رشد شتابان فقر، نابرابری طبقاتی، انقراض تدریجی سیاره زمین، جنگ و نسل کشی،
آیا نظام سرمایه داری، دارد پایان تاریخ را رقم می زند؟
سه دهه پیش در هنگامه فروپاشی بلوک شرق و شوروی، فوکویاما – فیلسوف نظام جهانی سرمایه – هلهله سر داد که نظام سرمایه داری، پایان تاریخ است!! او این را در وجه مثبت و به معنای پیروزی قطعی کاپیتالیسم و اینکه بدیلی جز این وجود ندارد، بیان کرده بود، هر چند بعد با تشدید بحران های جهانی، مجبور شد که اعتراف کند حرفش ربطی به واقعیت نداشته است.
اکنون اما سه دهه پس از این نوع عربده های ظفرنمون، هر انسان واقع بینی میتواند اعتراف کند که نظام سرمایه داری و در راس آنها امپریالیستهای غرب و شرق، با شتابی حیرت انگیز دارند سیاره زیبای ما و کل بشریت را به سوی اضمحلال سوق می دهند و براستی دارند “پایان تاریخ” را رقم میزنند.
آمار گرسنگان جهان که سازمان ملل در رویای پایان آن تا سال ۲۰۳۰ بود، نه تنها کم نشده بلکه به رقم هول انگیز هشتصد میلیون تا یک میلیارد نفر رسیده است. تعداد کودکان کار در جهان بین ۲۵۰ تا سیصد میلیون نفر تخمین زده می شود که بیش از بیست هزار نفر از آنها هر سال در محیط کار جان می بازند. آمار آوارگان و پناهجویان به رقم بی سابقه صد میلیون نفر رسیده است. عواملی چون وجود رژیمهای استبدادی و جنایتکار، تغییرات اقلیمی، فقر و گرسنگی و نیز جنگهای داخلی و منطقه ای عوامل عمده این سیل پناهجویی هستند. و این در شرایطی رخ می دهد که کشورهای پناهنده پذیر تاکنونی، سال به سال بر سخت گیریها و قوانین ضد پناهندگی می افزایند. از ایران و ترکیه و پاکستان گرفته تا امریکا و کشورهای اروپایی، روزبروز بر سیاستهای ضد پناهندگی و فاشیستی خود می افزایند.
نظام سرمایه داری و ایدئولوگ های مواجب بگیر آن ادعا می کنند که منابع جهان و بشریت کفاف تامین یک زندگی انسانی برای هشت میلیارد جمعیت زمین را نمی دهد، اما همزمان از غرب تا شرق از شمال تا جنوب، سالانه تریلیونها دلار صرف تولید و توسعه تسلیحات نظامی، گسترش رقابتهای میلیتاریستی و امپریالیستی و راه اندازی جنگ و نسل کشی می کنند. منابع عظیمی که تنها اختصاص بخشی از آنها میتواند سبب فراهم کردن منابع لازم برای تامین آموزش، بهداشت، تغذیه و آب سالم و بهبود زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی در همه دنیا بویژه کشورهای فقیر شود.
تنها کافیست به تراژدی غزه در سه ماهه اخیر نگاه کنیم تا اوج درماندگی نظام سرمایه داری برای جلوگیری از نسل کشی و پاکسازی قومی – نژادی را دریابیم. رژیم صهیونیستی اسرائیل و حامیان آن به سرکردگی امریکا، با خاک پاشیدن بر چشم حقیقت، میخواهند تاریخ شروع و علت جنگ و کشتار اخیر را حمله جنایتکارانه سازمان اسلامی ارتجاعی حماس در هفت اکتبر وانمود کنند، حال آنکه آن عملیات نه علت، بلکه معلول هفتاد و پنج سال اشغالگری، آپارتاید و سیاستهای فاشیستی رژیم اسرائیل و حامیان مالی و نظامی و سیاسی آن بوده است. محصول انکار سیستماتیک حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین. فاجعه ای که تا کنون به کشتار ۲۲ هزار فلسطینی (که بیش از هفتاد درصد آنها کودک و زن هستند) و به آواره گی یک و نیم میلیون تن از مردمان ساکن غزه (بزرگترین زندان روباز جهان) انجامیده است. و این در حالی رخ می دهد که امریکا به مثابه اصلی ترین حامی رژیم صهیونیستی، همه قطعنامه های درخواست آتش بس و توقف فوری جنگ و نسل کشی را در شورای امنیت سازمان ملل وتو می کند.
