“همگامی”، گامی امیدبخش در تقویت صدای سوم و دمکراسی در ایران – مهرداد درویش پور

نه ایران فرانسه است و نه انقلاب خم رنگرزی. جامعه ایران مذهبی است. پیشرفت اجتماعی و گذار به سمت سکولاریسم زمان میبرد، ده‌ها و شاید صد‌ها سال. مسلما با آرزو‌های چند روشنفکر یک شبه اتفاق می نیفتد. آن انبوه کارگران یقه مشکی و یقه سفید و حاشیه نشینان شهری و روستأیان خارج از تاریخ به کشکشان هم نیست که روشنفکران نسخه مذهب میپیچند یا سکولار، آنها نان شب میخواهند

“نعره مستانه ای در کار گردون کرده ایم!
عمر اگر باشد,
 تماشای اثر خواهید کرد”؟! صائب.

نتیجه گیری من بی اطلاع, از این گفتگوها و “چاقو های بی دسته” مورد بحث, اینست که جناب مهرداد درویش پور ظاهرا حدود دو دهه “در دانشگاه استکهلم و سپس ملاردالن به تدریس مارکسیسم” پرداخته و مقالات بسیار و شاید کتاب ها به زبان های فارسی و سوئدی در باره مسائل اجتماعی و مرام ها نوشته و منتشر کرده اند.

 سوال بسیار ساده من کم سواد اینست که آیا سوئد امروزه بعد از بیست سال فعالیت, “چپ” تر است و یا “راست” تر؟ معلومات بسیار محدود من میگوید که سوئد اگر نه هر روز بلکه هر سال بیشتر به راست متمایل شده است. خب اگر این چاقو ها دسته داشتند باید اوضاع بر عکس میشد. نمیدانم. کسی میداند؟ 

در برخورد با یک فرد هرکس دلایل خود را دارد.
با توجه به عکس العمل هایی که در نظرات ارائه شده است آنهم عکس العمل هایی که در تقابل با آقای درویش پور انجام گرفته است می توان مطلبی آورد. شاید این مطلب آورده شونده یکی از دلایل برخورد باشد.
به گذشته می رویم زمانی که استبداد شاهی سقوط کرد و فضای سیاسی برای هرنوع ابراز عقیده ای فراهم شد و تشکل های وقت در پی جذب حداکثری برآمده بودند که تجربه به ما می گوید در آن زمان متاسفانه یک تقابل بین نگرش ها مختلف رخ داد.
در تقابل که شکل گرفت، مذهبی ها که از بخش سنتی مذهبی ها بودند در یک طرف بقیه که غیر مذهبی یا ملی یا مذهبی های دیگر بودند در طرف دیگر قرار گرفتند و چون رهبری وقت،خاستگاهش در قسمت مذهبی های سنتی تعریف می شد در همان ابتدا، وزنه بنفع مذهبی ها بود. این طیف مذهبی ها با توجه به اختلاف درونی اشان در بز نگاه ها یی خاص انسجام خود را در تقابل با دیگران عملی می کردند.
این را باید گفت در همان زمان اکثریت و توازن قوا بنفع مذهبی ها نبود اکثرت را مقابل آنها داشت یعنی سایر ایرانیان اکثریت را داشتند و توازن قوا به بنفع آنها بود اما متاسفانه این اکثریت، در رقابتی و تضادی حتی تقابلی با هم بودند.
وقتی رهبری وقت تصمیم گرفت بقیه را که مانع می دید از سر راهش بردارد از تضاد و رقابت و تقابل گروه های موجود مطلع بود و از تقابل و تضاد آنها استفاد کرد ابتدا همه آنها را گرفت و حبس کرد و بعد در اقداماتی که رخ داد حذف اکثر حبس شدگان عملی شد و فجایع که همه می دانیم رخ داد و…
اما از همان حبسیان، گروهی از آنها که از اعدام شدن جستن و بعدن آزاد شدند و به خارج آمدند. گروهی از این ها فعالیت های خاصی را پی گرفتند و….
اما ظاهر در خارج این گروه ها، تقابل قبلی که با هم داشتند در خارج با خود دارند و همه به دیده شک به هم نگاه می کنند و در پی افشا هم هستند و… مستیقم یا غیر مستقیم در این تقابل ها می خواهند به هم بگویند تو عامل رژیم هستی و….. که می بینم این تقابل ها گاهی طنز تلخی را می آفرینند و حتا این تقابل را می توان بازی در زمین استبداد دینی حاکم بر کشور دید.
اما
می توان گفت در شرایط فعلی، عملکرد هر فرد با توجه به موضع گیری جدیدش سنجیده می شود.
اگر فرد فعالیتش برای تحقق آزادی و دمکراسی و عدالت اجتماعی و میهن دوستی( که حفظ تمامیت ارضی را در میهن دوستی اصل است) باشد، اقداماتش می تواند مفید به روند تحولخواهی باشد و گرنه رفتارش در خدمت استبداد ها خواهد بود.
باید دید رفتار آقای درویش پور(بجز آن قسمتی که می خواهد یک تنه خود را راه نشان نشان دهد) در خدمت تحقق آزادی ، دمکراسی، عدالت اجتماعی و حفظ تمامیت ارضی است و بگونه ای در تقابل با استبداد سلطنت خواهان و تجزیه طلبان خاص است. که ظاهرن رفتار ایشان تا کنون چنین بوده است .
اما کهنسال جوانمان نشان می دهد که خودش هم مانند درویش پور به خارج آمده است ظاهرن پرونده های خاصی را در حافظه دارد یا با خود دارد که می بینیم بکمک این پرونده ها در پی محاکمه کردن افرادی خاصی است.
درست بودن یا نادرست بودن
این عمل محاکمه کنندگی که از طرف ایشان انجام می شود به میان می آید.

