انفجار عظیمی در اثر یک عملیات انتحاری در یک مسجد شعیان در قندوز ایالت شمالی افغانستان باعث تلفات بسیاری شده است. تاکنون از تلفات آن آمار دقیقی داده نشده اما شاهدان عینی گفته اند که انفجار در هنگام نماز صورت گرفته است که به معنی آنست ممکن است تعداد بسیاری جان خود را از دست داده و یا مجروح شده باشند. دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده که بیش از ۱۰۰ نفر کشته و زخمی شده اند اما این تنها بر اساس خبر های اولیه است ممکن است تعداد واقعی بسیار بیشتر باشد. این انفجار نشانی از اوضاع بسیار نگران کننده در مورد افغانستان دارد. نگرانی چند جانبه است و نشان دهنده تحولات به سمت فشار بیشتر بر مردم و توده های افغانستان است.
اول نشان می دهد که نه تنها ثبات در افغانستان بدست نیامده بلکه با توجه به شرایط کنونی ثبات بسیار دورتر از هر زمان دیگری است. در کمتر از یک هفته سه عملیات تروریستی در افغانستان صورت گرفته است که همگی جنبه مذهبی دارند. اولی در یکشنبه ۱۱ میزان ( مهرماه) در نزدیکی مسجد عیدگاه کابل که داعش مسئولیت آنرا بر عهده گرفت. دومی در روز چهارشنبه در یک مدرسه دینی در خوست و سومین عملیات انتحاری امروز ۱۶ میزان است که در مسجد سید آباد در منطقه خان آباد قندوز صورت گرفته است. قندوز یک ولایت شمالی است و در نقطه مرزی با تاجیکستان واقع شده است.
دوم نشان از ادامه و شدت گرفتن نسل کشی شیعیان دارد. این مسئله به طور قطع خطر ات بسیاری برای افغانستان در برخواهد داشت. علاوه بر دامن زدن به یک جنگ داخلی که باعث نسل کشی ملیت هایی که مذهب شان شیعه است مانند هزاره ها بشود همچنین ممکن است بهانه به دست جمهوری اسلامی بدهد. جمهوری اسلامی خود را مدعی حمایت از شیعیان در هر جایی می داند و بهانه ای است تا بر دخالت گری هایش در افغانستان بیافزاید. چرا که به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران علیرغم گزارشات اولیه از تحولات افغانستان بسیار ناراضی است. این مسئله بخصوص با توجه به تحولات و جنگ های درونی جناحی طالبان یکی از بازندگان در تحولات اخیر در افغانستان است. این ناخرسندی هم اگر در نتیجه جنگ های درونی طالبان نباشد حداقل به نظر می رسد که خوشامدگویی ها و رفتار های دوستانه جمهوری اسلامی با طالبان کارآمد نبوده است. در مقابل پاکستان که اینک بر افغانستان از طریق طالبان و بخصوص جناح حقانی که رابطه بسیاری نزدیکی با پاکستان دارد از تحولات افغانستان بسیار راضی وسرمست شده است. پاکستان همچنین تلاش می کند جایی برای ترکیه در تحولات افغانستان باز کند تا جمهوری اسلامی ایران هر چه بیشتر در افغانستان و حتی منطقه منزوی شود. از طرف دیگر حمله به شیعیان و نسل کشی شیعیان که از طرف داعش و همچنین جناحهایی از طالبان دنبال می شود می تواند به منظور تحریکی برای جمهوری اسلامی نیز باشد.
سوم اینکه این حادثه در قندوز ولایت شمالی افغانستان که هم مرز با تاجیکستان است اتفاق افتاده است. با توجه به حساسیت تاجیکستان و بخصوص روسیه نسبت به بی ثباتی در مرزهای شمالی افغانستان ممکن است بهانه ای برای مداخله روسیه و تاجیکستان نیز باشد. روسیه هم نیز علیرغم برخوردهای دوستانه اولیه با طالبان در اواخر حساسیت های واقعی خود را بیشتر نمایان کرده است و اخطارهای تندی را در مورد امکان بی ثباتی در مرزهای افغانستان با کشورهای آسیای میانه داده است. اخیرا سرتیب منکایف معاون فرمانده نیروهای منطقه نظامی مرکزی روسیه در یک سخنرانی گفته که “ما انتقال گروههای تبهکار داعش به استان های شمالی افغانستان که قطعا هسته های جدید بی ثباتی در منطقه را ایجاد خواهند کرد را می بینیم.” او همچنین تاکید کرده که ” خروج تعمدی آمریکایی ها از افغانستان می تواند تشدید تهدید تروریسم را برای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به همراه بیاورد، پروژه های اقتصادی و زیربنایی در مقیاس منطقه را مختل کند و باعث فاجعه انسانی شود” همچنین اخیرا دولت روسیه اعلام کرده که تحولات در مرز تاجیکستان و افغانستان در مرکز توجه این کشور قرار دارد و در صورت لزوم، آماده حمایت قاطعانه از تاجیکستان است.
بنابراین می توان گفت که این نظر که توافقنامه میان آمریکا و طالبان نه توافق نامه ای برای صلح در افغانستان بلکه هسته ادامه جنگی دیگر را در خود دارد بیش از پیش تایید می شود. واقعیت اینست که مردم افغانستان هنگامی می توانند از یک صلح واقعی بهره مند گردند که هم قدرت های امپریالیستی و منطقه ای و هم بنیادگرایان اسلامی را از هر شکل آن سنی یا شیعی و یا هر نوع دیگر آنرا از افغانستان بیرون برانند.
مبارزه برای جهانی بدون مرز ( افغانستان – ایران)
۱۶ میزان ( مهرماه) ۱۴۰۰
