در رسانه های آلمان خبر برکناری احتمالی اولاف شولتز موضوع داغ روز است. مرجع همه ی این رسانه ها مطلبی است که روزنامه ایتالیایی “لا رپوبلیکا”منتشر کرده است، اما منشا واقعی که باعث نشر سریع خبر شده، اوضاع اقتصادی و سیاسی نابسامان آلمان و درماندگی دولت ائتلافی به رهبری اولاف شولتز در اداره کشور است. هفته نامه آلمانی فوکس گزارش خود را چنین آغاز کرده است:
در حالی که بوریس پیستوریوس وزیر دفاع دولت آلمان بسیار محبوب است، آمار نظرسنجی صدراعظم اولاف شولتز همچنان در حال کاهش است. برای بسیاری از آلمانی ها، تغییر صدراعظم از شولتز به پیستوریوس یک گزینه است. یوهانس هیلجه، کارشناس سیاسی و کارشناس SPD حزب سوسیال دمکرات توضیح می دهد که چقدر این احتمال وجود دارد.
«بوریس، ما تو را دوست داریم،» به نظر می رسد این روزها کل آلمان فریاد می زند. بسیاری از شهروندان برای وزیر دفاع خود ارزش قائل هستند. بوریس پیستوریوس محبوب ترین سیاستمدار کشور است که محبوبیت بسیار بیشتری از صدراعظم دارد. این از نظرسنجی های مختلف به دست می آید. بر اساس آخرین نظرسنجی اینسا، تقریباً دو سوم آلمانی‌ها مایلند پیستوریوس به عنوان صدراعظم جانشین همکار حزبی خود SPD (حزب سوُسیال دمکرات آلمان)، اولاف شولتز شود.
بحث غیرمنتظره درباره ی وضعیت گرگ و میش صدراعظم شولتز توسط روزنامه ایتالیایی “لا رپوبلیکا” آغاز شد. روزنامه مشهور گزارش داد که صدراعظم در شرف جایگزینی – توسط پیستوریوس – است. این مقاله هیجان انگیز درباره گمانه زنی ها پیرامون ماجرای Wirecard، رئیس سابق این شرکت جان مارسالک، مظنون به جاسوسی وی برای روسیه است. لارپلیکا “La Repubblica” می پرسد: آیا اطلاعات او برای شولتز هنوز خطرناک است؟ آیا پوتین به واسطه ی اطلاعاتی که از طریق مارسالک رئیس شرکت Wirecard به دست آورده می تواند از شولتز باج گیری کند؟ این روزنامه حدس می‌زند که این افشاگری‌ها می‌تواند “ضربه نهایی” را به شولتز وارد کند – و پیستوریوس می‌تواند به قدرت برسد.
در نظرسنجی بعدی که توسط روزنامه ی “Bild am Sonntag” آلمان انجام شد، ۶۴.۳ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی به نفع پیستوریوس به عنوان صدراعظم بودند. حدود یک چهارم (۲۴.۶ درصد) مخالف آن هستند. ۱۱.۲ درصد هیچ اطلاعاتی ارائه نکردند. حتی در میان حامیان حزب سوسیال دمکرات آلمان، از میان پاسخ دهندگان به نظر سنجی تعداد افراد موافق تغییر صدراعظم (۴۷.۹ تا ۴۷.۱ درصد).بیشتر از مخالفان آن است.
تاریخ نشان می دهد: قبلاً هم تغییر صدراعظم – از جمله در SPD- وجود داشته است
اما آیا این واقع بینانه است؟ در هر صورت، این اولین بار نیست که صدراعظم فعلی در آلمان با دیگری از همان حزب در یک دوره قانونگذاری جایگزین می شود. کنراد آدناور (CDU) در اکتبر ۱۹۶۳ استعفا داد و لودویگ ویلهلم ارهارد (CDU) جایگزین او شد. در سال ۱۹۷۴ ویلی برانت (SPD) نیز استعفا داد. هلموت اشمیت (SPD) سمت صدراعظم فدرال را بر عهده گرفت.
