وزیر خارجه روسیه لاوروف در مصاحبه‌ای که روز جمعه منتشر شد، گفته که طرح صلح پیشنهادی اوکراینی از آن جهت بی معناست که بر اساس گزینه‌های غیرقابل قبولی چون خروج روسیه از مناطق تحت کنترلش بنا شده است.
به گزارش ایسنا، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در گفت‌وگو با روزنامه ایزوستیا گفت، یک نشست صلح پیشنهادی تا وقتی که اصول اساسی و اصلی شان شامل اجازه حضور روسیه در آن تغییر نکند، موفق نخواهد بود.
وی ادامه داد: ما در هر صورت آماده مذاکره هستیم، اما نه بر اساس «فرمول صلح» ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین. چگونه یک سیاستمدار در واشنگتن، بروکسل، لندن، پاریس یا برلین می‌تواند بگوید که هیچ جایگزینی برای فرمول زلنسکی وجود ندارد؟
وزیر خارجه روسیه همچنین مفاد این طرح را که خواستار خروج روسیه از اراضی تحت کنترلش از جمله کریمه و احیای مرزهای اوکراین پس از شوروی در سال ۱۹۹۱ است، غیرقابل قبول خواند و همچنین خواستار ابزاری برای پاسخگویی روسیه به تهاجم فوریه ۲۰۲۲ است.
زلنسکی هرگونه مذاکره با مسکو بر مبنایی غیر از طرح صلح ده ماده ای خود را رد می‌کند. زلنسکی در نوامبر ۲۰۲۲ ابتکار ۱۰ ماده‌ای به اصطلاح صلح خود موسوم به «فرمول صلح» را معرفی کرد.
لاوروف همچنین گفت، با مقامات و دیپلمات‌های سوئیس ملاقات کرده است که به او اطمینان داده‌اند که نشست صلحی که برن پذیرفته میزبانی آن باشد شامل مشارکت روسیه و بر اساس شرایط واقع‌بینانه خواهد بود.
وی همچنین خاطرنشان کرد، مقامات سوئیسی به او گفته‌اند درک می‌کنند که هیچ چیز بدون مسکو حل نمی‌شود و این ناعادلانه است و هنگامی که این طرح به نتیجه برسد، از روسیه دعوت می‌شود.
«ویولا امهرد» رئیس‌جمهور سوئیس در ۱۵ ژانویه گفته بود: ولودیمیر زلنسکی از برن خواسته است میزبان یک نشست صلح درباره اوکراین باشد. دولت اوکراین توضیح داده بود که کی‌یف می‌خواهد به منظور تایید «فرمول صلح» زلنسکی نشست‌هایی برگزار کند.
«ایگنازیو کاسیس» وزیر امور خارجه سوئیس نیز اخیرا اظهار کرده بود: به درخواست دولت اوکراین، دولت سوئیس کنفرانس صلحی را در سطح بالا تا فصل تابستان برگزار خواهد کرد. ما از تمامی کشورها دعوت به عمل می‌آوریم تا برای یافتن راه‌حلی مشترک جهت صلح اوکراین براساس منشور سازمان ملل، حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین شرکت کنند.
«آندری یرماک»، رئیس دفتر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین ادعا کرده است که کشور وی به همراه متحدان خارجی خود در نظر دارد از روسیه برای شرکت در یک به اصطلاح «اجلاس صلح» اوکراین که برای چند ماه دیگر در سوئیس برنامه‌ریزی شده، دعوت کند.
روسیه، عملیات علیه اوکراین را در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ آغاز کرد.
هیات‌های روس و اوکراینی از آن زمان، چندین دور مذاکرات صلح برگزار کرده‌اند اما این مذاکرات، در نهایت، به بن‌بست رسید. یکی از این مذاکرات که تا امضای مفاد توافقنامه ادامه داشت، گفتگوهای طرفین در استانبول بود. جزئیات آن بعدا و از جمله توسط وال استریت ژورنال منتشر شد.
