در هفته های پایانی سال۲۰۲۱، موجی از اعتصابات کارگری سراسر اسپانیا را با مرکزیت اعتصاب کارگران فلزکار کادیس فرا گرفت. کارگر آنارکوسندیکالیست دانیل پینوس در این جنبش حضور داشت. او در دو گزارش جداگانه در «لوموند لیبرتر» به اعتصابات و نیز سرکوب‌ها پرداخت. هر دو نوشته در شماره ژانویه ۲۰۲۲ نشریه مذکور که ماهنامه فدراسیون آنارشیست (بلژیک، فرانسه و سوئیس) است، منتشر شدند. در زیر چکیده‌ای از هر دو را می‌خوانیم.
مبارزات سندیکایی در کادیس، منطقه باسک، ساراگوسا، والانسیا و آستوریاس در ماه نوامبر جریان داشتند. اما دولت ائتلافی حزب سوسیالیست کارگری (سوسیال-دمکرات) و ئونیداس پودموس، تمام همت خود را معطوف به ERTE کرد. این قانون به شرکت‌ها اجازه میدهد تا کارگران را اخراج کنند، قراردادهای کار را لغو نمایند و ۷۰٪ دستمزد کارگران را با پولی که از جیب خود کارگران برمی‌دارند بپردازند. دولت بسیاری از این شرکت‌ها را با مبالغ هنگفتی از خزانه عمومی از ورشکستگی نجات داد. دولت ائتلافی همچنین به شرکت‌ها گفته است که می‌توانند قانون ERE را به کار برند. این قانون به آن‌ها اجازه میدهد که «وضعیت بد اقتصادی» را پیش بکشند و با استفاده از آن کارگران را اخراج یا قراردادهای کار را لغو کنند. این قوانین را هم حزب دست‌چپی سوسیال-دمکرات (PSOE) و هم حزب دست‌راستی مردم (PP) در چارچوب اصلاح قانون کار به تصویب رسانده‌اند. نه وزیر کار کنونی که زنی به نام یولاندا دیاز و فعال حزب کمونیست است و نه دولت کنونی خواهان لغو این قوانین نیستند.
اقتصاد سرمایه‌داری جهانی در بحران است. کالاهای روزمره کم شده‌اند، بهای سوخت، برق و گاز بالا رفته و کمبود تراشه‌های الکترونیک شرکت‌های فناوری را با بحران روبه‌رو کرده است. سیستم کاپیتالیستی نمی‌تواند تا ابد رشد داشته باشد و اکنون بیش از گذشته بار بحران را بر دوش طبقه کارگر و طبقات فرودست می‌اندازد.
کارگران و زحمتکشان از مرحله مقاومت صرف به موضع حمله علیه وضعیت موجود روی آورده‌اند چرا که بهای زندگی روزمره گران‌تر شده است، میزان تورم به ۶٪ رسیده است و بیکاری و بی‌ثبات‌کاری بیش‌تر شده‌اند.
می‌توان مثالی از وضعیت کنونی با شرکت توباسکس در منطقه باسک اسپانیا آورد. کارفرمایان می‌خواستند ۱۲۹ کارگر را اخراج کنند. کارگران متحدا ۲۳۲ روز اعتصاب کردند و آنان را عقب راندند، هر چند امتیازاتی به آنان واگذار نمودند. کارگران ایرباس پوئرتورئال هم علیه بستن کارخانه خود اعتراض و اعتصاب کردند، اما پیمان‌شکنی دو سندیکای CCOO (کمسیون‌های کارگری، نزدیک به حزب کمونیست) و UGT (اتحادیه عمومی کار، نزدیک به حزب سوسیالیست) اعتراضات را به شکست کشاند.
اعتصاب فلزکاران (کادیس)
پس از شکست مذاکرات برای افزایش دستمزدها در چارچوب قرارداد دسته‌جمعی در بخشی که کار موقت فراوان است، سندیکاها (از جمله دو سندیکای آنارشیستی CNT و CGT) به یک اعتصاب نامحدود از ۱۶ نوامبر فراخوان دادند و تمام کارگران به آن پیوستند. فراخوان به اعتصاب علت دیگری نیز برای فراگیری داشت. کارگران ایرباس پوئرتورئال ماه‌هاست علیه بستن کارخانه خود مبارزه می‌کنند و کار فلزکاران کادیس ارتباط تنگاتنگی با آنان دارد.
دولت سوسیال-دمکرات تصمیم گرفت که پس از ۸ روز اعتصاب و مقاومت، کارگران را با گسیل زره‌پوش و تسلیح پلیس به گلوله‌های پلاستیکی سرکوب کند.
جوانان دانشجو و اهالی کادیس به پشتیبانی از کارگران برخاستند. دانشجویان از ۲۳ نوامبر به اعتصاب فراخوان دادند. دولت از این فراخوان هراسان و با ارسال دستور به تمام مراکز دانشگاهی خواستار تحریم اعتصاب شد.
