اگرچه ایران در خط عراق-سوریه-لبنان، در برابر اصلی ترین و بزرگترین دشمن خود در منطقه، به نفوذ خاصی رسیده است، اما روابط اسرائیل با کشورهای عربی و ترکیه همواره یکی از دغدغه های اصلی ایران بوده است در حالی که ترکیه از یک سو سعی در ترمیم روابط آسیب دیده خود با اسرائیل داشت، از سوی دیگر، اسرائیل وارد یک «ائتلاف» جدی با آذربایجان شد و حتی همکاری دو کشور به ابعاد نظامی نیز رسید. این اتحاد با یاری ترکیه به پیروزی آذربایجان در جنگ آذربایجان و ارمنستان کمک کرد
نیروهای امپریالیسم جهانی، قدرت‌های منطقه‌ای و سایر قدرت‌ها و ساختارهای سرمایه‌داری، دلیل شعله‌ور شدن آتش جدید در مسئله ی فلسطین و اسرائیل را تحریف کرده و آن را بصورت یک جانبه گرایانه در راستای منافع خود ارائه میدهند. ما تحولات را از منظر منافع این یا آن قدرت امپریالیستی، این یا آن قدرت بورژوازی نمی‌بینیم، و از منظر مذهبی، فرقه‌ای یا ناسیونالیستی به آن نگاه نمی‌کنیم. ما فراتر از همه اینها از منظر طبقه انقلابی به موضوع می پردازیم. طبقه ی انقلابی کارگر در مقابل غصب گام به گام میهنِ مردم مظلوم فلسطین و قلمرو زدایی تدریجی آنها ایستاده و از همان ابتدا در کنار آرمان برحق مردم فلسطین برای آزادی ملی بوده است. مسئولین اصلی خونریزی ها در خاورمیانه، قدرت های امپریالیستی هستند که برای هژمونی خود در منطقه مبارزه می کنند، به ویژه آمریکا که در هر شرایطی از اسرائیل حمایت می کند. روشن است که سیاست های قدرت های امپریالیستی و منطقه ای، مانند آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه و چین مردم منطقه را به جهنم جنگ کشانده است.
رقابت و سهم طلبی های امپریالیستی
نباید فراموش کرد که شرایط جهانی که در آن قرار داریم مشروط به جنگ سهم طلبی امپریالیستی است. دوقطبی شدن امپریالیسم و جنگها، مستقیم یا غیرمستقیم بر تحولات در سراسر جهان تأثیر می گذارد. خصوصاً در حالی که خاورمیانه یکی از داغ ترین مناطق این جنگ است، نمی توان مجزا از این شرایط به بحران اسرائیل و فلسطین و آخرین تحولات پرداخت. تردیدی نیست که محاسبات و درگیری‌های قدرت‌های منطقه‌ای و امپریالیستی در مورد خاورمیانه نقش تعیین‌کننده‌ای در اتفاقات روزهای اخیر داشته است. گرچه این موضوع جنبه ها و ارتباطات زیادی دارد، اما واضح ترین و مستقیم ترین پیوند این است که اخیراً وضعیت منطقه علیه ایران شروع به تغییر کرده است.
ایران که نقشی کلیدی در اوضاع سوریه در جنگ جهانی سوم ایفا کرد، یک قدرت منطقه‌ای است که در اردوگاه امپریالیستی چین و روسیه قرار گرفته و تلاش میکند از این طریق برتنگنای خود غلبه کند. اگرچه ایران در خط عراق-سوریه-لبنان، در برابر اصلی ترین و بزرگترین دشمن خود در منطقه، به نفوذ خاصی رسیده است، اما روابط اسرائیل با کشورهای عربی و ترکیه همواره یکی از دغدغه های اصلی ایران بوده است. ایران نمی‌خواست اسرائیل از این کانال‌ها راه‌هایی برای برون رفت خود بیابد و به آنها اتکا کند و سعی ایران در جلوگیری از گسترش روابط اسراییل بود. اخیراً فرآیندهای مهمی علیه ایران در این زمینه آغاز شده است. در حالی که ترکیه از یک سو سعی در ترمیم روابط آسیب دیده خود با اسرائیل داشت، از سوی دیگر، اسرائیل وارد یک «ائتلاف» جدی با آذربایجان شد و حتی همکاری به ابعاد نظامی نیز رسید. این اتحاد با یاری ترکیه به پیروزی آذربایجان در جنگ آذربایجان و ارمنستان کمک کرد. ایران در این جنگ و به طور کلی در کنار ارمنستان است. بنابراین، ایران در شمال خود، چه در حیطه ترکیه و چه در منطقه قفقاز، جایگاه خود را از دست داده است، در حالی که اسرائیل جایگاهی به دست آورده است.
