نوار غزه: متحد در دشمنی با اسرائیل
سازمان‌های اسلام‌گرا و مبارز فلسطینی حماس و جهاد اسلامی بخش سنی مورد حمایت ایران هستند و به غیر از آن عمدتا تحت تأثیر شیعیان «محور مقاومت» در خاورمیانه قرار دارند. با این که ایران و این دو گروه به شاخه های مختلف اسلام تعلق دارند که بعضاً با یکدیگر دشمنی می‌کنند، اما اهداف استراتژیک مشترک مهم‌تر است – بالاتر از همه موضع این جبهه مقابل غرب و اسرائیل که هدف خود را نابودی این کشور اعلام کرده اند.
ایران از زمان تأسیس این دو سازمان – در قالب حمایت مالی، تسلیحات و دانش فنی برای تولید سلاح – از آن ها حمایت کرده است.
جهاد اسلامی صرفاً نیروی نیابتی و کاملاً وابسته به حمایت رژیم ایران است. این سازمان با الهام از حوادث ایران، اندکی پس از سرنگونی شاه در سال ۱۹۷۹ در غزه تأسیس شد. این گروه به دلیل نزدیکی به ایدئولوژی رژیم ایران، در میان فلسطینی های نوار غزه کمتر از حماس محبوبیت دارد.
سازمان سلف حماس، که از اخوان المسلمین مصر برخاسته، در ابتدا عمدتاً بر کارهای خیریه متمرکز بود و توسط اسرائیل حمایت می شد. با شروع انتفاضه اول در اواخر دهه ۱۹۸۰، حماس (مخفف عربی “جنبش مقاومت اسلامی”) تلاش کرد نقش برجسته ای در “شورش سنگ” ایفا کند؛ منشور خود را منتشر کرد که در آن نابودی اسرائیل را هدف خود قرار داد. حماس در سال ۲۰۰۶ در انتخابات فلسطین پیروز شد. پس از جنگ برادرکشی با فتح میانه‌روتر، قدرت را در نوار غزه به دست گرفت. تحریم بین المللی دولت حماس منجر به افزایش حمایت ایران از آن شد.
با این حال، برخلاف جهاد اسلامی، حماس به حمایت قطر و کمک‌های مالی کشورهای دیگر نیز متکی است.
به گزارش وال استریت ژورنال ، اندکی پیش از ۷ اکتبر، حدود ۵۰۰ فلسطینی از اعضای حماس و جهاد اسلامی برای آموزش رزمی ویژه در ایران بودند.
لبنان: حزب الله به عنوان بازوی قدرتمند ایران
در لبنان، حزب الله به صورت دنباله ایران عمل می کند. این حزب در سال ۱۹۸۲ به عنوان ائتلاف شبه نظامی از گروه های شیعه علیه تهاجم وقت اسرائیل به لبنان تأسیس شد. حزب الله یک حزب شریک در دولت فعلی و همچنین یک نیروی شبه نظامی بسیار مسلح است. آنها از طریق ایدئولوژی ضد اسرائیلی و ضد امپریالیستی خود با ایران مرتبط هستند.
در حال حاضر حملات هوایی متقابل بین جنگنده های حزب الله و ارتش اسرائیل در منطقه مرزی اسرائیل و لبنان در جریان است. بسیاری از مردم لبنان معتقدند حزب الله از مرزهای لبنان در برابر اسرائیل دفاع می کند و از نظر نظامی قوی تر از ارتش لبنان است. به خصوص که دولت لبنان ورشکسته است و حقوق سربازانش را مرتب پرداخت نمی کند. حزب الله به مراتب بیشتر می پردازد. پول ِ جنگجویان و تسلیحات از جمله از ایران و از معاملات مواد مخدر تامین می شود.
در داخل کشور، حزب الله حمایت قابل توجهی را در سال های اخیر از دست داده است. این نیرو مسئول اصلی انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ است.
از نظر سیاست خارجی، افزایش تلفات حملات اسرائیل در غزه بر «وحدت جبهه‌ها»ی مورد نظر ایران فشار وارد می‌کند. به همین دلیل است که ائتلاف اقداماتی را به عنوان برخی اقدامات بازدارنده مانند حمله به نیروهای آمریکایی انجام می دهد. رهبر حزب الله حسن نصرالله به عنوان سخنگوی اصلی شبه نظامیان متحد عمل می کند. به گفته نصرالله، حملات شبه نظامیان ایدئولوژی را تقویت می کند، اما برای درگیر کردن ایران در جنگ نیست.
حزب الله شیعه و حماس سنی در طول جنگ در سوریه با هم اختلاف پیدا نکردند: حماس از حمایت از بشار اسد خودداری کرد. با این حال، شبه‌نظامیان حزب‌الله در سوریه در کنار حکومت علوی اسد علیه شورشیان و مخالفان عمدتا سنی می‌جنگند. ایران هم از آنها حمایت می کند.
سوریه: هدف مشترک با اسد
ایران از سال ۲۰۱۱ – از نظر نظامی، سیاسی و اقتصادی – در جنگ سوریه به اسد وفادار بوده است. از نظر ایدئولوژیک، ایران حمایت خود از اسد را جنگ در جبهه اسلام علیه کفر، نه حمایت از رژیم سوریه علیه مردم خود، اعلام می کند. علیرغم تحریم‌های تسلیحاتی در آن زمان، ایران در سال‌های پس از آغاز جنگ، تسلیحات، فناوری نظارتی و مواد سمی را به دولت سوریه عرضه کرد. ایران بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ وام ۴.۵ میلیارد دلاری در اختیار اسد قرار داد. فرماندهان و مستشاران نظامی ایرانی برای حمایت از ارتش سوریه در این کشور مستقر هستند. کاروان های اسلحه به حزب الله لبنان نیز از طریق زمینی در سوریه تردد می کنند.
