نان در روز‌های اخیر که به عنوان یکی از اصلی‌ترین کالاهای سفره مردم به شمار می‌رود، در شهرهای ایران چنان گران شده که مردم به خرید نان نسیه و حتی نصفه روی آورده‌اند.
خبرگزاری مهر، ارگان مطبوعاتی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی نوشت: نان قوت غالب مردم بوده و پس از ۳ سال قیمت آن در بعضی استان‌های کشور افزایش یافته است؛ در مشهد نان بربری از ۱,۱۵۰ تومان با افزایش حدود ۴۳ درصدی به ۱,۶۵۰ تومان در یک هفته اخیر رسیده است. روزنامه دیده بان ارقام دیگری از تغییر قیمت دارد: «سنگک ماشینی ۲ هزار تومان بوده شده، بربری ۱۲۵۰ تومان بوده که حدود ۴۰۰ تومان اضافه شده ۱۶۵۰ تومان و تافتون هم در هر سه نوعش ۵۵۰ بوده نوع اول، نوع سبک ۹۰۰ تومان، نوع متوسط ۷۰۰ تومان بوده ۱۱۰۰ تومان شده و نوع سنگینش ۹۰۰ تومان بوده و به ۱۳۵۰ تومان۲۶۰۰ تومان و سنگک ریگی ۲ هزار تومان بوده ۲۸۰۰ تومان شده است.» رسانه به رسانه با توجه به میزان وابستگی آن به دولت ارقام هم با آنچه در نانوایی ها از مشتریان دریافت می شود متفاوت است.
همچنین عنوان می‌شود تا پایان مرداد تغییر قیمت‌ها برای سایر استان‌ها از جمله استان تهران نیز اعمال خواهد شد.
روزنامه صنعت در گزارش مشروحی در باره گرانی نان، قیمت نان در نانوایی ها و بی توجهی دولت به تاثیر تورم نجومی و افسار گسیخته بر ابتدایی ترین نیاز مردم نوشت:
دولت سیزدهم در آستانه دوسالگی خود برخلاف شعار‌های معیشتی و حمایت از سفره مردم، اینک چنان مردم را دچار سردرگمی و گرفتار گرانی کرده است که دیگر توان اداره یک زندگی حداقلی برای قشر حداکثری جامعه به قدری دشوار و ناممکن شده که برای گذران زندگی و به تعبیری برای زنده‌مانی به خرید نان نسیه و حتی نصفه روی آورده‌اند؛ مردمی که یکی‌یکی کالاهای اساسی از سفره‌شان کم می‌شود و دیگر حتی رویای خرید قوت غالب یعنی نان را با حقوق‌های حداقلی ندارند چه برسد به خوردن یک وعده گوشت یا حتی رویای خانه‌دار شدن!
دولت سیزدهم هنوز به نیمه راه نرسیده پای وعده‌هایش لنگ می‌زند؛ وعده‌هایی که همیشه مردم قربانی آن هستند. بهانه نگارش این گزارش نیز افزایش قیمت نان، یا همان قوت‌غالب مردم است که مسوولان به جای اندیشیدن به راهکار‌های مناسب و کارآمد تنها زورشان به مردم رسیده و از جیب آن‌ها ارتزاق کرده و درصدد جبران کمبود‌ها برمی‌آیند.
نان در روز‌های اخیر که به عنوان یکی از اصلی‌ترین کالاهای سفره مردم به شمار می‌رود، به بهانه افزایش هزینه‌های تولید و ناتوانی در ارائه به قیمت فعلی یک تورم دوباره را تجربه کرد.
قرار بود هیچ چیز در سال جدید گران نشود؛ حالا نان، قوت‌غالب فرودستان در تعدادی از استان‌ها گران شده است؛ مدت‌هاست که خرید نان نصفه رواج پیدا کرده! آیا قرار است با این گرانی‌ها، نان هم جزو کالاهای گران و کم‌مصرف شود و مردم به خرید قسطی و نسیه آن روی بیاورند؟!
