بانک جهانی هشدار داده که در صورت عدم توقف جنگ اسرائیل -غزه و بروز درگیری منطقه‌ای بزرگ، قیمت هر بشکه نفت تا ۱۵۷ دلار صعود می‌کند و به بحران سوءتغذیه در سراسر دنیا منجر می شود.
بانک جهانی اعلام کرد اگر اختلال عرضه قابل‌توجهی به دلیل جنگ میان حماس و اسرائیل روی ندهد و کندی رشد اقتصادی دوام یابد، میانگین قیمت هر بشکه نفت در سال ۲۰۲۴، به ۸۱ دلار می‌رسد. زیرا کاهش رشد اقتصادی، تقاضا را کم می‌کند، اما در عین حال تشدید درگیری‌ها در غزه می‌تواند قیمت‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
براساس جدیدترین گزارش «چشم‌انداز بازارهای کالایی» بانک جهانی، انتظار می‌رود قیمت نفت در سهماهه چهارم سال ۲۰۲۳، به‌طور متوسط ۹۰ دلار در هر بشکه باشد که تفاوت چندانی با قیمت نفت در معاملات روز دوشنبه که زیر ۹۰ دلار بود، ندارد. در گزارش بانک جهانی آمده است، جنگ میان حماس و اسرائیل تاکنون، تاثیر محدودی بر بازارهای جهانی کالا داشته است، به‌طوری که قیمت نفت از زمان آغاز این درگیری‌ها در هفتم اکتبر، حدود شش‌درصد رشد کرده است. اما قیمت‌های کالاهای کشاورزی، اکثر فلزات و کالاهای دیگر به دلیل توانایی بهبودیافته اقتصاد جهانی برای جذب شوک‌های قیمت نفت، کاهش چندانی نداشته‌اند. با این حال، این وام‌دهنده جهانی، سه سناریوی خطر احتمالی اختلالات عرضه نفت را براساس تجربه تاریخی از دهه ۱۹۷۰ ارزیابی کرده است.
در سناریوی اختلال کوچک بانک جهانی که عرضه جهانی نفت حداکثر دو میلیون بشکه در روز کاهش پیدا می‌کند، قیمت نفت در ابتدا بین سه تا ۱۳درصد نسبت به میانگین سهماهه جاری افزایش پیدا کرده و به محدوده ۹۳ تا ۱۰۲ دلار در هر بشکه می‌رسد. در سناریوی اختلال متوسط که تقریباً با جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ قابل قیاس است، ممکن است حداکثر پنج میلیون بشکه در روز از عرضه جهانی نفت مختل شود و قیمت نفت در ابتدا بین ۲۱ تا ۳۵درصد افزایش پیدا کرده و به محدوده ۱۰۹ تا ۱۲۱ دلار در هر بشکه خواهد رسید.
در سناریوی «اختلال شدید» که با تحریم نفتی اعراب در سال ۱۹۷۳ قابل قیاس است، عرضه جهانی نفت حداکثر هشت میلیون بشکه در روز کاهش پیدا می‌کند و قیمت‌ها در ابتدا بین ۱۴۰ تا ۱۵۷ دلار در هر بشکه افزایش خواهند یافت.
براساس گزارش اویل پرایس، ایندرمیت گیل، اقتصاددان ارشد بانک جهانی و نائب رئیس ارشد اقتصاد توسعه بانک جهانی در این باره گفت: اگر جنگ تشدید شود، اقتصاد جهانی برای اولین بار در دهه‌های گذشته، با یک شوک انرژی دوگانه مواجه می‌شود که نه‌فقط از جنگ در اوکراین، بلکه از خاورمیانه هم خواهد بود.
در همین رابطه، کارشناسان اقدام اخیر آمریکا، بزرگترین پشتیبان اسرائیل برای افزایش عرضه نفت را کوششی در جهت فرونشاندن نگرانی ها و جلوگیری از شوک انرژی بر اقتصاد جهانی تعبیر می کنند.
سقوط قیمت نفت در آستانه انتشار آمار آمریکا و چین
بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، تقاضا برای نفت چین با توجه به فشارهای موجود در بخش املاک و مستغلات این کشور به طرز شگفت‌آوری انعطاف‌پذیر بوده و در ۹ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۲ درصد افزایش یافته است.
بانک جهانی اعلام کرد، با وجود تحریم‌های اعمالی علیه نفت روسیه، تولید و صادرات نفت روسیه در سال جاری نسبتا ثابت خواهد ماند.
بر اساس این گزارش، صادرات نفت روسیه به اتحادیه اروپا، آمریکا، انگلیس و سایر کشورهای غربی در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ حدود ۵۳ درصد کاهش یافته اما این رقم تا حد زیادی با افزایش صادرات به چین، هند و ترکیه جایگزین شده و افزایش ۴۰ درصدی داشته است.
قیمت نفت در معاملات روز دوشنبه بازار آسیا که سرمایه‌گذاران در آستانه نشست سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا و انتشار آمار اقتصادی جدید چین، محتاط شده بودند، بیش از یک‌درصد کاهش یافت. بهای معاملات نفت برنت با یک دلار و ۱۱ سنت معادل ۶/۱درصد کاهش، به ۸۹ دلار و ۳۷ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با یک دلار و ۳۴ سنت معادل ۲/۱درصد کاهش، به ۸۴ دلار و ۲۰ سنت در هر بشکه رسید.