آقای درویش پور همیشه عادت داشته اند مدعو باشند و سخنور، و حداکثر به سوالات خانم سیما ثابت در رسانه ایران اینترنشنال پاسخ بگویند. یا با هم رای خود آقای دکتر ایجادی که اتفاقا ایشان هم جامعه شناس هستند و هر دو از قلمزنان قدیمی پیکار بودند در رسانه “رنگین کمان” گپ بزنند (آقای ایجادی در آخرین مقاله خود که در سایت اخبار روز هم منتشر شد از قیام بهمن ۵۷ به عنوان انقلاب شوم ۵۷ نام برده اند ) .
حالا که یک اعلامیه پخش کن و هوادار ساده چهل سال و اندی پیش؛ آقای درویش پور را به چالش کشیده اند؛ چنین آشفته شده و کارخانه برچسب زنی ایشان فعال گشته: [“توتالیترچپ؛ استالینیسم؛ ویرانگری، تخطئه، تحریف، اتهام زنی، دشمنی، کینه ورزی، محاکمه صحرایی و مجازات روانی و….”].
جهت اطلاع آقای درویش پور: آن چپ غیر توتالیتر مورد تایید ایشان هم میگوید: “نباید اپوزیسیون اپوزیسیون شد ” و از مسیح علینژاد ها بصورت شرمگین حمایت می کنند؛ چپ غیر توتالیتر شعار “مرگ بر ستمگر؛ چه شاه باشه چه رهبر” در دانشگاههای ایران در خیزش سال ۹۸ را هم “چپ روانه” تلقی و در مورد آن فراوان گفته اند.
چپ غیر توتالیتر در کنار سلطنت طلبان و….پرچم شیر و خورشید بدستان؛ راهپیمایی برگزار می کنند و
توجیه آن که : آنها تعدادشان بیشتر است و نجس که نمی شویم (برای اطمینان از درستی موارد فوق به مقالات و سخنان رهبر آنها در سایت حزبشان مراجعه کنید ).
خوشبختانه چپ غیر توتالیتر(حککا ) هم بالاخره حمایت خود از همایش نیروهای چپ و کمونیست برای گردهمایی ۲۲ آوریل در شهر کلن را اعلام کرد. آنها منشور ۱۲ ماده ای ۲۰ تشکل را قبول داشتند ولی برای برپایی هیچ همایشی پیشقدم نبودند(شاید هم با این توجیه که: آنها تعدادشان بیشتر است و نجس که نمی شویم).

