جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه (۲۶ اوت/ ۵ شهریورماه) پس از سفر ۲ روزه رافائل گروسی مدیرکل آژانس به ایران بیانیه مشترکی صادر کردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی روز دوشنبه وارد تهران شد و بلافاصله گفتگو در باره ی خواسته های آژانس از جمهوری اسلامی را با مقامات حکومتی آغاز کرد. گروسی در فاصله دو روز با محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه، علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس آژانس اتمی ایران و همچنین حسن روحانی دیدار و گفتگو کرد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی روز چهارشنبه با انتشار بیانیه ای خبر دادند که طرفین در باره ی موضوعات مورد مناقشه توافق کردند. تا به حال فعالیت هسته ای در تورقوزآباد محلی در اطراف تهران و مکان دیگری درحومه ی شهرضا در استان اصفهان مورد اختلاف طرفین است. در حالی که جمهوری اسلامی انجام هرگونه فعالیت هسته ای مشکوک در این دو محل را رد می کند، آژانس مدعی است که گزارش های خلاف نظر جمهوری اسلامی دریافت کرده و در چارچوب وظایف خود باید آن را راستی آزمایی کند.
بر اساس این توافق، ایران دواطلبانه به آژانس اجازه داده است از «دو محل مشکوک» به فعالیت‌های هسته‌ای بازرسی کند و تسهیلات لازم برای راست‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران بر اساس پروتکل‌های آژانس را بر اساس تفاهم مشترک، اعتماد دوجانبه و در قالب افزایش همکاری‌های دوجانبه فراهم سازد.
طبق این توافق ایران اجازه خواهد آژانس انرژی بین المللی اتمی به دو مکان «در اطراف شهرضای» در استان اصفهان و دیگری در حومه «تهران» دسترسی داشته باشد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سایت رسمی می‌گوید٬ این نهاد بین‌المللی بر اساس اطلاعاتی که در دست دارد، درخواست دیگری از ایران برای دسترسی به مکان‌های دیگر و سوالات بیشتر، به غیر از مکان‌هایی که قبل اعلام شده را ندارد.
این بیانیه می‌گوید زمان بازرسی از دو سایت یاد شده و فعالیت‌های مربوط به راست‌آزمایی مورد توافق طرفین قرار گرفته، اما نگفته است چه زمانی بازرسان آژانس راهی این دو سایت می‌شوند.
آژانس همچنین می‌گوید، نگرانی‌های امنیتی ایران را مد نظر قرار خواهد داشت.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دیدار کرد. رئیس جمهوری ایران در این دیدار گفته است: «آژانس بین المللی انرژی اتمی علاوه بر وظایف فنی و تخصصی خود در زمینه پادمان و پروتکل الحاقی که ایران داوطلبانه آن را اجرا می‌کند، در رابطه با برجام و حفظ این سند چند جانبه نیز مسئولیت مهمی برعهده دارد.» همین تاکید روحانی بر نقش آژانس در رابطه برجام که حالا ترامپ “ماشه” از بین بردن آن را کشیده است، نشان می دهد جمهوری اسلامی برخلاف ادعای رئیس جمهور تمایلی به توافق با آژانس نداشت اما بعد از ماه ها وقت کشی و کشمکش سرانجام به بازدید کارشناسان آژانس از دو محل مورد اختلاف تن داد.
خبرگزاری‌های بین‌المللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارش‌های آژانس را دیده‌اند می‌گویند، این دو محل که حالا قرار شده کارشناسان آژانس از آنجا بازدید کنند، سایت‌هایی هستند که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شده‌اند.
واکنش اتحادیه اروپا به توافق ایران و آژانس: خبری خوب از تهران
«هلگا اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و معاون مسئول سیاست خارجی این اتحادیه به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واکنش نشان داد.
اشمید در توئیتر نوشت: «خبری خوب از تهران در خصوص همکاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. اتحادیه اروپا به نقش غیرجانبدارانه و منصفانه آژانس اعتماد دارد. همزمان، ما به تلاشمان برای حفظ برجام در جلسه هفته آینده کمیسیون مشترک ادامه می‌دهیم. من از طرف جوزپ بورل ریاست این جلسه را به عهده خواهم داشت.»
همچنین «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در پیامی در توئیتر به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واکنش نشان داد.
به گزارش انتخاب، اولیانوف در توئیت نوشت: «پیشرفتی واقعی! سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، رافائل گرواسی به توافقی بسیار مهم در زمینه دو سایت مشخص‌شده توسط آژانس منجر شد. این گواه دیگری است که نشان می‌دهد گفت‌وگو سازنده‌تر از فشار است.
اهمیت سفر گروسی به تهران و توافق جمهوری اسلامی با رئیس آژانس بین الملی انرژی اتمی در این است که آژانس چند روز دیگر، یعنی در پایان اوت-ماه میلادی جاری، گزارشی دیگر درباره ایران ارائه خواهد کرد. آژانس در گزارش‌های خود همواره تأیید‌کننده پایبندی جمهوری اسلامی به توافق هسته‌ای بود و بعد از کاهش گام‌به‌گام تعهدات ایران در نتیجه خروج ایالات متحده و ناکامی طرف اروپایی در اجرا‌کردن تعهداتش نیز حرف‌های ایران درباره وضعیت برنامه خود را تأیید می‌کرد، اما مسائلی که در گزارش‌های اخیر این نهاد درباره برخی سایت‌های ایران مطرح شد، پایه قطع‌نامه‌ای شد که با حمایت طرف اروپایی در شورای حکام تصویب شد. اگر بعد از گفت‌وگوهای این سفر و توافقی که طرفین به آن دست یافتند، گزارش سازمان تحت مدیریت گروسی با تأیید دوباره عملکرد ایران همراه باشد، برگه مهمی به سود جمهوری اسلامی و در دست مخالفان رویکرد ایالات متحده در دعواهای پیش‌رو خواهد بود، اما اگر این توافق در وین کافی تلقی نشود و گزارش جدیدبا برخی پرسش های جدی و عدم اعتماد به وعده ی های جمهوری اسلامی همراه باشد، می‌تواند به کار ترامپ و آمریکا بیاید.