تینا تِنگ، تحلیلگر شرکت «سی‌ام‌سی مارکت» در این باره گفت: با وجود تشدید جنگ میان حماس و اسرائیل، حمله زمینی کاملاً قابل پیش‌بینی بود. تحولات آخر هفته، عدم گسترش جنگ در خاورمیانه را نشان داد و باعث عقب‌نشینی قیمت نفت شد. نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت روز جمعه پس از آغاز عملیات زمینی نیروهای اسرائیل در نوار غزه و تشدید نگرانی‌ها نسبت به احتمال گسترش جنگ و مختل شدن عرضه نفت خاورمیانه، سه‌درصد صعود کرده بودند. سرمایه‌گذاران منتظر نتیجه نشست روز چهارشنبه بانک مرکزی آمریکا، آمار اشتغال آمریکا و درآمد اپل برای ارزیابی هرگونه نشانه‌ای از کندی اقتصادی و متاثر شدن تقاضا برای نفت در بزرگترین مصرف‌کننده جهان هستند. انتظار می‌رود بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را بدون تغییر نگه دارد. با این حال، بانک‌های مرکزی انگلیس و ژاپن هم سیاست پولی خود را بازبینی خواهند کرد.
چین در هفته جاری شاخص مدیران خرید بخش تولید و خدمات را منتشر خواهد کرد. سرمایه‌گذاران برای ارزیابی وضعیت چین که بزرگترین واردکننده نفت در جهان است، منتظر این آمار هستند. در شرایطی که تحولات خاورمیانه، سرمایه‌گذاران را مضطرب نگه داشته و باعث نوسان قیمت‌ها شده است، نفت برنت و شاخص نفت آمریکا هفته گذشته برای نخستین بار در سه هفته اخیر، سقوط کردند. واندانا هری، مؤسس شرکت «واندا اینسایتس» در این باره گفت: اما آخر هفته گذشته، نشان داد جنگ به سرزمین‌های اشغالی و غزه محدود مانده است. از این رو، نفت وضعیت بیش‌خرید پیدا کرد و احتمالاً روند کاهش آن ادامه پیدا می‌کند.
تداوم جنگ و بحران عدم امنیت غذایی در سراسر دنیا
بانک جهانی هشدار داده که اثرات بالا گرفتن جنگ غزه به قیمت نفت محدود نمی‌ماند. این نهاد گفته در شرایط عادی، انتظار می‌رفت سال آینده میلادی قیمت نفت، فلزات و محصولات کشاورزی کاهش پیدا کند؛ ولی «اگر مناقشه بالا بگیرد، چشم‌انداز بازار مواد خام به سرعت تیره می‌شود.»
آیهان کوسه، قائم‌مقام اقتصاددان عالی بانک جهانی می‌گوید: «قیمت‌های بالاتر نفت، اگر پابرجا بماند، طبیعتاً به بالا رفتن قیمت مواد غذایی منجر می‌شوند. اگر یک شوک شدید در قیمت نفت به واقعیت بپیوندد، نرخ تورم مواد غذایی را که همین حالا هم در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بالاست، بالاتر هم می‌برد.»
آقای کوسه با اشاره به این‌که هفتصد میلیون نفر در سراسر جهان با سوءتغذیه دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، هشدار داده که بالا گرفتن جنگ غزه «بحران عدم امنیت غذایی را نه فقط در منطقه، بلکه در سراسر دنیا تشدید می‌کند.»
بانک جهانی هشدار داد، اگر درگیری میان اسرائیل و حماس شدت پیدا کند، سیاست‌گذاران در کشورهای درحال توسعه باید اقداماتی در جهت کنترل تورم انجام دهند. این کشورها باید از محدودیت‌های تجاری نظیر ممنوعیت صادرات برای مواد غذایی و کود شیمیایی خودداری کنند، زیرا این موارد معمولا بی‌ثباتی قیمت‌ها و ناامنی غذایی را تشدید می‌کنند.
هشدار بانک جهانی در باره تشدید خطر امنیت غذایی و سوءتغذیه در سراسر دنیا در حالی بیان شده که بمباران غزه از آسمان و عملیات نظامی نیرهای اسرائیلی در زمین بدون وقفه ادامه دارد، انبارهای های غذایی سازمان ملل خالی شده اند و دولت اسرائیل تن‌دادن به برقراری هرگونه آتش‌بس را رد و بر ادامه جنگ تأکید دارد. نتانیاهو در مقابل تلاش‌های بین‌المللی برای پایان‌دادن به جنگ حماس و اسرائیل، می گوید که پذیرش آتش‌بس به‌منزله تسلیم‌شدن در برابر حماس است. معلوم نیست اسرائیل تا چه زمانی به بهانه ی شکار نیروهای حماس و نابودی این جریان به کشتار غیر نظامیان غزه ادامه خواهد داد، اما آنچه قابل تصور است با تداوم جنایت جنگی در غزه، لحظه به لحظه خطر فراتر رفتن درگیری نظامی از مرزهای مورد نظر و قابل کنترل واشنگتن و تل آویو بیشتر می شود.