فلزکاران (الیکانته)
اعتصاب فلزکاران به منطقه الیکانته رسید و کارگران ۱۸ و ۲۳ نوامبر دست از کار کشیدند. در آن جا هم کارگران علیه عدم افزایش دستمزدها و برای از دست ندادن قدرت خرید بر اساس IPC (شاخص قیمت‌های کالاهای مصرفی) اعتراض داشتند.
ساد (مادرید)
زنان کارگر ساد (Sociedad Anónima Deportiva) تمام اسپانیا از اول نوامبر مقابل وزارت کار اطراق کردند. کار این زنان در طی بیماری دنیاگیر کرونا اساسی اعلام شده بود. منشی عمومی وزارت بهداشت پذیرفته بود تا جلساتی در رابطه با مطالبات با کارگران داشته باشد. مذاکرات ۱۰ ماه ادامه داشتند، اما مطالبات زنان کارگر به بوته‌ی فراموشی سپرده شدند و ساد به توافقات ۲۸ دسامبر گذشته عمل نکرد.
اهم مطالبات زنان کارگر ساد این‌ها بود: کاهش سن بازنشستگی، اعمال قانون برای پیشگیری از خطرات شغلی و حفظ کمک‌های خانگی در بخش دولتی که به بخش خصوصی سپرده شده است.
ایندیتکس (ساراگوسا)
۹۰٪ کارگران در ساراگوسا که مهم‌ترین مرکز پخش این برند است، اعتصاب کردند. ۱۴۰۰ کارگری که ۲ ساعت دست از کار کشیدند خواستار بهبود قرارداد دسته‌جمعی شدند. ۷ ماه بود که کارفرمایان کارگران را در این رابطه سرمی‌گرداندند. با همین اعتصاب کوتاه تمام زنجیره پخش متوقف شد. در حالی که کارگران برای مدیران کارخانه بوق می‌زدند آنان به طرز خنده‌آوری با بسته‌های لباس زیر بغل به خیابان‌ها می‌گریختند.
اوتیس (لگانس)
تمام کارگران این برند آسانسور از ۲۲ نوامبر تا ۹ دسامبر علیه انتقال شرکت به خارج اسپانیا اعتصاب کردند. کارگران در ضمن به عدم ایمنی خود و عدم ایمنی آسانسورها برای مردم به علت کمبود نیرو و سرسری گرفتن کنترل‌ها اعتراض کردند. کارگران همچنین خواستار قطعی دیجیتال برای تماس در زمان استراحت خود بودند. اعتصاب کارگران اوتیس در لگانس، گران‌کاناریا، باسک و چندین نقطه دیگر اسپانیا دنبال شد.
پلیکینگتون (سائونتو)
کارگران این شرکت از ۲۲ نوامبر تا ۳ دسامبر علیه اخراج ۱۱۶ نفر از همکاران خود با استفاده از قانون ERE اعتصاب کردند. کارفرمایان به بهانه کمبود تراشه‌های الکترونیک در بخش خودروسازی می‌خواستند آنان را بیکار کنند. کارگران این شرکت همچنین شیشه‌های سکوریت برای مرسدس، پژو، فورد و رنو تولید می‌کنند.
کارگران پس از اعتصاب ۲۲ نوامبر به مادرید رفتند و با تجمع روبه‌روی وزارت صنایع خواستار توقف نابودی بخش صنعتی خود شدند. کارگران در سائونتو هم تظاهرات کردند تا از مشاغل خود دفاع کنند و بستن صنایع را مردود شمارند.
الوایبریا (لاکرونیا)
کارگران سال‌هاست که از دولت انتظار داشتند که برای حل مشکلاتشان از آستوریاس تا لاکرونیا دخالت کند. آنان سرانجام تصمیم گرفتند در نوامبر اعتصاب کنند. کارگران دو ماه دستمزد معوقه داشتند.
کارگران نظافت موزه گوگنهایم در بیلبائو برای بهبود شرایط کاری ۱۶۶ روز اعتصاب کردند. آنان خواهان همسان‌سازی دستمزدها در بخش نظافت و افزایش آن‌ها شدند. مسئولان موزه اختلاف دستمزدها را نمی‌پذیرند و حاضر نیستند برای بهبود شرایط کار گفت‌وگو کنند.
بخش نظافت (کاستلین)
هشت هزار کارگر نظافت‌چی بیمارستان عمومی، مدارس، دانشگاه خائومه پریمرو و دیگر ساختمان‌ها از ۲۲ نوامبر اعتصاب کردند. جنبش اعتصابی این کارگران برای دفاع از یک توافق بهتر شدن شرایط کار و حفظ دستاوردها صورت گرفت.
جنبش اعتصابی کارگران به یک تجمع برای آغاز اعتصاب فراخوان داد. کارگران اعتصابی گفتند که با تورم پنج درصدی شاخص IPC دستمزدها باید افزایش یابند و تحقق این خواسته بدون اعتصاب مقدور نبود.