اما جنگ و کشتار تنها دستاورد نظام سرمایه داری از فلسطین تا اوکراین و … نبوده، بلکه روند پرشتاب انقراض تدریجی سیاره زمین و تخریب محیط زیست را نیز باید به پای این سیستم جهنمی نوشت که در جستجوی حداکثر سود، نه تنها بشریت را غارت و استثمار می کند، بلکه طبیعت را نیز به نابودی کشانده است. درماندگی این نظام را بویژه در اجلاس بین المللی اخیر “کاپ ۲۸” در دبی میتوان احساس کرد که حتی نتوانستند مقاومت شرکتها و دولتهای تولید کننده سوختهای فسیلی را درهم شکنند و همچون توفان در فنجان، رفرمهایی را برای توسعه انرژیهای تجدید پذیر توصیه کرده اند که به گفته صریح اکثر دانشمندان و فعالین محیط زیست، نمیتواند بشریت و طبیعت را از خطر نزدیک شدن به خط قرمز افزایش میانگین دمای زمین به بیش از یک و نیم تا دو درصد نجات دهد. این ناتوانی و درماندگی سیستماتیک در حالی رخ می دهد که همین حالا هر ساله صدها میلیارد دلار و شاید تریلیونها دلار بر اثر آتش سوزیهای مهیب، توفان های شدید و سایر فجایع ناشی از تغییرات اقلیمی از جمله بحران آب و آلودگی هوا و … به اقتصاد جهان ضربه وارد می شود و یا هزینه هایی که باید صرف رفاه مردمان شود صرف مقابله با این فجایع به اصطلاح طبیعی می شود.
به این فجایع، باید رشد بحران بازنشستگی، بحران مسکن، بحران سیستم درمانی و افزایش هر دم فزاینده فاصله طبقاتی در جهان را نیز افزود. وقتی ده ابر- سرمایه دار جهان، به اندازه نیمی از سکنه کره زمین ثروت دارند، پیداست که با چه سناریوی تیره و تاری برای آینده بشریت روبرو هستیم.
با این همه، هنوز فرصت داریم که هم طبیعت و هم بشریت را از چنگال نظام سرمایه داری خارج کنیم و قدمهای استواری برای بنای ” یک دنیای بهتر” برداریم و این مستلزم عروج مجدد جنبش سوسیالیستی، انقلابی، کارگری، فمینیستی و زیست محیطی است. سوسیالیسمی که عمیقا با خوانش استبدادی و توتالیتاریستی فاصله داشته باشد و عمیقا دمکراتیک، شورایی و مبتنی بر اراده اکثریت عظیم در خدمت اکثریت عظیم باشد.
البته نظام سرمایه داری جهانی متوجه عروج احتمالی آلترناتیو های رادیکال سوسیالیستی است، از اینرو در بطن بحران های تو در توی کنونی، “راه حل” دیگری در استین دارد : نئوفاشیسم!!
فاشیسم و نئوفاشیسم تلاش بخشی از نظام سرمایه داری است برای دادن آدرس غلط درباره ریشه های اصلی بحران های موجود. در واقع وقتی نیروهای “نرمال” بورژوایی همچون لیبرالها، محافظه کاران، سوسیال دمکراتها و جریانات دیگر، نمیتوانند همچون گذشته، برتری گفتمان خود را برای خام کردن توده ها حفظ کنند و خطر از هم گسیختن شیرازه جامعه مدنی و شورشهای انفجاری، سیستم را تهدید میکند، زمینه را برای رشد انواع جریانات راست افراطی اعم از نئوفاشیست، نژادپرست، ترامپیست و پوپولیست فراهم می کنند، تا به مردم کلافه شده از بحران ها، بگویند عامل مصیبت ها و محرومیت هایشان، نه نظام طبقاتی سرمایه داری بلکه خارجیان، پناهنده گان و یا پیروان این یا آن مذهب و … هستند. بدین ترتیب می بینیم در هلند یک حزب نئوفاشیست بیشترین آراء را در انتخابات بدست می آورد و یا در آرژانتین یک روان پریشِ ترامپیستِ نوع لاتینو، می شود رئیس جمهور و یا در اسرائیل دست راستی ترین و فاشیستی ترین دولت این کشور سکان قدرت را بدست می گیرد و در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا شاهد رشد بنیادگرایی اسلامی – به مثابه نوعی فاشیسم مذهبی – هستیم که همگی مانع از توجه کارگران و زحمتکشان نسبت به ریشه ها و علل اصلی بدبختی ها و محرومیت هایشان می شود.
بنابراین یکبار دیگر صدای رسای انقلابیونی چون روزا لوکزامبورگ را همچون سالهای نخستین قرن بیستم می شنویم و میتوانیم با قدرت، پژواک دهیم: بربریت یا سوسیالیسم!
با امید به عروج جنبش سوسیالیستی برای آزادی، برابری، صلح و رهایی در سراسر جهان، سال جدید میلادی ۲۰۲۴ را تبریک می گوئیم و امیدواریم سالی سرشار از مبارزه و جنبشهای طبقاتی و اجتماعی در پیش داشته باشیم.
بودن یا نبودن، این فقط پرسش نیست، بلکه همه هستی بشریت و زمین به چگونگی پاسخ به آن، گره خورده است.
نابود باد استبداد، جنگ، اشغال، نابرابری و استثمار
زنده باد آزادی، زنده باد سوسیالیسم
کمیته مرکزی سازمان راه کارگر
سی دسامبر ۲۰۲۳ میلادی