اما شاید تحولات مهمتری را کشورهای عربی در خاورمیانه تجربه می کنند. با امضای توافقنامه ابراهیم بین امارات، بحرین، مراکش، سودان و اسرائیل، کشورهای عربی به طور فزاینده‌ای وارد روابط نزدیک‌تر با اسرائیل شده‌اند. حتی عربستان سعودی که اسرائیل را به عنوان یک کشور به رسمیت نشناخته است، ابتدا به طور غیرمستقیم در چارچوب این توافقنامه ها قرار گرفت، حریم هوایی خود را به روی پروازهای اسرائیل باز کرد و در کنار دیگر روابط نزدیک نیز اخیراً با اسرائیل در حاشیه ی اجلاس ( G 20) کریدور اقتصادی هند و اروپا («اسپایس») ملاقات کرد.
به طور خلاصه، همه اینها به این معنی است که اسرائیل در حال تقویت موقعیت خود در منطقه بوده و ایران در حال از دست دادن موقعیت خود است. موضوع قابل توجه در این زمینه، پیامهای ایران با استفاده از مفهوم «عادی سازی» است : «کسانی که برای «عادی سازی» بازی می کنند، منطقه را ا ز دست خواهند داد.” در پیام های مقامات اسرائیلی و سعودی آشکار است که روند نزدیکی در مراحل مختلف به خوبی پیش می رود. اکنون بدیهی است که جنگ جدید آغاز شده از غزه این روند «عادی سازی» را بسیار دشوار کرده است. واضح است که با این روند جدید جنگ، هر کشور عربی از توافق با اسرائیل و روابط ظاهراً در حال ترمیم حصارها اجتناب خواهد کرد. حتی دولت محمود عباس که مخفیانه در کل این روند معامله شرکت داشت، مجبور شد اعلام کند که از عملیات طوفان اقصی حمایت می کند. با اینکه چشم دیدن حماس را ندارد.
بنابراین، واضح است که ایران می خواهد از طریق حماس که به ایران وابسته است، کل این وضعیت را خنثی کند. شکی نیست که ایران از نزدیک در تدارک و برنامه ریزی جنگ شرکت داشت. بیجا نیست که فکر کنیم چین و روسیه در پس زمینه نقش دارند. به اندازه کافی قابل توجه است که چین و روسیه بلافاصله ابتکار آمریکا را که تلاش می کرد قطعنامه ای در محکومیت حماس در شورای امنیت سازمان ملل تصویب کند، وتو کردند. روسیه هم می گوید: سیاست‌های آمریکا مسئول اصلی کل این روند است.
اسرائیل و فلسطین
اسرائیل با ایفای نقش مظلوم سعی دارد حمله ی فلسطین را به «برکت خدا» تبدیل کند. پس از آخرین انتخابات در اسرائیل، راست‌گراترین، مرتجع‌ترین دولت در تاریخ خود، متشکل از عناصر نژادپرست/فاشیست در این کشور بر سر کار آمد. این حکومت فاشیستی در تلاش برای گذار به یک رژیم مستبدتر است، ابتکاری که مدت هاست با واکنش گروه های مختلف مواجه شده و اعتراضات بسیاری را به دنبال داشته است. با تضعیف اختیارات دیوان عالی، دولت می خواهد اقداماتش از کنترل قانون خارج شده و ظلم خودسرانه دولتی مشروع و بدون مجازات شود. این ابتکار برای مدت طولانی تنش داخلی زیادی ایجاد کرده بود. مخالفت‌ها حتی واحدهای حساس دستگاه دولتی را در برگرفت، جامعه با تظاهرات واکنش نشان می‌داد و حتی سربازان ذخیره از پذیرش وظیفه خودداری و اعلام می‌کردند به سربازی نخواهند کرد. آشفتگی داخلی برای مدت طولانی در اسرائیل حاکم بود. اکنون این حکومت فاشیستی فرصت را غنیمت شمرده و بخش قابل توجهی از اپوزیسیون را تحت عنوان «هم‌پیمانی در برابر حملات» فلج کرده است. اگرچه بیانیه های حزب کمونیست اسرائیل و جبهه دموکراتیک برای صلح و برابری (هاداش) که توسط احزاب چپ تشکیل شده بود، دولت نتانیاهو را مسئول سیاستی که منجر به این حملات شد اعلام کرد، اما نتانیاهو دست به سازماندهی یک “دولت اضطراری” با همکاری حزب مخالف « وحدت ملی» زد که یک کابینه ی پنج نفره میباشد. او با موافقت با تشکیل “کابینه جنگ” خود را تقویت کرد.
