌بندی قرار بود که بحث معیشت از رتبه‌بندی و ارتقای کیفیت آموزش جدا باشد. او بر این نکته تأکید می‌کند که با این لایحه این دو مسئله حل نخواهد شد و بهتر بود که حداقل حقوقی برای معلمان در نظر گرفته می‌شد تا دیگر درگیر مسائل معیشتی نباشد و برای افزایش انگیزه معلمان رتبه‌بندی را با سازوکاری قوی و منسجم پیاده می‌کردند.
رتبه‌بندی یا همسان‌سازی با حقوق کارمندان دولت؟
رضاخواه با اشاره به این نکته که میانگین دریافتی کارکنان دولت ۱۲.۵میلیون تومان است و حتی معلمان با سابقه هم امکان دارد که نتوانند به این میزان برسند، گفت: «کاری که دولت و مجلس با هم انجام دادند یک‌جور همسان‌سازی حقوق معلمان با حقوق سایر کارمندان دولت بوده که در این راه هم موفق نبودند. با این بودجه‌ای که اختصاص داده شد نهایتاً میانگین حقوق معلمان را دو میلیون و ۵۰۰هزار تومان افزایش می‌دهند و بازهم می‌بینیم که به میانگین حقوق سایر کارکنان دولت نمی‌رسد».بر اساس گفته‌های رضاخواه همسان‌سازی برای سایر کارمندان دولت با فوق‌العاده‌های ویژه اعمال می‌شود، ولی وقتی به معلمان می‌رسند با رتبه‌بندی است و باید آن رتبه‌ها را کسب کنند و تلاش زیادی انجام دهند تا به حقوق اولیه خود دست پیدا کنند درصورتی‌که در دیگر بخش‌های دولت این مسئله وجود ندارد.
معلم با مربی ویژه سنجیده می‌شود یا مربی عادی؟
محمد رضاخواه به سازوکار‌های ضعیف لایحه نیز اشاره کرد. معلمان با مربی پایه‌یک دانشگاه تهران سنجیده خواهد شد، ولی گفته نشده که با مربی ویژه یا مربی عادی. بر اساس گفته‌های رضا خواه این دو نوع مربی تفاوت دریافتی دومیلیونی دارند؛ یعنی مربی ویژه ۱۰میلیون تومان و مربی عادی هشت میلیون تومان دریافتی دارد. این عدم اشاره به‌عنوان دقیق مربی باید توسط کمیسیون آموزش مجلس بررسی می‌شد تا در ادامه بهانه‌تراشی‌های سازمان برنامه‌وبودجه حتی برای این مسئله به وجود نیاید. درباره کارمندان اداری هم فقط رتبه‌بندی شامل حال آن دسته از کارمندان اداری می‌شود که در ابتدا معلم بوده‌اند و بعد به بخش اداری منتقل شده‌اند و شامل حال افرادی که از ابتدا به‌صورت اداری استخدام شدند نمی‌شود.
هنوز تبعیض وجود دارد
«من معتقدم که به معلمان اجحاف شده و علت آن است که میانگین دریافتی کارمندان دولت ۱۲.۵میلیون تومان است و آن‌ها بدون هیچ مشکلی حقوق خود را دریافت می‌کنند، ولی وقتی نوبت به معلمان می‌رسد نه‌تنها به آن سطح نمی‌رسند بلکه با دستورالعمل‌های ویژه‌ای که باید رتبه‌ها و صلاحیت‌های آن‌ها احراز شود قرار است به چیزی کمتر از میانگین کارمندان دولت برسند. هنوز تبعیض بین معلم و سایر کارمندان وجود دارد و این قانون هم آن را برطرف نمی‌کند». این‌ها جملاتی بود که رضاخواه درباره تبعیض ادامه‌دار در حق معلمان گفت. رضاخواه در جمع‌بندی صحبت‌های خود باز تأکید کرد نظام جدیدی که برای حقوق معلمان ایجادشده ایرادات اساسی دارد و اصلی‌ترین ایراد آن این است که مبنای حقوق دهی در نظام تعلیم و تربیت کشور با حجم بالای نیروی انسانی و دستگاه عریض و طویلش به یک بخش خارج از آموزش‌وپرورش وابسته شده و این وابستگی قوی نیست و با تغییر یک پارامتر در حقوق بخش کوچکی از کارمندان وزارت علوم، حقوق یک‌میلیون معلم دستخوش تغییر خواهد شد.
