در حالی جهان و حتی دوستان نزدیک اسرائیل نسبت به حمله برنامه ریزی شده در رفح ابراز نگرانی می کنند. از روز سه شنبه ۲۴ بهمن مذاکرات جدیدی در قاهره درباره آتش بس در جنگ غزه و مبادله گروگان های حماس با اسرای فلسطینی در اسرائیل در جریان است. بنابر گزارش رسانه ها نمایندگان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل، قطر و مصر برای گفتگو در پایتخت مصر دیدار کردند.
به گفته ۲ مقام آگاه از مذاکرات که نخواسته اند نامشان فاش شود، تلآویو و حماس در حال پیشرفت به سوی توافقی هستند که هدف آن آتشبس و آزادی اسیران در غزه است.
مذاکرات غیرمستقیم میان حماس و تلآویو حتی پس از تصمیم نتانیاهو در باره حمله به شهر رفح در جنوب غزه، جایی که ۱.۴ میلیون آواره فلسطینی برای یافتن سرپناه از جنگ به جاهای دیگر گریختهاند، در مصر ادامه دارد.
با شروع جنگ، تلاشها با میانجیگری قطر، آمریکا و مصر برای دستیابی به توافق به دلیل مواضع کاملاً متفاوت حماس و تلآویو با مشکل مواجه شده است. دولت اسرائیل نابودی تواناییهای حکومتی و نظامی حماس و آزادی اسیران را از اهداف اصلی جنگ خود عنوان کرده است؛ جنگی که به گفته مقامات بهداشت غزه، بیش از ۲۸۰۰۰ نفر کشته شده اند که بیش از ۷۰ درصد آنها زن و خردسال بودند، ویرانی غیرقابل تصوری را در نوار غزه به بار آورده، همراه بوده است.
بخش وسیعی از شهر غزه در حملات ارتش اسرائیل با خاک یکسان شده، حدود ۸۰ درصد از جمعیت آواره شده و یک فاجعه انسانی بیش از یک چهارم فلسطینی های غزه را به سمت گرسنگی سوق داده است.
سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل اعلام کرد که دولت رسما تصمیم دارد در نشست امنیتی قاهره که سهشنبه ۲۴ بهمن با حضور آمریکا، مصر و قطر برای بررسی تحولات توافق محتمل تبادل اسرا میان حماس و اسرائیل برگزار خواهد شد، شرکت کند.
این تصمیم اسرائیل در پی چند روز تردید و با توجه به آنچه که اسرائیلیها، مواضع غیرمنعطف حماس در معامله تبادل اسرا توصیف کردند، اتخاذ شد.
به گزارش این سازمان، هیئت اسرائیلی متشکل از دیوید بارنیا، رئیس «موساد»، رونن بار، رئیس شینبت و ژنرال نیتزان آلون است.
سازمان رادیو تلویزیون اسرائیل به نقل از مسئولان سیاسی افزود: «اسرائیل پیشنویس جدیدی از موضع خود در مورد توافق آزادی گروگانها و تکمیل قرارداد تبادل اسرا با حماس، تدوین کرده است».
این منابع خاطرنشان کردند: «پیشنویس جدید با این هدف که منجر به پیشرفت در مذاکرات شود، حاوی نرمشهای معینی از سوی اسرائیل است».
سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل همچنین سهشنبه گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اوفیر فالک، مشاور سیاسی خود را به نشست قاهره فرستاده تا دیوید بارنیا، رئیس موساد پا فراتر از چارچوبی که نتانیاهو برای برای او تعیین کرده، نگذارد.
یک مقام ارشد مصری به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: میانجیها در مذاکرات بین تلآویو و حماس پیش از نشست برنامهریزیشده در روز سهشنبه با نمایندگان قطر، ایالات متحده و اسرائیل در قاهره به پیشرفتهای «نسبتاً قابل توجهی» دست یافتهاند. به گفته این مقام، یک هیأت اسرائیلی به ریاست «دیوید بارنیا» رئیس موساد، در قاهره بود.
