آلمان؛ چرخش به راست گرایی و بیگانه ستیزی

همزمان با پیروزی نسبی حزب دست راستی “پاتریوت پوپولیست” یا “میهن پرستان مردمگرا” در انتخابات پیش رس اسپانیا، نشانه‌های قدرت گرفتن راست افراطی در آلمان نیز آشکار شده است. فریدریش مرتس رئیس اتحاد دموکرات مسیحی آلمان و نامزد احتمالی این حزب برای مقام صدراعظمی روز یکشنبه ۲۳ ژوئیه در گفتگوی تابستانی خود با تلویزیون آلمان از ائتلاف با حزب بیگانه ستیز آلترناتیو برای آلمان در سطح دولت های ایالتی دفاع کرد. هر چند او یک روز بعد زیر فشار افکار عمومی و مخالفین اظهارات خود را پس گرفت، اما این اظهارات نشانه ی اتفاقاتی است که در جامعه ی آلمان در حال وقوع است.

همزمانی مصاحبه روز یکشنبه رئیس اتحاد دموکرات مسیحی با اعلام پیروزی نسبی حزب “پ پ” (PP) در اسپانیا نگرانی عمیقی را در محافل سیاسی و اجتماعی آلمان برانگیخته است. فریدریش مرتس، که احتمال نامزدی او برای انتخابات صدراعظمی آینده آلمان این روزها قوت گرفته است، در مصاحبه روز یکشنبه خود از جمله گفت: “در سطح دولت فدرال نباید با حزب آلترناتیو ائتلاف کرد. اما وضعیت در ایالات فرق می کند”.

حزب آلترناتیو برای آلمان با ۱۰ سال پیشینه فعالیت رسمی تاکنون به همه مجالس ایالتی آلمان راه یافته و در مجلس فدرال نیز بیش از ۹۰ کرسی را کسب کرده است. این حزب در تازه ترین نظرسنجی ها موفق شده است در سطح آلمان بیش از ۲۰ درصد و در سطح پنج ایالت شرقی این کشور حدود ۳۳ درصد آرای مردم را جذب کند. حزب آلترناتیو همچنین به تازگی در انتخابات محلی یک شهر کوچک شرق آلمان برای نخستین بار کرسی های شورای شهر را تصاحب کرد و اندکی بعد نیز در شهری دیگر موفق به تعیین شهردار شد.

رئیس حزب دموکرات مسیحی آلمان در مصاحبه روز یکشنبه خود اضافه کرد که حزب آلترناتیو توانسته است در انتخابات ایالتی آلمان از طریق دموکراتیک وارد مجالس ایالتی شود و در دو حوزه نیز شورای شهر و شهرداری را تصاحب کرده است. از دید فریدریش مرتس، “نتیجه انتخاباتی را که به صورت دموکراتیک برگزار شده است، نمی‌توان نادیده گرفت”.

نامزد احتمالی مقام صدراعظمی در انتخابات آینده آلمان نگفت که اگر حزب آلترناتیو برای آلمان در انتخابات سراسری نیز از پشتیبانی ۳۳ درصد مردم آلمان برخوردار شود، چگونه می خواهد قاعده “سرسپردن به برآیندهای یک انتخابات دموکراتیک” را ندیده بگیرد و با افراطی ترین حزب قانونی آلمان ائتلاف نکند؟

همین پرسش امروز، سه شنبه ۲۴ ژوئیه به تیتر اصلی بسیاری از رسانه های آلمان تبدیل شد و حتی رئیس فراکسیون پارلمانی حزب خود آقای مرتس به او به شدت اعتراض کرد. همچنین رهبران احزاب دیگر آلمان نیز، به نامزد احتمالی مقام صدراعظمی تاختند و او را به خاطر توجیه حضور حزب آلترناتیو در صحنه سیاسی آلمان نکوهش کردند.

اظهارات نامزد احتمالی مقام صدراعظمی به ویژه از آن رو باعث افزایش نگرانی ها نسبت به رشد راستگرائی و بیگانه ستیزی در آلمان شد که در آخر هفته گذشته نئوفاشیست های آلمان در یک شهر به اقامتگاه پناهندگان شبیخون زدند و در یک شهر دیگر یک زن و شوهر مهاجر را در خانه خودشان مورد هجوم قرار دادند.