اگر به طرف فلسطینی بپردازیم، برای رهبران بورژوا در آنجا چیزهای زیادی برای گفتن وجود دارد. مهمترین آنها این است که این رهبری ها بر اساس منافع طبقات حاکم فلسطین عمل می کنند، نه منافع میلیون ها کارگر فلسطینی. در واقع، اراضی فلسطینی که اسرائیل آن را غربال کرده و از وسعت آن کاسته شده، بر اساس منافع رهبران بورژوازی تقسیم شده است. مدتی طولانی است که الفتح کرانه باختری رود اردن و حماس موقعیت سلطه بر غزه را به دست آورده اند. علاوه بر این، هر دو سازمان پیشتر فاسد شده‌اند و به مراکزی تبدیل شده‌اند که کاملاً با قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در هم تنیده شده‌اند. اگر چه سقوط الفتح در موضع آشتی جویانه ی فروش آرمان فلسطین، حماس را که به نظر رادیکال تر و سازش ناپذیرتر به نظر می رسید، تقویت کرد، اما عواقب آن به زودی آشکار شد. حماس که بخشی از سنت اخوان المسلمین است، برای تضعیف خط چپ جنبش آزادیبخش ملی فلسطین تأسیس شد و این نقش را استادانه ایفا کرد. علاوه بر این، او با مسموم کردن کارگران فلسطینی با ایدئولوژی شرعی و ارتجاعی خود، سعی در تبدیل آنها به دشمن کارگران اسرائیلی داشت. واضح است که اقدامات حماس در برخی موارد علیه غیرنظامیان که با قوانین جنگ و کرامت انسانی مطابقت ندارد، غیرقابل قبول است. این وضعیت بیش از همه به درد حاکمان اسرائیل می خورد و از آن نهایت استفاده را می کنند.
برای رهبران بورژوازی از الفتح تا حماس، از چپ به راست، امکان پاسخگویی به انتظارات مردم فلسطین وجود ندارد. مشکل فلسطین نه با دیپلماسی فتح و عموماً توسط دولت بورژوایی به نام تشکیلات خودگردان فلسطین حل می شود و نه با موشک هایی که سازمان هایی مانند حماس یا جهاد اسلامی شلیک می کنند. برعکس، سیاست‌های این رهبران مرتجع و روش‌هایی که به کار می‌برند، به مردم فلسطین آسیب می‌زند. در حالی که طبقه کارگر جهانی در کنار مردم مظلوم فلسطین ایستاده است، باید خود را در برابر نیروهای بورژوازی منطقه ای و جهانی و گسترش محلی آنها برای ایجاد نفوذ بر منطقه تقویت کند.
شرایط جنگ امپریالیستی که ما در آن قرار داریم، سرنوشت مردم فلسطین و طبقات کارگر خاورمیانه را بیش از هر زمان دیگری به هم مرتبط کرده است. این امر کارگران منطقه را ملزم به مبارزه مشترک علیه سرمایه داری می کند. پیشرفت بدون مشارکت کارگران فلسطینی و مردم و همچنین کارگران اسرائیلی در این مبارزه ممکن نیست. صلح و آزادی که بزرگترین آرزوی مردم فلسطین و مردم کل منطقه است، تنها با چنین مبارزه ای امکان پذیر است.
۱۲.اکتبر ۲۰۲۳
منبع: سایت موضع مارسیستی ترکیه
