بحران روسیه و اوکراین می‌تواند بر گرم و سرد شدن خانه‌های مردم عادی در غرب اروپا تاثیر مستقیم داشته باشد. آمریکا به شدت به دنبال یافتن راهی برای جایگزینی گاز روسیه است تا اگر مناقشه این کشور با اوکراین بالا گرفت روسیه نتواند از کارت امنیت انرژی استفاده کند.
«نه قطر و نه هیچ کشور دیگری ظرفیت جایگزینی گاز روسیه به اروپا با گاز طبیعی مایع (LNG) را در صورت اختلال به دلیل درگیری بین روسیه و اوکراین، ندارد.» این بخشی از صحبتی است که سعدالکعبی، وزیر انرژی قطر درباره تحولات اخیر در روابط روسیه و غرب گفته است.
سعد الکعبی افزود، از آنجایی که بیشتر حجم گاز صادراتی قطر در قراردادهای بلندمدت عمدتاً به خریداران آسیایی فروخته شده است، میزان حجم قابل حمل به اروپا تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد گاز صادراتی قطر است. این میزان گاز مایع کفاف نیاز اروپا را نمی‌دهد.
به گزارش زمانه الکعبی در کنفرانس سران کشورهای صادرکننده گاز به خبرنگاران گفت: «روسیه ۳۰ تا ۴۰ درصد از گاز اروپا را تأمین می‌کند. هیچ کشوری وجود ندارد که بتواند این حجم را جایگزین کند، ظرفیت انجام این کار با استفاده از گاز مایع وجود ندارد.»
«صادرات LNG به قراردادهای بلندمدت و مقاصدی که کاملاً مشخص هستند، گره خورده است. بنابراین، جایگزینی این حجم از کمبود گاز آن هم به سرعت تقریباً غیرممکن است.»
اخیراً ایالات متحده با قطر و سایر کشورها مانند ژاپن تماس گرفته است تا در صورت تشدید درگیری روسیه و اوکراین، مسیر عرضه گاز به اروپا را تغییر دهد.
آلمان روز سه‌شنبه در همراهی با سایر کشورهای غربی جهت تحریم روسیه، اعلام کرد که روند صدور مجوز رگولاتوری برای خط لوله نورد استریم ۲ را متوقف می‌کند. این تصمیمی سخت برای اولاف شولتس، صدراعظم آلمان است و از هم‌اکنون صداهای مخالف قدرتمندی در درون دولت و پارلمان این کشور برانگیخته است.
نورد استریم ۲ که با هزینه ۱۱ میلیارد دلاری ساخته شده است، گاز طبیعی روسیه را از طریق دریای بالتیک به شمال شرقی آلمان می‌رساند. عملیاتی‌شدن این خط لوله می‌تواند ظرفیت گاز صادراتی روسیه به اروپا را دو برابر کند. در یک دهه گذشته این خط لوله در مرکز مناقشه آمریکا و آلمان قرار داشته است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا بارها تلاش کرد با تحت فشار قراردادن آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان او را از اجرای این خط لوله منصرف کند. ترامپ به مرکل پیشنهاد داده بود که به جای گاز روسیه به گزینه گاز مایع آمریکا فکر کند. آلمان واردات گاز مایع از آمریکا را گرانتر و دشوارتر از آن می‌داند که به سمت آن برود. با فشار آمریکا بسیاری از شرکت‌های آلمانی و اروپایی دست از مشارکت در ساخت این خط لوله کشیدند ولی در نهایت این شرکت گازپروم روسیه بود که فراتر از تعهداتش عمل کرد و بخش زیادی از هزینه ساخت را متقبل شد. حال ساخت این خط لوله نهایی شده است و تنها کارهای اداری مربوط به صدور مجوز رگولاتوری باقی مانده است.
این خط لوله فعلاً در مرکز تنش روسیه با غرب قرار دارد. نورداستریم ۲ خط لوله‌ای است که برخلاف خطوط زمینی انتقال گاز روسیه از اوکراین و لهستان نمی‌گذرد و به همین دلیل ارزانتر است. ولی این ارزانی به بهای حذف نیاز روسیه به مماشات با اوکراین و لهستان تمام شده است.
“وابستگی خطرناک” گازی آلمان به روسیه
آلمان بیش از دیگر کشورهای بزرگ اروپایی به گاز روسیه وابسته است. کلاودیا کمفرت، کارشناس انرژی از انستیتوی پژوهش‌های اقتصاد می‌گوید، آلمان به گاز روسیه به شدت وابسته است. بیش از ۵۰ درصد واردات گاز از روسیه می‌آید. با بهره‌برداری از خط لوله نورداستریم۲ این میزان افزایش یافته و به ۷۰ درصد خواهد رسید: «این واقعا یک وابستگی بسیار شدید است، یک وابستگی خطرناک.»
به گزارش دویچه وله، کمفرت می گوید، آلمان در کوتاه مدت می‌تواند بخشی از نیاز گازی خود را از منابع دیگر تأمین کند. او گفت “ما در پایان فصل زمستان هستیم و این‌که زمستان بعدی چگونه خواهد بود، بستگی به این دارد که آیا می‌توانیم یک ذخیره گازی استراتژیک تأسیس کنیم یا نه”.
بر اساس ارزیابی اتحادیه شرکت‌های ذخیره‌سازی موسوم به “ابتکار ذخیره انرژی” (INES)، تأمین انرژی گازی آلمان قادر خواهد بود برای روزها و هفته‌های آینده، در مقابل یک قطع سراسری و کامل ارسال گاز روسیه را دوام آورد.
سباستیان بلشکه، مدیرعامل “ابتکار ذخیره انرژی” اما تصریح می‌کند که این امر مشروط به این است که دمای هوا به همین صورت معتدل باقی بماند و گاز مایع (LNG) برای شبکه بازار اتحادیه اروپا به قدر کافی در دسترس باشد.
بلشکه افزود: «از آنجا که تاکنون با یک چنین وضعیتی روبرو نبوده‌ایم، طبیعی است که این امر حسی از ناامنی ایجاد کند.»
سطح ذخیره گاز آلمان در تابستان گذشته حدود ۳۱ درصد بوده است. اگرچه این میزان نازل است، اما چندان بی‌سابقه نیست.