این در حالی است که گرانی‌ها محدود به نان نیست؛ لبنیات در حال خروج کامل از سفره‌های کارگران است، برنج از سبد خرید خیلی‌ها حذف شده، کارگران نمی‌توانند میوه‌های تابستانی بخورند، حتی شکر و قند هم گران شده است. بهانه‌هایی مانند کم‌فروشی و تخلف و… نمی‌تواند واقعیت تلخ شتاب تورم را انکار کند. در این شرایط، هیچ توجهی به دستمزدی نمی‌شود که حالا دیگر یک‌سوم خط فقر یا حتی پایین‌تر است!
از طرفی به گفته کارشناسان، راهکار، افزایش قیمت نان نیست. دستمزد کارگران خباز باید مطابق قانون برابر تورم و هزینه‌های زندگی افزایش یابد و دولت نباید در این شرایط، نان را به بهانه اینکه کارفرمایان خباز سود نمی‌کنند، گران کند.
از سنگک ۹ هزار تومانی تا بربری ۷ هزار و ۵۰۰ تومانی
در روز‌های ابتدایی مرداد، نان در خراسان رضوی ۴۰ درصد گران شد؛ این گرانی که البته مقامات این استان تصریح کردند به زودی به تمام کشور سرایت خواهد کرد، طلیعه‌دار گرانی نان در بیشتر استان‌های کشور شد. هر چند وزیر کشور در یازدهم مرداد، گرانی نان را تکذیب کرد، اما در روز بعد «دوازدهم مرداد» اخبار رسمی استان‌ها حاکی از افزایش دولتی قیمت نان بود.
محمد برزعلی رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این خصوص اظهار کرد: از این پس قیمت نان سنگک با وزن ۶۰۰ گرم هر عدد ۹ هزار تومان، بربری با وزن ۵۰۰ گرم هر عدد ۷ هزار و ۵۰۰ تومان و تافتون با وزن ۲۰۰ گرم هر عدد ۴ هزار تومان خواهد بود.
در خبرها به نقل از سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان داشتیم که اختیار تغییر قیمت نان به استان‌ها واگذار شده است. در برخی استان‌ها هم تغییراتی اعمال شده؛ تغییراتی که به گفته مسوولان در راستای بهبود اقتصاد نانوا و جلوگیری از قیمت‌گذاری خودسرانه و کم‌فروشی شکل گرفته است. در گفت‌وگوی ویژه خبری کم‌وکیف تغییرات قیمتی نان مورد بررسی قرار گرفت.
خبرگزاری‌ها نیز نوشته بودند که گران شدن نان از استان خراسان رضوی شروع شده و بناست در سایر استان‌ها هم قیمت نان گران شود. دلایل گران کردن نان همان موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در هر شوک تورمی تکرار شده است؛ بنزین گران می‌شود تا الگوی مصرف مردم تغییر کند و به سمت صرفه‌جویی بروند؛ نرخ رسمی دلار گران می‌شود تا صرافی‌ها تخلف نکنند و بازار سیاه به وجود نیاید و نان گران می‌شود تا نانوایی‌ها قیمت‌گذاری خودسرانه نکنند و کم‌فروشی شکل نگیرد!
تاثیر قیمت نان بر سفره‌های کارگران کاملا واضح است؛ نان یک کالای کلیدی و استراتژیک سفره‌هاست و گرانی آن مثل یک موج می‌تواند بر سایر اقلام خوراکی سبد هزینه‌های خانوار تاثیر بگذارد؛ حتی اگر نان را به عنوان یک کالای ایزوله و جدا از زنجیره اقتصاد در نظر بگیریم، خود به تنهایی کالای پرمصرفِ بسیاری از خانوار‌های کارگری و کارگران فصلی و ساختمانی است که از قضا در دهه‌های اخیر با گرانی برنج و سایر اقلام، بیشترین سهم را در سفره‌های این گروه‌ها پیدا کرده است.