پیش از استعفای آدناور، بحران هایی مانند ماجرای اشپیگل رخ داده بود. برانت استعفای خود را با فعالیت‌های جاسوسی مشاور شخصی‌اش گونتر گیوم در GDR جمهوری دمکراتیک آلمان توجیه کرد، اما او همچنین مجبور بود با مشکلات سلامتی دست و پنجه نرم کند.»
اکثریت واضح SPD باید خواهان تغییر صدراعظم باشند
تئوری روزنامه ایتالیایی نیز تا حدودی یادآور ماجرای گیوم است که صدراعظم ویلی برانت را سرنگون کرد. مانند برانت، اولاف شولز نیز باید از سمت صدراعظم استعفا دهد تا راه را برای پیستوریوس باز کند.
«پس ماده ۶۳ قانون اساسی اعمال می شود. هیلجه توضیح می دهد: «این بدان معناست که یک صدراعظم جدید توسط بوندستاگ [پارلمان آلمان] به پیشنهاد رئیس جمهور فدرال فرانک والتر اشتاین مایر انتخاب خواهد شد. و از آنجایی که صدراعظم توسط مردم انتخاب نمی شود، بلکه مستقیماً توسط بوندستاگ انتخاب می شود، تغییر صدراعظم به این شکل اساسا مطابق قانون اساسی است.
در این سناریوی فرضی، شولتز در مقام صدر اعظم، پیستوریوس وزیر دفاع کنونی، اشتاین مایر رئیس جمهور و جناح های انتلاف معروف به چراغ راهنمایی [سبز، زرد، قرمز] باید نقش ایفا کنند.» صدراعظم همچنین می تواند با رای عدم اعتماد سازنده جایگزین شود. این کارشناس می گوید: «اما این یک راه غیرمعمول برای تغییر صدراعظم در حزب خواهد بود. اگر در صورت فرض تغییر، نامزد جدید صدراعظمی یعنی پیستوریوس اکثریت را در بوندستاگ کسب نکند و اکثریت جایگزینی تشکیل نشود، در نهایت انتخابات پارلمانی زودرس جدید ممکن است برگزار شود.
با این حال، ساختارها و فرآیندهای درون حزبی نقش اصلی را در این سناریوی تغییر ایفا می کنند. هیلجه می‌گوید: «تاکنون، نارضایتی از شولتز در SPD در جناح چپ و در میان اعضای سازمان جوانان آن بوده است. اما بعید است که پیستوریوس صدراعظم ایدآلی برای این بخش‌های حزب باشد. این را اخیراً بحث در مورد توانایی جنگی آلمان نشان داد که هنوز برای بسیاری از جناح چپ خط قرمز است. یک چیز واضح است: اکثریت اعضای SPD باید خواهان تغییر صدراعظم باشند. و این احتمالاً مستلزم برگزاری کنفرانس حزبی ویژه است.»
شرکای ائتلافی FDP و سبزها حرف آخر را می زنند
شرکای ائتلافی FDP و سبزها احتمالاً در مورد تغییر احتمالی صدراعظم SPD حرف آخر را خواهند زد. یک صدراعظم نیاز به پذیرش و قاطعیت در ائتلاف دارد. این کارشناس توضیح می دهد که تایید شرکای ائتلاف برای تغییر و جایگزین صدراعظم ضروری است، به ویژه به این دلیل که جناح های ائتلاف چراغ راهنمایی در بوندستاگ باید صدراعظم جدید را انتخاب کنند.
با این حال، به سختی می توان از این تغییر انتظار ثبات بیشتری داشت. “علت درگیری ها در درجه اول عقاید سیاسی متفاوت شرکای چراغ راهنمایی است. سبزها و FDP بعید است به دلایل انتخاباتی علاقه ای به تغییر صدراعظم در SPD داشته باشند.» این به این معنی است: «هر چه به انتخابات فدرال بعدی نزدیک تر می شود، احزاب چراغ راهنمایی بیشتر رقیب همدیگر برای گرفتن رأی هستند.»
