رئیس گروه ایران در پارلمان اروپا: ما نگران زیست بوم ایران هستیم!
به در خواست رئیس گروه ایران در پارلمان اروپا، به منظور تبادل نظر و گفتگو در باره سیاست زیست بوم در ایران، دیداری مجازی در روز چهارشنبه ۱۷ فوریه بین نمایندگان حزب چپ ایران ( فدائیان خلق) و این گروه انجام گرفت. هیئت نمایندگی حزب در این دیدار رزا روزبهان، حسن نایب هاشم، مهدی ابراهیم زاده و آقای خسرو بندری بعنوان کارشناس آب و کشاورزی در ایران، و از سوی پارلمان اروپا خانم کورنلیا ارنست رئیس گروه ایران در پارلمان اروپا، خانم کارین شولتس پلز کارشناس مسائل ایران و خاورمیانه و آقای اشتفان شیندلر کارشناس صنعت و محیط زیست، بودند.
ابتدا خانم ارنست از انجام این دیدار و مجموعه همکاری‌های صمیمانه ای که بشکل فعال بین دو طرف در ارتباط با مسائل مهم سیاسی و موارد نقض حقوق بشر در ایران صورت میگیرد، تشکر نمود. وی با اشاره بر اهمیت محیط زیست در مسائل مربوط به ایران و اینکه این حوزه هم در چهارچوب وظایف گروه پارلمانی تحت مسؤلیت اوست، به تغییرات اقلیمی در ایران، کم شدن آب دریاچه ارومیه با طبیعت زیبای آن، خشکی رودخانه زاینده‌رود در میان شهر تاریخی و زیبای اصفهان و دیگر فجایع زیست بومی اشاره نمود. او گفت خواهان دریافت تصویری دقیق تر از آسیب های محیط زیست در ایران است، تا از این طریق بتوان برای بهبود آن تدابیر لازم اتخاد نمود.
مهدی ابراهیم زاده: توسعه پایدار عدالت محور
پس از صحبت های خانم ارتست، مهدی ابراهیم زاده با اشاره به اینکه حزب چپ ایران (فدائیان خلق) به لحاظ مضمون برنامه و جهت گیری، یک حزب چپ مدرن و در واقع چپ سبز است. مثل برخی از احزاب چپ تحول یافته اروپایی. راستاهای عمومی برنامه حزب، آزادی، عدالت اجتماعی، دموکراسی و سوسیالیسم با نگاهی زیست بومی تدوین شده است. در برنامه حزب بر اصل پایداری و بر اهمیت و حفظ محیط زیست، توجه و تاکید شده است. ما تحقق اهداف برنامه ای خود را در تعامل با طبیعت و محیط زیست میدانیم و برنامه توسعه پایدار عدالت محور را تجسم آن.
نگاه ما به توسعه پایدار با توجه به برنامه توسعه پایدار مصوب ۲۰۱۵ سازمان ملل و محلی کردن این برنامه است. جهانی فکر می‌کنیم، ایرانی عمل می‌کنیم. از نظر ما، هرچند جمهوری اسلامی به دلایل ایدئولوژیک این برنامه را قبول ندارد، اما در عملا در برنامه های توسعه ۵ ساله خود، ناگزیر از اجرای بخش هایی از آن، با سلیقه و فرهنگ خود است. از این رو نگاه و رویکرد ما به پیگیری اهداف توسعه پایداردر شرایط کنونی ایران:
۱-مشخص کردن میزان پیشرفت اجرای عملی برنامه توسعه در عرصه های مختلف در ایران و مقایسه آن با شاخص های توسعه پایدار
جهانی در همان عرصه و از این منظر نقد و چالش برنامه توسعه جمهوری اسلامی و ارائه پیشنهادات راهبردی و عملی آلترناتیو، که می‌بایست در این مرحله عملی میشد.
۲-پشتیبانی و کمک رسانی در حد امکان به سازمانهای مردم نهاد ـ “سمن” ها ـ محیط زیست. در حال حاضر تعداد این سازمانها به ۹۰۰ میرسد، حدود ۸۰۰ نهاد ثبت شده و تقریبا ۱۰۰ نهاد در حال ثبت، اما در عمل فعال. مردم ایران مستقل از سیستم سیاسی حاکم مهمترین فاکتور حفظ زیست بوم، هستند و این نهادها بهترین حامل پیشبرد راهبردهای زیست بوم.
رزا روزبهان: تشریح فراز هایی از برنامه حزب
رزا روزبهان به تشریح فراز هایی از برنامه حزب در این عرصه پرداخت و گفت:
بحران های زیست محیطی در ایران بخشی از بحران هایی است که در سراسر جهان شاهد آن هستیم. با این وجود بحران ها در ایران ابعاد و ویژگی های خاص خود را دارد.