پلیس منطقه اعلام کرده است که یک زن و سه مرد راستگرا در این تهاجم‌ها حضور داشته و ضمن سردادن شعارهای نژادپرستانه و بیگانه ستیزانه هنگام حمله به قربانیان سلام هیتلری را نیز اجرا می‌کرده‌اند. ظاهرا سه تن از مهاجمان شناسائی شده‌اند، اما یکی از آن ها از صحنه جرم گریخته است.

فضای اجتماعی آلمان زمینه را برای تبلیغات گسترده حزب آلترناتیو و جذب بخش وسیعی از مردم فراهم کرده است. پیش بینی احتمال پیروزی این حزب در انتخابات مجلس و صدراعظم آینده آلمان به ویژه نگرانی را در میان مهاجران این کشور تشدید کرده است.

بنا به گفته محافل و کارشناسان معتبر اقتصادی آلمان، این کشور برای پاسخگوئی به نیاز بازار کار خود به سالانه ۴۰۰ هزار نیروی کار متخصص و ماهر نیاز دارد. با این حال، حزب افراطی آلترناتیو تبلیغات سنگینی علیه مهاجران به راه انداخته است و می‌کوشد افکار عمومی را متقاعد کند که مهاجران مقصر همه مشکلات و نابسامانی های موجود آلمان هستند.

دولت های آلمان در دوران گسترش کرونا حدود ۲۰۰ میلیارد یورو بدهکار شدند. با آغاز تجاوز نظامی روسیه به اوکراین، آلمان به عنوان یکی از مهم ترین پشتیبانان اوکراین ناگزیر به سرمایه گذاری های سنگین دیگری شد که بر بحران اقتصادی افزود. همزمان، پدیده های کرونا و جنگ سبب تورم شدید و افزایش مهارناپذیر نرخ انرژی، مسکن و مواد غذائی شد. مردم آلمان اکنون متاثر از این وضعیت به شدت زیر فشار قرار گرفته‌اند و در چنین شرایطی تبلیغات راستگرایان می تواند آن ها را فریب بدهد.

در این فضای مسموم، اقلیت های قومی ساکن آلمان، همانگونه که در آخر هفته گذشته در دو شهر شرقی شاهد بودیم، می‌توانند مورد تعرض آشکار نژادپرستانی قرار گیرند که همواره در جست و جوی بهانه هجوم به بیگانگان و جوسازی علیه آن ها بوده‌اند.

آلمان در سال ۲۰۱۵ نزدیک به یک میلیون پناهجوی افغانستانی و سوری را پذیرفت. نیمی از این جمعیت به موجب آمار رسمی تاکنون جذب بازار کار و یا آماده ورود به آن شده‌اند. بخشی از این پناهجویان نیز در این میان یا به کشورهای خود بازگردانده شده و یا به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند. اما راستگرایان در تبلیغات خود هرگز به این نکات اشاره نمی‌کنند. آن‌ها می‌گویند: بحران مسکن به خاطر حضور خارجی ها تشدید شده، بازار کار را آن ها اشغال کرده‌اند و گرانی مسکن و مواد غذائی نیز به همین موضوع مربوط است.

علاوه بر یک میلیون مهاجر و پناهجو از افغانستان و سوریه، از آغاز تجاوز نظامی روسیه به اوکراین تا پایان سال ۲۰۲۲ نزدیک به یک میلیون جنگ زده اوکراینی نیز وارد آلمان شدند که بخش عمده آنان را زنان و کودکانی تشکیل می دهند که نیازهایشان را باید خدمات اجتماعی آلمان پوشش دهد.

رسیدگی به امور این جمعیت بزرگ سبب تشدید فشار کار بر ادارات دولتی و سازمان های امدادی کلیسائی آلمان شده است. راستگرایان تبلیغ می‌کنند که کارمندان آلمانی آنقدر گرفتار رسیدگی به کار بیگانگان شده‌اند که دیگر وقتی برای مردم المان ندارند.

چنین تبلیغاتی، هرچند انطباق کامل با واقعیت موجود ندارد، اما یک حربه تبلیغاتی انکار ناپذیر برای راستگرایان است.

حزب آلترناتیو برای آلمان به عنوان محفل تندروترین ناسیونالیست‌ها و نژادپرستان آلمان، اگر به نتایجی که نظرسنجی های مکرر مراکز تحقیقی و رسانه های آلمان نشان می دهد برسند، در صحنه جهانی نیز سیمائی کدر از آلمان به دست خواهند داد.