نگاه ماکسیم گورکی به خرده‌ بورژواها ، نگاهی عمیق ، علمی ، خواندنی و تحسین برانگیز است .
از دیدگاه گورکی، در مبارزات اجتماعی، دو نیروی متخاصم رو در روی هم قرار دارند . نیرویی متشکل از صاحبان سرمایه و حاکمان استثمارگر، که در حفظ موقعیت اجتماعی خود از هیچ جنایتی روگردان نیستند و بی اندازه غدار و بیرحمند ! و نیروی دیگر، نیروی کارگران و زحمتکشان و تولیدکنندگان واقعی سرمایه اند که برای رهایی و پاره کردن زنجیر فقر و بندگی و استثمار پیکار می‌کنند ! تضاد بین این دو نیرو، همان مفهوم آشنای تضاد بین کار و سرمایه است.
طبقه متوسط، یا همان خرده بورژواها، به هیچکدام از این دو اردوگاه تعلق ندارند. به عبارت دیگر نه اینوری هستند نه آنوری . افکار و عقاید خودشان را دارند . متکبر ، پر مدعا و خود را مغز متفکر و تافته جدابافته میدانند ! گاهی به حکومتیان می‌تازند و گاهی ، اما بیشتر ، به توده مردم ناسزا و بد و بیراه می‌گویند !
ِ همواره در بیرون از گود مبارزه ، فریاد لنگش کن شان بلند است . از آنجائی که مبارزه مابین ستمگران و ستم شوندگان ، پیکاری نابرابر و خون‌آلود است و اغلب شکست نصیب شورشگران می‌شود، فریادشان بیشتر بر سر مردم بلند است تا بر سر سرکوبگران. چون مرد مبارزه نیستند ، دوست دارند که مردم با معیارهای آنان،که معیاری اعوجاج است ، عمل نمایند.
توقع دارند که زندگی آرام شان دست‌خوش ناملایمات نگردد و دیگران برای آزادی و دموکراسی هزینه بدهند . این نوع تفکر که در ایران در بین طبقه متوسط رواج دارد ، بیشتر اعتراضشان به مردم و شصت سال به بالا هاست که ” چرا انقلاب کردید و زندگی قبل از تولد و ایام کودکیشان را به تباهی کشیدید و یا شماها فاقد فن صحیح مبارزه هستید و غرق در خرافات مذهبی بوده و مردمانی بی فرهنگ و نادان و جاهلی هستید ” !
این ما خرده بورژواها هستیم که با فرهنگ و مبارزیم ، ولی افسوس فعال گرفتاریم و از ذیق وقت در رنج !
گورگی این گونه افراد پر مدعا و پر گو از قشر خرده بورژوازی را چنین توصیف میکند:
” از تمایل به راست شرم دارند و از پیوند با چپ وحشت ! خود را به ظاهر در رنج مردم شریک می‌دانند ولی هدف اصلی شان برخورداری از میوه زحمت مردم است “.
ماکسیم گورکی در این خصوص به داستایوسکی انتقاد می‌کرد که چرا به مردم رنجبر ” تحمل ” را توصیه می‌کند . و به تولستوی ایراد می‌گرفت که برای مردم موعظه می‌کند که ” بدی را نباید
با خشم و کین پاسخ داد “. حمله به این دو نویسنده بزرگ، شجاعت و عشق به طبقات کارگر و زحمت‌کش می‌خواست، که گورکی هر دو را داشت. بدین خاطر لنین با قدرت از او دفاع کرد !
گورکی در تمام عمرش فقط چند ماه به مدرسه رفته بود ، آنهم به یک مدرسه مذهبی .
او می‌گفت ” من نه یک سیاستمدارم و نه یک فیلسوف ! از راه دوست داشتن انسانها به سوسیالیسم و مارکسیسم رسیده‌ام ”
در سال ۱۹۲۴ از مرگ لنین خبر یافت و در رثای او نوشت :
“هنوز در دنیا کسی نیامده است که به اندازه او سزاوار جاودانگی باشد “.