او افزود که این نشست بر روی «تدوین پیشنویس نهایی» یک توافق آتشبس ۶ هفتهای با تضمین ادامه مذاکرات طرفها برای آتشبس دائمی متمرکز خواهد بود.
یک دیپلمات غربی در پایتخت مصر نیز گفت که یک توافق ۶ هفتهای روی میز است اما هشدار داد که هنوز برای دستیابی به توافق به کار بیشتری نیاز است.
این دیپلمات گفت که نشست روز سهشنبه برای پر کردن شکافهای باقیمانده برای توافق دو طرف بر سر یک آتشبس و آغاز مذاکرات برای یک توافق آتشبس نهایی بسیار مهم است.
مقامات جزئیات دقیق توافق نوظهور را فاش نکردند اما طرفین هفتهها در مورد پیشنهادات مختلف بحث کردهاند.
«آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده، هفته گذشته در سفر به منطقه ابراز امیدواری کرد که مذاکرات به توافق منجر شود.
روزنامه والاستریتژرونال هم نوشته «ویلیام برنز» مدیر سیا قرار بود روز (سهشنبه) با مقامات ارشد خاورمیانه در قاهره دیدار کند تا مذاکرات را به سوی توافقی که آزادسازی اسیران و توقف درگیریها در نوار غزه را موجب شود، سوق دهد. برنز قرار بود با بارنیا و همچنین «عباس کامل» رئیس اطلاعات مصر و شیخ «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» نخستوزیر قطر گفتگو کند.
روزنامه آمریکایی نوشت مذاکرات روز سه شنبه به دنبال روزها دیپلماسی در راستای آتشبس است. به گفته مقامات آشنا با مذاکرات، جمعه شب، پس از اینکه تلآویو از اعزام هیتی که میانجیها امیدوار بودند مذاکرات غیرمستقیم را آغاز کنند، خودداری کرد، هیات حماس بدون توافق قاهره را ترک کرد.
مقامات مطلع گفتند که تصمیم دولت اسرائیل برای اعزام تیمی برای گفتوگوهای روز سه شنبه پس از آن اتخاذ شد که بایدن طی یک تماس تلفنی بر نتانیاهو فشار آورد. مقامات گفتند که «رونن بار» رئیس شین بت، سرویس امنیت داخلی این رژیم و ژنرال «نیتزان آلون» نیز بخشی از هیات اسرائیلی در قاهره هستند.
مقامات مصر و قطر در روزهای اخیر پیشنویس مصالحهای را تنظیم کردهاند که در آن اسرائیل سه اسیر فلسطینی را به ازای هر اسیر آزاد شده از غزه طی یک آتشبس اولیه ۶ هفتهای آزاد میکند.
برنز، بارنیه، کامل و آل ثانی در اواخر ژانویه در پاریس ملاقات کردند و در مورد کلیات توافقی که خواستار آزادی اسیران در سه مرحله بود، به توافق رسیدند که از غیرنظامیان شروع میشد و سپس به سربازان اسرائیلی و اجساد اسیران پایان میرسید. نمایندگان اسرائیل و حماس در ماه نوامبر آتش بس یک هفتهای را پذیرفتند که منجر به آزادی بیش از ۱۰۰ گروگان در ازای حدود ۲۴۰ اسیر فلسطینی شد. پس از شکست مذاکرات برای تمدید قرارداد، درگیری ها از سر گرفته شد.
والاستریتژرونال مینویسد مقامات آمریکایی، مصری و قطری که در مذاکرات میانجیگری میکنند، برای اجرای یک آتش بس کوتاه مدت که میتواند راهی برای یک آتشبس پایدار فراهم کند، فشار میآورند.