در اینجا من سعی می کنم بر دو نکته تمرکز کنم: اول تخریب محیط زیست و دوم نکات اصلی استراتژی توسعه پایدار بر اساس برنامه محیط زیستی حزب ما.
متأسفانه جهان و کشور ما با یک بحران گسترده زیست محیطی روبرو هستند. استفاده نامتاسب سرمایه داری از منابع طبیعی تجدید ناپذیر با مدل های مصرفش منجر به ایجاد تغییرات نگران کننده در ترکیب جو زمین، افزایش غلظت گازهای گلخانه ای، آلودگی تدریجی محیط زیست و تخریب اکوسیستم ها شده است.
نکات اصلی برنامه اقتصادی ما در مورد استراتژی توسعه پایدار مبتنی بر اصول زیر است:
– منابع طبیعی مانند آب، خاک، جنگل ها، مواد معدنی، نفت و علفزارها ثروت عمومی مردم هستند و مالکیت این منابع را نمی توان به بخش خصوصی اختصاص داد که انگیزه اصلی اش سودجویی است.
– ما معتقدیم استراتژی صنعتی ما باید بر سرمایه گذاری در اقتصاد دانش بنیان و انرژی سبز متمرکز باشد. هرگونه توسعه سرمایه گذاری های نفتی، گازی و پتروشیمی باید با این استراتژی مطابقت داشته باشد.
– ما باید از مدل فعلی استفاده بیش از حد از انرژی به مدل مصرف مبتنی بر فن آوری های مدرن و مترقی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و پاک حرکت کنیم.
– رشد جمعیت و نیاز بخشهای مختلف اقتصادی به محصولات کشاورزی مستلزم سرمایه گذاری گسترده برای ایجاد یک بخش کشاورزی قوی در عین در نظر گرفتن محدودیتهای ناشی از بحرانهای زیست محیطی است.
– جهانی سازی فرصت های جدیدی از جمله جذب سرمایه خارجی و فناوری پیشرفته را مبتنی بر اتخاذ سیاستی حاوی مقررات روشن، بهبود کیفیت تولید داخلی، بهبود شرایط کار و ورود به بازارهای منطقه ای و بین المللی و همچنین تأمین حقوق کار و امنیت سرمایه های خارجی را فراهم کرده است. باید از این فرصتها استفاده کرد.
خسرو بندری: نقش مدیریت توسعه منابع آب ، خاک و کشاورزی در حفاظت از زیست بوم
پس از او آقای بندری در تشریح نقش مدیریت توسعه منابع آب ، خاک و کشاورزی در حفاظت از زیست بوم به بی توجهی مسئولین جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت، عدم توجه به بخش کشاورزی؛ دامداری ؛ جنگل و ماهیگیری و از طرفی وارد کردن محصولات بخش کشاورزی از کشورهای چین و هند موجب فقر و سپس مهاجرت فعالین بخش کشاورزی به حاشیه نشینی شهرها شده است. جمعیت بی شمار چین و هند مانع استفاده از نیروی کار ایرانی شده و ترجیح می دهند محصول نهایی را به ایران وارد کنند. مهاجرت از فقر در محیط زیست شهرها اثر گذاشته است ، مدیریت ناکارامد منابع آب سطحی با ساخت تعداد بسیار زیاد سدهای کوچک و بزرگ به بهره برداری بهینه از آن لطمه های جبران ناپذیر زده و برداشت بیش از اندازه از آب زیرزمینی برخی از آنها را به نابودی کشانده است. خاک کشاورزی در زمین هایی که نا کاشت مانده هم به تدریج از بین رفته است. بجای کمک به صنعت ماهیگیری، مسئولین اجازه ماهیگیری در آبهای ایران در خلیج فارس را به چین فروخته اند . قطع بی برنامه و بدون بازیافت درختان جنگلی هم عامل دیگری در تخریب زیست بوم طبیعی ایران شده است. خانم کرنلیا به سفر خود به ایران و تاسف از دیدن رودخانه اصفهان که خشک شده بود، اشاره کرد ؛ آقای بندری همچنین به اثرات منفی آن از جمله نابودی آبزیان رودخانه زاینده رود و خشک شدن مرداب گاوخونی و مشکلات کشاورزان اشاره کرد. همچنین به اثرات مخرب کاهش آب دریاچه ارومیه به علت احداث بی رویه سدها و نیز پخش غبارهای نمکی درشهر اهواز اشاره شد.