به تازگی بسیاری از ناظران آلمانی هشدار داده‌اند که تبلیغات بیگانه ستیزانه حزب آلترناتیو و گروه های همسو با آن سبب شده است که متخصصان خارجی علاقه کمتری به کار در آلمان نشان بدهند و در نتیجه بسیاری از فرصت‌های شغلی خالی مانده است.

حزب آلترناتیو برای آلمان، در صورت کسب قدرت سیاسی یا سهیم شدن در آن می‌تواند بر سرنوشت اتحادیه اروپا نیز تاثیر ویران کننده ای بگذارد. این حزب از آغاز تاسیس به مخالفت با اتحادیه اروپا پرداخته و همواره تاکید کرده است که قوانین و شرایط ملی باید بر قوانین فراملیتی اتحادیه اروپا تقدم داشته باشند.

حزب آلترناتیو برای آلمان در نهایت خواستار خروج آلمان و درهم شکستن اتحادیه اروپا است، اما این خواسته را زیر پوشش دفاع از منافع ملی آلمان طرح می کند. در حالی که آلمان با صدور هشتاد درصد از کالاهای خود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا بالاترین سود را از تشکیل این اتحادیه برده است.  

اما فردریش مرتس، رهبر حزب راست میانه اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان روز دوشنبه دری را که به روی همکاران راست افراطی در سطح محلی باز کرده بود در مواجهه با حجم گسترده اعتراض‌ها بست.

اظهارات روز یکشنبه او بلافاصله واکنش‌های تندی را در صفوف محافظه‌کاران به‌ویژه چند تن از سران دولت‌های منطقه‌ای برانگیخت زیرا این حزب هرگونه همکاری با راست افراطی را منتفی می‌داند.

کای وگنر، شهردار برلین و عضو حزب دموکرات مسیحی که با سوسیال دموکرات‌ها در این شهر دولت منطقه‌ای را در دست دارد گفت: «آلترناتیو برای آلمان تنها مخالفت و تفرقه را می‌شناسد.»

مارکوس زودر، رئیس دولت بایرن و رئیس حزب سوسیال مسیحی بایرن که خواهرخوانده حزب دموکرات مسیحی در این منطقه است، هرگونه همکاری با آلترناتیو برای آلمان را در «هر سطح سیاسی» رد کرد.

زودر در توییتی نوشت: «آلترناتیو برای آلمان غیر دموکراتیک است، راست افراطی است و جامعه ما را از هم جدا می‌کند.» انتخابات منطقه‌ای در بایرن آلمان برای ماه اکتبر آینده برنامه‌ریزی شده است.

آقای مرتس که در ژانویه ۲۰۲۲ به‌عنوان ریاست حزب انتخاب شد؛ پس از سال‌ها مرکزگرایی آنگلا مرکل به سمت راست گردش کرد. او بعد از این جنجال‌ها روز دوشنبه موضعی متفاوت اتخاذ کرد و گفت: «هیچ همکاری در سطح شهرداری بین دموکرات مسیحی‌ها با آلترناتیو برای آلمان وجود نخواهد داشت.»

نیلز دیدریک استاد دانشگاه برلین می‌گوید که ماجرای اخیر نشان می‌دهد آقای مرتس نمی‌داند چه استراتژی‌ای علیه آلترناتیو برای آلمان اتخاذ کند. با این حال او خاطر نشان می‌کند که نگرش پوپولیستی‌تر حزب دموکرات مسیحی مطلقا هیچ کارایی برای این تشکیلات نخواهد داشت زیرا رای دهندگان همیشه اصل را به کپی ترجیح می‌دهد.

آلیس وایدل رئیس تشکیلات راست افراطی در واکنش به این موضوع به یک روزنامه آلمانی گفت: «دموکرات مسیحی‌ها در نهایت مجبور خواهند شد ممنوعیت ارتباط با آلترناتیو برای آلمان را لغو کنند.»

طبق آخرین نظرسنجی‌ها که روزنامه بیلد روز یکشنبه منشر کرد اقبال به حزب آلترناتیو برای آلمان در حال حاضر ۲۲ درصد است که یک رکورد محسوب می‌شود و دو برابر سال قبل است و در نهایت تنها چهار درصد از محافظه‌کاران پایین‌تر است.

منابع: ار. اف. ای و یورو نیوز

چاپ کن