دولت بایدن اگرچه در حرف نسبت به پیامد حمله برنامه ریزی شده به رفح هشدار می دهد اما در طول گفتگوها از صحبت در مورد توقف جنگ امتناع ورزیده و طرح ایده «وقفه» طولانی مدت همراه با آزادی گروگانهای در بند حماس را ترجیج میدهد.
بر اساس برآوردهای اسرائیل، از مجموع ۲۵۰ گروگان اسرائیلی از ۷ اکتبر، حدود ۱۳۰ گروگان از جمله ۲۹ نفر که گمان میرود کشتهشده باشند، هنوز در غزه هستند.
نشست قاهره درباره غزه بدون حضور هیئت اسرائیلی ادامه مییابد
بنابر گفته های منابع مصری نشست قاهره پس از اولین جلسه در روز سهشنبه که در فضایی «مثبت» و با مشارکت طرف اسرائیلی برگزاری شد، به مدت سه روز بدون نمایندگان اسرائیل ادامه خواهد یافت.
در جریان نشست چهارجانبه قاهره در خصوص جنگ در نوار غزه فضای مثبتی حاکم شد و رسانههای اسرائیلی از پایان این دیدار و خروج هیئت اسرائیلی خبر دادند.
این منبع مصری افزود: مذاکراتی که مصر، آمریکا، قطر و اسرائیل در آن مشارکت دارند، طی سه روز آینده ادامه خواهد داشت.
در همین راستا خبرگزاری «سی ان ان» به نقل از یک مقام ارشد آگاه گزارش داد که مذاکرات در قاهره در مورد تبادل گروگانها و دستیابی به توافق آتشبس در غزه همچنان دشوار است.
این مقام مسئول با بیان اینکه طرفهای شرکت کننده در مذاکرات هنوز به توافق نهایی نزدیک نشدهاند، تاکید کرد: «هنوز توافق قریبالوقوع نیست».
یک منبع در حماس به خبرگزاری «سی ان ان» گفت که مذاکرات ۲۴ ساعت آینده بسیار مهم است و این نشان میدهد که این موضوع در این ساعات روشن خواهد شد.
نشریه اسرائیلی (هاآرتص) پیش تر اعلام کرده بود این نشست چهارجانبه در قاهره پایان یافته و رئیس سازمان اطلاعات اسرائیل (موساد) پایتخت مصر را به مقصد تلآویو ترک کرده است.
این مجله در ادامه گزارش داد که اسرائیل پاسخ رسمی خود را به پیشنهاد حماس در مورد مبادله اسرا ارائه نداده و خاطرنشان کرد که هیئت اسرائیلی تنها برای «شنیدن» به نشست قاهره رفته است.
در واکنش به عملکرد هیئت اسرائیلی شرکتکننده در نشست قاهره، یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون دولت اسرائیل گفت: اسرائیل نباید تنها به عنوان شنونده در نشست قاهره حاضر شود.
یائیر لاپید گفت که نمایندگان دولت اسرائیل نباید بنا به دلایل سیاسی از ارائه موضع خود در مذاکرات اجتناب کنند.
رهبر اپوزیسیون ضمن انتقاد از عملکرد دولت نتانیاهو گفت دیگر کشورها بیشتر از اسرائیل برای آزادی گروگانها از غزه تلاش میکنند.
با افزایش درخواستها از اسرائیل برایعدم اجرای عملیات تهاجم زمینی به رفح، گفتوگوهای آمریکا، مصر، اسرائیل و قطر درباره آتشبس غزه نیز روز سهشنبه بدون رسیدن به توافق، امیدواری به کاهش نگرانی نسبت به خطر آغاز عملیات در رفح را زیر سایه برد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در همین روز به خبرنگاران گفت: «از صمیم قلب امیدوارم که مذاکرات برای آزادی گروگانها و توقف درگیریها به هر شکلی موفقیتآمیز باشد تا بتوان مانع حمله همهجانبه به رفح شد. این حمله عواقب ویرانکنندهای خواهد داشت.»