هیئت اروپایی، ضمن تشکر از توضیحات ارائه شده سوالاتی مطرح کردند، ازجمله، درباره سهم بخش خصوصی در برنامه اقتصادی حزب، و یا عوامل متعدی که باعث کم آبی دریاچه ارومیه و خطر فاجعه محیط زیستی شده، ودر بخش پشتیبانی از سازمانهای مردم نهاد “سمن” ها، نحوه و موضوع کمک به این سازمانها، و اینکه آیا ایران به انرژی های سبز که جانشین انرزی فسیلی هستند و همچنین به استفاده از برق در حمل و نقل توجه دارد؟
حسن نایب هاشم: اهمیت محیط زیست و تاثیرات آن بر سلامت و بهداشت جامعه
حسن نایب هاشم به اهمیت محیط زیست و تاثیرات آن بر سلامت و بهداشت جامعه، و پاسخ به برخی از سؤالات مطروحه پرداخت:
اطلاع دارید که من مدافع حقوق بشر هستم و مدافعان حقوق بشر به حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی هم در کنار حقوق مدنی و سیاسی توجه ویژه دارند. با توجه به این که حقوق اقتصادی را با حق غذا آغاز می کنیم اما قبل از آن، حق برخورداری از هوای سالم مهمترین مسئله حقوق بشری در این راستا باید تلقی شود. متاسفانه در کشور ما ایران دو معضل بسیار جدی محیط زیستی وجود دارد. هرچند که حقوق محیط زیستی در زمره نسل سوم حقوق بشر به حساب می آید، اما اگر در این راستا هم نگریسته شود به نظر من درست است با توجه به اینکه پالایشگاه های ایران بسیار قدیمی هستند و سوخت کم کیفیت مازوت به مقدار زیادی تهیه می کنند در روزهای اخیر که با سردی هوا مواجه بوده ایم از آنجا که مقداری از تولیدات گاز از کشور خارج شده است و مصرف در کشور هم افزایش داشته است و بخشی از الکتریسیته در کشور صرف استخراج بیت کوین می شود در نیروگاههای تولید الکتریسیته در اطراف شهر های بزرگ نیز از مازوت استفاده شده است. مازوتی که در ایران تولید می شود ۷ برابر گوگرد نسبت به مازوتی که کشتی ها مجاز به استفاده از آن هستند می باشد.
با توجه به این مسئله می‌توان تصور کرد که چه حجمی از چه میزان هوای تهران و شهرهای بزرگ دیگر آلوده است. مشکل دیگر ریزگردها هستند که با توجه به اینکه تالاب ها، مرداب ها، رودها و حتی دریاچه ها در کشور خشک شدند با وجود بادهایی که در کشور ما در اکثر جاها وجود دارند و می توانند شدید هم باشند، مقدار زیادی گرد و ریزگرد به هوا منتقل می شود که بیماری های تنفسی معینی را پدید می آورند. ما همواره با امکانات خود در شورای حقوق بشر کوشیده ایم که با گزارشگر های ویژه مربوط به مسائل زیست محیطی علاوه بر گزارشگر ویژه ایران در ارتباط باشیم و مسائل محیط زیست ایران را به ایشان منتقل کنیم. گزارشگر ویژه محیط زیست، گزارشگر ویژه آب و سرویس های بهداشتی و همچنین گزارشگر ویژه مربوط به دفاع سموم و پسماندهای صنعتی در این ارتباط تلاش می‌کنند. ما امیدواریم که در همکاری های دوجانبه اتحادیه اروپا و ایران پروژه‌های مربوط به محیط زیست نیز مورد توجه قرار بگیرند و دانش مربوطه به کشور ما در این ارتباط منتقل شود. قابل ذکر است که در روند کنفرانس اقلیمی پاریس جمهوری اسلامی قبول کرده بود که ۱۲ درصد از میزان تولید گاز کربنیک در کشور را تا سال ۲۰۳۰ پایین بیاورد، که تاکنون اقدام موثری در این جهت نشده است.
پرسش ها و پاسخ ها
در مورد تصویب مصوبه کنفرانس اقلیمی پاریس توسط مجلس شورا اسلامی سوال شد، پاسخ این بود که چنین اتفاقی نیفتاده است.