سبد خانوار در شوک تورمی
گرانی ۳۰ تا ۴۰ درصدی نان، در حالی که کارگران کم‌درآمد در شبانه‌روز دو یا سه وعده آن را مصرف می‌کنند، می‌تواند سبد خوراکی‌های آن‌ها را دچار یک شوک تورمی مجدد کند و حال سوال اینجاست که آیا سفره کارگران می‌تواند خالی‌تر شود؛ آیا برای شوک‌های تورمی بیشتر جایی باقی‌مانده است؟!
یادمان نرود که دولت در مذاکرات مزدی ۱۴۰۲ و قبل از شروع سال، قول داده بود که تورم کنترل و مهار می‌شود؛ در چند ماه گذشته تقریبا همه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی به صورت نرم و خزنده گران شدند و حالا یک کالای استراتژیک سفره‌ها به صورت رسمی و علنی دچار شوک تورمی می‌شود.
صدای پای گرانی
حالا سوال این است که آیا با گرانی آرد و نان، باید منتظر موج جدیدی از گرانی‌ها باشیم؟ آرد که گران شود، کالا‌هایی از جمله شیرینی‌جات، ماکارونی و… گران می‌شود؛ گرانی نان تاثیر روانی و علت و معلولی در بازار دارد و این در حالی است که کارفرمایان بخش نان، از گرانی نان و سرایت آن به تمام استان‌ها دفاع می‌کنند.
از نظر رییس اتحادیه نانوایان، سنگک استان تهران برای مدیریت اوضاع باید در اسرع وقت نرخ کارشناسی‌شده نان را هر چه سریع‌تر در همه استان‌ها اعلام کنند که این امر می‌تواند در کاهش تخلفات گرانفروشی وکم‌فروشی موثر باشد! اما کارگران صنف نانوایی با گرانی نان مخالف هستند، هرچند دو سال است دستمزدشان بازهم به بهانه غیرقانونیِ ثابت ماندن نرخ نان فریز شده و افزایش نیافته است.
یکی از نانوایی ها با تاکید بر این که نانوایی یک واحد تولیدی است و با ید سودده باشد در دفاع از افزایش قیمت ها به گزارشگر روزنامه “دیده بان” می گوید: «این خیلی بد است ما دوست نداریم که به ما بگویند که چرا کم فروختید و گران فروختید این‌ها در شان نانوا نیست نانوا‌های ما از ۴ و نیم صبح تا یازده شب دارد کار می‌کند و خدمت به مردم می‌کند این الفاظ زیبنده نانوا نیست، ولی چه بکنیم این تقصیر ما نیست مشکل در جای دیگر است»
واکنش خبرگزاری فارس
در پی انتشار این گزارش ، خبرگزاری فارس ارگان نزدیک به سپاه پاسداران در واکنش به آن نوشت:
روزنامه جهان صنعت مدعی شده که مردم برای زنده ماندن نان نصفه می‌خرند! خبرگزاری ایلنا نیز مشابه همین گزارش ادعا کرده است که مردم به خاطر فقر، به خریدن نان نصفه و نسیه روی آورده‌اند!
ادعای «خرید نان نصفه توسط مردم» به سرعت تیتر یک رسانه‌های ضد انقلاب شده است و از این ادعا برای تشویش اذهان عمومی استفاده می‌شود.
خبرگزاری فارس توضیح نداد به چه علت خود این رسانه از گزارش قیمت واقعی کالاهای اساسی مورد نیاز مردم خودداری می کند و گزارش میدانی خبرنگاران جهان صنعت و ایلنا را که در تهران بر اساس مجوز رسمی دولت کار می کنند “تشویش اذهان عمومی” قلمداد می کند و برای این خبرنگاران پرونده امنیتی می سازد.