“آلمان شهرت خود را به عنوان پناهگاه ثبات از دست خواهد داد”
تغییر از شولتز به پیستوریوس نیز می تواند در سطح بین المللی آسیب زا باشد. تغییر صدراعظم در سطح بین المللی به عنوان نشانه ای از بی ثباتی سیاسی در آلمان تلقی می شود. هیلجه ادامه داد: به این ترتیب«آلمان شهرت خود را به عنوان پناهگاه ثبات از دست خواهد داد.
شکست زودرس یک دولت یا رئیس دولت در آلمان نسبت به سایر کشورها نادرتر است. قابل اعتماد بودن آلمان زیر سوال می رود زیرا در آغاز کار مشخص نیست که جانشین شولتز چه خواهد کرد.
به طور کلی، برای کارشناس واضح است: “شولتز می خواهد صدراعظم بماند.” هیلجه می گوید، بحث در مورد تغییر صدراعظم یک بحث خیالی است. احتمال تغییر صدراعظم نزدیک به صفر است. پیستوریوس با شیوه ارتباط مستقیم خود بسیاری از مردم را متقاعد می کند، اما این به تنهایی او را صدراعظم نمی کند.
روزنامه آلمانی زود دویچه سایتونگ گزارش مشروحی از ظهور پیستوریوس، افول شولتز و احتمال برکناری وی نوشته است. بر اساس گزارش “Süddeutsche Zeitung”، گفته می شود که سوسیال دموکرات ها به دلیل نتایج نظرسنجی فاجعه بار اولاف شولتز صدراعظم در حالت آماده باش هستند. هیچ کدام از صدراعظم های آلمان به اندازه اولاف شولتز منفور نبوده است. به منظور نجات کشتی در حال غرق شدن، حزب سوسیال دمکرات آلمان در حال حاضر در حال کار بر روی چگونگی نجات وضعیت است.
به گزارش “سود دویچه سایتونگ” که به نقل از منابع حزبی، بسیاری از اعضای SPD صدراعظم شولتز را “به طور جبران ناپذیری از دست رفته” می دانند و در حال حاضر بحث در مورد این است که چه کسی به صدراعظم باید بگوید دوران او در راس دولت فدرال به پایان رسیده است، یکی از نمایندگان مجلس درباره تفسیر وعده شولتز مبنی بر مبارزه بیشتر گفته است: “اگر این تغییر نکند. بنابراین هیچ چیز تغییر نمی کند.”
این روزنامه در ادامه نوشت: حداکثر تا پاییز، زمانی که پارلمان ایالتی جدید در زاکسن، تورینگن و براندنبورگ انتخاب می‌شود، موضوع تغییر صدراعظم می‌تواند انفجاری‌تر شود. در حال حاضر نشانه‌های زیادی وجود دارد که AfD می‌تواند به قوی‌ترین حزب تبدیل شود و به همین دلیل است که برخی از سیاستمداران کرسی خود در بوندستاگ را از دست خواهند داد. نگرانی از بروز چنین اتفاقی می تواند انگیزه ای برای پویایی بیشتر و تغییر اولاف شولتز باشد.
رشد بی اعتمادی سیاسی در آلمان و شایعه ی برکناری صدراعظم شولتز در شرایطی طرح شده که انتخابات پارلمان اروپا در پیش است و نظرسنجی‌ها برای دو گروه راستگرا در این پارلمان نتایج رو به رشدی را پیش‌بینی می‌کنند، احتمال بازگشت ترامپ به کاخ سفید هر روز بیشتر می شود و جامعه آلمان همچنان درگیر ماجرای جلسه نئونازی‌ها با چند سیاستمدار آلمان است. اتفاقا شولتز در نخستین واکنش به افشای این خبر از نیروهای دموکرات خواست کنار هم بمانند. شرکت‌کنندگان در نشست نئونازی ها خواهان اخراج یا اصطلاحا “مهاجرت مجدد” از آلمان حتی کسانی شده‌اند که تابعیت آلمان را گرفته‌اند اما به زعم آنها در این جامعه ادغام نشده‌اند.
