شماری از فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشری کردستان، با انتشار بیانیه‌ای ضمن اشاره به «بازداشت‌های بی‌رویه» و «مرگ برخی از زندانیان کرد در زندان‌ها»، نسبت به بروز نگرانی‌های جدی در میان خانواده‌های زندانیان و افکار عمومی هشدار داده و خواستار پاسخ «شفاف نهادهای مسئول» شدند.
امضاکنندگان در این بیانیه مسئولیت قانونی حفظ جان زندانیان سیاسی را «برعهده ضابطین قضایی و نهادهای امنیتی مرتبط» دانسته و تاکید کردند: هرگونه «تعلل و کوتاهی» موجب افزایش حساسیت عمومی به این موضوع می‌شود.
طی روزهای اخیر، دست‌کم پیکر دو تن از زندانیان سیاسی کُرد به نام‌های پیمان گلوانی، شهروند ۲۴ ساله اهل مهاباد، همچنین موسی اسماعیلی، شهروند ۳۵ ساله، اهل یکی از روستاهای پیرانشهر، از سوی نهادهای امنیتی در ارومیه به خانواده‌های آنها تحویل داده شده است.
خانواده‌های این زندانیان سیاسی، از وجود آثار شکنجه بر روی پیکر آنان خبر داده و از این مرگ‌ها به عنوان «قتل حکومتی» یاد کرده‌اند. نهادهای جمهوری اسلامی این اتهامات را تکذیب کردند.
امضاکنندگان این بیانیه خواستار «شفافیت و پاسخگویی نهادهای مسئول در رابطه با این مرگ‌ها» شده‌اند.
اشرف صادق وزیری، حسن امینی، اسماعیل مفتی‌زاده، محسن رضوی، اجلال قوامی، ماجد مردوخ روحانی، قهرمان اسماعیلی،عثمان مزین و حمیدرضا صمدی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
بر أساس گزارش پایگاه حقوق بشری هه‌نگاو، طی شش ماه نخست سال ۲۰۲۳، دست‌کم ۲۰ زندانی، بر اثر شکنجه، درگیری با دیگر زندانیان، مسمومیت، یا به دلیل بیماری و انتقال دیرهنگام به مراکز درمانی، در زندان‌های ایران جان خود را از دست داده‌اند. ۱۳ تن از این افراد، زندانی کُرد بودند.