مواضع درویش پور همیشه راست میانه بوده است تا با همکاری لیبرالها اصول ملی گرائی و ناسیونالیسم را حمایت کند جریان منشور همگامی نشان از راست میانه است اگر واقعه ی رژی را فراموش نکرده باشیم این جریان با کمک بازار به تلاشهایش ادامه داد حتی انقلاب مشروطه هم سبب نشد تا رویاهای این جریان به وقوع بپیوندد در حالی که انقلاب مشروطه اساسا می توانست متعلق به همین جریان باشد اما شکست خورد در سال ۳۲ با رادیکالیسم بیشتر اما همچنان راست و سازشکار باقی ماند در ۱۳۵۷ نمایندگی اش را به نهضت آزادی سپرد و در کنار نهضت آزادی اولین دولت جمهوری اسلامی را به رهبری بازرگان عملی ساخت ولی مانند یک محلل عمل کرد الان هم اگر چه زیر چشمی نگاهش به سلطنت طلبهاست اما رادیکالیسم جنبش این جریان را کمی متمایل به میانه نموده است دلیل اینهمه سازشکاری بعلت اینست که نمایندگان سیاسی سرمایه داری بدون استثنا سازشکار و ناتوان در تغییر هستند مهمترین تغییری که در اقتصاد ایران باید شکل بگیرد رشد و توسعه ی سرمایه ی صنعتی ست اما منافع سرمایه جهانی و تقسیم حوزه های سود جایگاه طبقه ی سرمایه دار ایران را خام فروشی قرار داده است و جریان ملی گرا و ناسیونالیست که در تعریف دقیق یعنی تمایل به محلی گری در حوزه ی بازار است با شوونیسم متفاوت است از اینرو بیشتر دقت دارد تا حوزه های سود جدید بوجود نیاید به همین دلیل یک پارچگی و تمامیت ارضی را در راس برنامه هایش قرار می دهد توصیه ی آقای درویش پور هم اینست که حداقل یک گوشه ای برای این بورژوازی فراهم کنید تا متحدین بیشتری بیابید این محلی گری مانع رشد سرمایه ی صنعتی و در نهایت ایجاد یک حکومت به شدت استبدادیست زیرا خام فروشی کارگران حتی رشته ی کار خودش را نیز هزینه بر می شمارد و مانند سرمایه ی صنعتی بر رد و بدل کردن رقابت نیروهای مولده اعتقاد ندارد لذا قادر به رفرم و تمایلات دموکراتیک نیست و با توجه باینکه قادر نیست نمایندگی سرمایه ی صنعتی را هم داشته باشد از اینرو لیبرالیسم این جریان هم ابتر بوده و محدود به رشد صنایعی می شود که در ملزومات سرمایه ی خام فروش رانتخوار است اقتصاد ایران نیاز به ایجاد بیش از ۳۰ میلیون شغل جدید بازسازی محثط زیست ایران بهداشت و درمان رایگان همچنین تحصیلات رایگان و رفاه اجتماعی دارد بدون پشتوانه ی سرمایه ی اجتماعی چنین دستآوردی با این نوع نمایندگی های سیاسی امکان پذیر نیست و بدون اینکه تولید اجتماعی در مالکیت اجتماعی قرار بگیرد ایجاد این توسعه و رفاه غیر ممکن است ما با افراد و تفکرات سیاسی انها هیچ دشمنی نداریم علت مخالفت ما با این جریانهای راست راست میانه حتی تندروهای چپ در نوع تعریف آنها از واقعیت اقتصادی جامعه است که تمایلات غیر علمی انها بر علوم واقعی و سیاست های پراگماتیستی غلبه دارد مردم ایران در سازمان اجتماعی کار باید شریک این تولید و حاکم بر سیاست گذاری های این اقتصاد باشند که بتوان این ضرورتهای تاریخی ایران را عملی ساخت روی کار آمدن جمهوریخواهی به تعریف درست لنین یعنی شفاف کردن مبارزات طبقاتی جامعه علیه بی عدالتی ها در حالی که ایران دیگر فرصتی برای جدالها و تضادهای مالکیت خصوصی و مالکیت اجتماعی ندارد و بدون شراکت و مشارکت اعضای سازمان اجتماعی کار توسعه غیر ممکن است همانطور که با رهبری نمایندگی های سیاسی هر نوع سرمایه داری توسعه ی کشور غیر ممکن است زیرا سیاستهای این جمهوریخواهی همچنان بر خلع ید از اعضای تولید اجتماعی میسر است بدین معنا جمهوریخواهی یا حضور سلطنت طلبان در قدرت یعنی جمهوری اسلامی با تعاریف جدید . جامعه شناس بودن خوب است اما دانستن اقتصاد سیاسی در امر مدرنیزاسیون و توسعه ی پایدار و سرمایه ی اجامعی و قرار دادن قاعده ی تولید اجتماعی بر پایه ی مالکیت اجتماعی ضرورتی تاریخی برای ایران است . مگر اینکه آقای درویش پور مانند سال ۱۳۶۰ همچنان اعتقاد به رهبری سرمایه داری در سیاست داشته باشند .