مبارزات کارگری در دیگر بخش‌ها
کارگران در بخش‌های متعدد دیگری برای اعتراض به بی‌ثبات‌کاری و بحران برآمده از کرونا مبارزه کردند. می‌توان از کارگران مارینیا در لوگو، کارگران بخش بهداشت در مادرید، اکواسپاسیا و نوالتیا در بیسکای، سوپرمارکت‌های کاستیا و لئون و آتش‌نشانان جنگل‌های والانسیا نام برد.
هماهنگی و برنامه‌ریزی مبارزاتی
دولت کنونی اسپانیا خود را «مترقی» توصیف می‌کند، اما در عمل ایبکس ۳۵ (شاخص بورس اسپانیا) را اداره می‌کند. بورکراسی برخی از سندیکاها نیز به کارگران پشت کرده است و حاضر نیست از «پیمان اجتماعی» که با سندیکای کارفرمایان اسپانیا (CEOE) و وزارت کار امضا کرده‌اند، خارج شوند. اکنون پیشروترین بخش کارگران و جوانان دانشجو به یک اپوزیسیون شکل می دهند.
ضروری ست که مبارزات هماهنگ شوند تا برنامه‌ای برای پایان دادن به رنج‌های طبقه کارگر و طبقات فرودست جامعه تهیه شود. این برنامه با پشتیبانی از مبارزات و به اشتراک گذاری امکانات، توانایی پیشروی دارد و همچنین می‌تواند در مقابل سرکوب‌گری دولتی مقاومت کند. یکی از کلیدهای موفقیت برپایی مجامع عمومی دمکراتیک کارگران است تا بوروکراسی سندیکایی را به عقب براند.
یکی از مهم‌ترین بندهای این برنامه باید مطالبه لغو تمام به اصطلاح اصلاحاتی باشد که دولت‌های خوزه لوئیس رودریگز زاپاترو (حزب سوسیالیست) و ماریانو راخوی (حزب مردم) به تصویب رساندند. کاهش ساعات کار بدون کاهش دستمزدها، دستمزد حداقل ۱۵۰۰ یورویی و زیر کنترل کارگری گذاشتن شرکت‌هایی که کارگران را اخراج می‌کنند یا کارخانه‌ها را می‌بندند، می‌توانند از دیگر بندهای برنامه پیش‌گفته باشند. یک برنامه وسیع سرمایه‌گذاری به ویژه در خدمات عمومی، بهداشت و آموزش اجراشدنی‌ست.
سرکوب در اسپانیا
پدرو سانچز، نخست‌وزیر سوسیال-دمکرات کنونی اسپانیا دولت خود را «مترقی‌ترین تمام تاریخ» کشور می‌داند، اما حالا که بی‌سابقه‌ترین مبارزات کارگری در ۲۰ سال گذشته درگرفته است، او پلیس خویش را مجهزتر می‌کند.
اداره عمومی پلیس اسپانیا برای سرکوب مبارزات کارگران اعلام کرد که نیروهای پلیس را به جای باتوم‌های کلاسیک به باتوم‌های انعطاف‌پذیر از جنس فولاد تجهیز می‌کند. وزارت کشور فورا یک بودجه دو میلیون یورویی برای خرید ۲۵۵۳۹ باتوم در اختیار پلیس گذاشت. از سوی دیگر مأموران پلیس در مادرید دست به تجمع زدند و خواستار ادوات دیگری برای مقابله با کارگران معترض شدند.
سندیکاهای پلیس مدت‌ها پیش خواهان چنین باتوم‌هایی بودند که از ۲۶ به ۵۰ سانتیمتر می‌رسند. گفته می شود که حمل ابن باتوم‌ها برای پلیس آسان است و هنگامی که یک معترض دراز شدن آن‌ها را می‌بیند از نظر روانی منکوب می‌شود. مأموران پلیس می‌گویند که استفاده از این باتوم‌ها آنان را از به کار بردن ادوات مهیب‌تر مبری می‌کند. اداره پلیس حتا دستورالعملی برای این باتوم‌ها تهیه کرده است. به مأموران گفته شده که باتوم‌ها را از بالا به پایین تنه استفاده نکنند، به سر و گردن و ترقوه و ستون فقرات ضربه نزنند و از آن به عنوان ابزار خفه کردن بهره نبرند.
البته بهتر بود چنین ابزاری به دست پلیسی نمی‌افتاد که میراث‌دار دیکتاتوری ژنرال فرانکو است. دولتی که خود را «مترقی» می‌داند ترجیح میدهد که به اعتصاب گسترده فلزکاران کادیس و دیگر کارگران در چهارگوشه اسپانیا با گسیل پلیس ضدشورش و ارسال تانک پاسخ دهد.
گزارش و عکس: Daniel Pinós
ترجمه و تدوین: نادر تیف
ژانویه ۲۰۲۲