سوال دیگر در مورد وضعیت سازمانهای غیردولتی محیط زیست در کشور بود، که پاسخ داده شد شاید حدود ۹۰۰ سازمان غیردولتی فعال در زمینه محیط زیست در کشور وجود داشته باشد. این سازمان ها مقبولیت زیادی در میان فعالان مدنی دارند اما امکانات مالی آن ها برای رفع معضل های بزرگ زیست محیطی بسیار محدود است و سازمانهای غیردولتی و فعالان این تشکل ها عمدتاً در زمینه آگاهی رسانی و روشنگری می توانند فعال باشند. سوالی نیز در مورد امکانات تولید انرژی پاک در کشور مطرح شد به خصوص با توجه به اینکه به مرور سوخت های فسیلی محدود خواهند شد. پاسخ داده شد، که از هم اکنون نیز در کشورهای پیشرفته صنعتی کماکان استفاده از سوخت فسیلی رواج دارد و حتی ایجاد نیروگاههای گاز سوز بیشتر برنامه ریزی می‌شوند.بنابراین شاید در کشور ما با توجه به منابع عظیم گاز مناسب باشد که در وهله اول سرمایه‌گذاری‌ها بیشتر بر روی بهره وری بیشتر از گاز باشد و در مرحله دوم طبیعی است که با توجه به روزهای فراوان آفتابی در کشور و سطح گسترده زمین استفاده نشده در کشاورزی و دیگر مصارف، تولید انرژی پاک، تجدیدپذیر از طریق سلول های خورشیدی به مقادیر زیاد ممکن است.
در ادامه رزا روزبهان در پاسخ به یکی از سؤالات گفت: ما به طرحی مبتنی بر توسعه پایدار و ترکیبی از سرمایه گذاری های بخش دولتی، تعاونی و خصوصی، برنامه ریزی توسعه ای و بازاریابی اعتقاد داریم. این طرح ضمن تأمین رفاه عمومی و عدالت اجتماعی به ایجاد یک اقتصاد قوی و صنایع زیرساختی منجر می شود. ما تأکید می کنیم که باید از طریق ایجاد قوانین و مقررات مناسب از انحصار اقتصادی جلوگیری شود. این طرح زمینه ساز رقابت عادلانه و سازنده و ساماندهی زندگی اقتصادی کشور است.
آقای بندری به سوال راهبردی، چه باید کرد زیست بوم، اینگونه پاسخ داد: کمک به ایجاد شهرک های روستایی ، سرمایه گذاری در صنایع کشاورزی در جوار مناطق تولید و ایجاد کار که علاوه بر تامین نیاز های تولیدات بخش کشاورزی می تواند موجب کنترل و جلوگیری از مهاجرت بی رویه از فقر روستاییان اشاره گردید.
سخنان پایانی
هیئت نمایندگی حزب همچنین به موانع سیاسی ناشی از سوء مدیریت سیاسی جامعه، فساد، وجود سازمانهای متعدد تصمیم گیرنده اما غیرپاسخگو، نظیر سازمان اوقاف و یا استان قدس و دخالت آنها در اقتصاد و محیط زیست، همزمان با تحریم ها از جمله موانع پیشبرد اهداف توسعه پایدار وبروز فجایع زیست بوم در ایران اشاره نمود. توقف روند فاجعه زیست هدف مقدم و برگرداندن سمت نابودی به جهت گیری برای نجات زیست بوم هدف بعدی ما باید باشد.
خانم ارنست با اشاره به اهمیت تاریخی، اجتماعی و ژئوپلیتیک ایران و ابراز همدردی با مردم، تاثر از مشکلات زیست بوم و نگرانی از اوضاع سیاسی، گفت: انجام مذاکره بین ایران و آمریکا و برداشتن تحریم های کمر شکن علیه ایران را، نه تنها باز شدن راه برای کمک به امر محیط زیست و امکان سرمایه گذاری در سمت تحقق اهداف توسعه پایدار در ایران هموار می‌کند، اما مهمتر از آن امکان اثر گزاری در مبارزه با نقض حقوق بشر در ایران، را هم فراهم می‌کند. ایران مهترین کشور منطقه است و باید در جای شایسته در تعاملات و توسعه منطقه قرار گیرد.
هیئت نمایندگی حزب با اشاره به دستگیری و بازجوئی از فعالین زیست بوم در ایران و اتهامات واهی و احکام سنگین علیه آنها، خواهان آزادی فوری آنها و بکار گیری همه ابتکارات ضرور از سوی هیئت اروپایی برای آزادی آنها شد. لازم است اشاره شود که آنها از این خبر اطلاع داشته و اقدامات مؤثر برای آزادی آنها را در برنامه خود دارند.
خانم کورنلیا ارنست با ارزیابی مثبت از دیدار و موثر دانستن آن، در پایان خواهان ادامه این گفتگو ها، بشکل سمینار و یا وبینار شد.
.