حضور شبه‌نظامیان طرفدار ایران، سوریه را در پس‌زمینه جنگ بین اسرائیل و حماس درگیر کرده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، از اواسط اکتبر تاکنون ۱۶۵ حمله به نیروهای آمریکایی و متحدانش در اردن، عراق و سوریه صورت گرفته است. آمریکا نیز به نوبه خود با حملات هوایی علیه گروه های طرفدار ایران پاسخ می دهد.
فرمانده ابوبکر السعدی که مسئول امور نظامی در سوریه بود، در حمله هوایی آمریکا در بغداد کشته شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، مرگ او را یکی از نمایندگان گردان های حزب الله تایید کرده است.
سه سرباز آمریکایی در حمله پهپادی در اردن در مرز سوریه و عراق در پایان ژانویه کشته شدند. کاخ سفید شبه نظامیان تحت حمایت ایران در عراق را مقصر دانست. به گزارش دیده بان حقوق بشر سوریه، گفته می شود که فرماندهان عالی رتبه سپاه پاسداران ایران پست های خود را در مرز عراق و سوریه ترک کرده اند. در اقدامی تلافی جویانه، شبه نظامیان طرفدار ایران از هواپیماهای بدون سرنشین برای حمله به یک پایگاه آمریکایی در شمال سوریه استفاده کردند. به گفته نماینده آلمانی دولت خودمختار شمال و شرق سوریه، این حمله از منطقه تحت کنترل دولت اسد انجام شد.
یمن: حرفه ای در جنگ نامتقارن
حوثی‌ها یک جنبش اسلام‌گرای شیعه هستند که بخش‌های زیادی از یمن را تحت کنترل دارند. این گروه سخت ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی؛ یک ضددولت راه اندازی کرده و سلاح های قدرتمندی به ویژه پهپاد و موشک در اختیار دارد که می توانند به اسرائیل نیز برسند. بر اساس اطلاعات آمریکا، این زرادخانه با همکاری نزدیک سپاه پاسداران ایران ساخته شده است. حوثی ها در جنگ های نامتقارن متخصص هستند. یمن در تنگه باب المندب در جنوب دریای سرخ واقع شده است. آنها با شلیک به کشتی هایی که ادعا می کنند با اسرائیل ارتباط دارند، کشتیرانی بین المللی را به خطر انداخته اند. هدف اعلام شده آن ها اعمال فشار به اسرائیل برای پایان دادن به جنگ در غزه است. حوثی ها از طریق همبستگی با غزه توانسته اند در میان مردم یمن همدردی به دست آورند.
کمک حوثی‌ها به بین‌المللی کردن جنگ غزه با این واقعیت نشان داده می شود که ارتش آلمان یک کشتی جنگی را به دریای سرخ فرستاده تا موشک‌های حوثی‌ها را به عنوان بخشی از ماموریت «آسپید» اتحادیه اروپا، رهگیری و منهدم کنند. اتحادیه اروپا نمی خواهد در حملات آمریکا به مواضع سرزمین اصلی یمن شرکت کند.
عراق: شبه نظامیان مرتبط با ایران
در عراق تعدادی گروه مسلح وجود دارند که ایران از طریق آنها نفوذ خود را در کشور همسایه گسترش داده است. زمانی که ده سال پیش «دولت اسلامی» (داعش) خلافت خود را تأسیس کرد و بخش‌هایی از عراق و سوریه را تحت حاکمیت ترور خود قرار داد، عراق، ایران و آمریکا برای یک بار هدف یکسانی داشتند: عقب راندن جهادی‌ها.
این همکاری موفقیت آمیز بود، اما در عراق، گروه‌های شبه‌نظامی که نخست‌وزیر نوری مالکی آن ها را برای تشکیل یک نیروی جنگی علیه داعش در سال ۲۰۱۴ به یکدیگر متصل کرد، عمدتاً متشکل از مبارزان شیعه بودند. شبه نظامیان توسط ایران آموزش دیده، مشاوره و تا حدودی تامین مالی می شدند – و زمانی که داعش شکست خورد، به سادگی منحل نشدند.
امروز، شبه‌نظامیان که زیر چتر یگان‌های حشد الشعبی متحد شده‌اند، یک بازیگر مرکزی در عراق هستند و در کنار ارتش حضور دارند. اگرچه آنها در سال ۲۰۱۶ در ساختارهای دولتی ادغام شدند و به رئیس دولت گزارش می دهند، اما همچنان بسیار به تهران نزدیک هستند. گروه “مقاومت اسلامی در عراق” نیز از صفوف آنها تشکیل شد که مسئولیت حمله در اردن در پایان ژانویه را که در آن سه سرباز آمریکایی کشته و ده ها نفر زخمی شدند را بر عهده گرفت.
منبع: روزنامه ی آلمانی تاتس
این اولین تحلیل سیاسی رئالیستی از نفوذ حکومت اسلامی ونیروهایش در منطقه است ، که این سایت منتشر کرده است.
به امید تحلیل های بیشتر و دقیقتر.