گزارش وال استریت ژورنال از جزئیات توافق صلح ناکام روسیه – اوکراین
در آستانه سال جدید روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال مدعی «افشاگری» درباره جزئیات پیش‌نویس یک توافق صلح که به فاصله کمی بعد از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ بین روسیه و اوکراین به جریان افتاد، شده و نوشت که وضعیت «بی‌طرف» برای اوکراین یکی از امتیازاتی بوده که مسکو در این توافق درخواست داشت.
این نشریه نوشت: پیش‌نویس ۱۷ صفحه‌ای در ۱۵ آوریل ۲۰۲۲ ثبت شده و همچنین این امتیاز را به اوکراین برای آنکه مسیر عضویت در اتحایده اروپا را طی کند، داده اما در مقابل کی‌یف را از مسیر عضویت در ناتو نهی کرده است. همچنین طبق این سند، یک اندازه محدود برای ارتش اوکراین تعیین، ورود تسلیحات خارجی به این کشور ممنوع و شبه جزیره کریمه نیز تحت کنترل غیررسمی روسیه در نظر گرفته می‌شود.
وال استریت ژورنال افزود: «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در هفته‌های اخیر همچنان که نیروی ارتش کی‌یف ضعیف شده علنا از استقبال خود از مذاکرات بر سر پایان دادن به جنگ اوکراین «طبق شرایط مسکو» صحبت کرده است.
این نشریه با استناد به شرایط مطرح شده در پیش‌نویس آوریل ۲۰۲۲، حدود شش هفته بعد از شروع جنگ، می‌نویسد که این سند «آن نوع توافقی که ولادیمیر پوتین در آن زمان به دنبالش بود را عیان می‌کند.»
وال استریت ژورنال ادامه می‌دهد مقام‌ها و تحلیلگران غربی می‌گویند کرملین با گذشت دو سال از جنگ هنوز اهداف اصلی خود را رها نکرده و یکی از این اهداف تبدیل کردن اوکراین به یک کشور بی‌طرف است. همچنین این نشریه آمریکایی مدعی می‌شود: «شرایطی که روسیه حالا جستجو می‌کند احتمالا حتی سخت‌تر هستند.»
به نوشته این نشریه ، مذاکره‌کنندگان روسیه و اوکراین در این سند درج کردند که «اوکراین به صورت دائمی تبدیل به یک کشور خنثی شود که در بلوک‌های نظامی مشارکت نکند»، به سراغ کسب حمایت از غرب برای بازسازی ارتش خود نرود و شبه جزیره کریمه را تحت کنترل غیر رسمی روسیه بگذارد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به این گزارش گفت مسکو و کی‌یف چند هفته پس از آغاز جنگ بر سر پیش‌نویس یک توافق صلح به توافق رسیدند اما روسیه خواستار انتشار مفاد این سند نیست. پسکوف بیان داشت: «کلیت فرآیند مذاکرات با تصمیم طرف اوکراینی بر اساس دستوری که از بریتانیا دریافت کرده بود، خاتمه یافت.»
مسکو و کی‌یف اواخر مارس ۲۰۲۲ مذاکراتی را در استانبول برگزار کردند و طرف روسی ابتدا نسبت به فرآیند صلح ابراز خوش‌بینی کرد. روسیه با این وجود بعدا اوکراین را به عدول از همه پیشرفت‌هایی که در فرآیند صلح ترکیه حاصل شد، متهم و تاکید کرد که اعتمادش را به مذاکره‌کنندگان اوکراینی از دست داده است.
به نوشته راشا تودی، «بوریس جانسون»، نخست وزیر اسبق انگلیس طبق برخی گزارش‌ها سفری را به کی یف انجام داد تا دولت «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین را به خروج از مذاکرات صلح با روسیه متقاعد کند و بعدا «دیوید آراخامیا»، مذاکره‌کننده ارشد اوکراین در استانبول این گزارش‌ها را تایید کرد. اما جانسون هرگونه ایفای نقش در مخدوش کردن این مذاکرات را رد کرد.
پسکوف اظهار کرد: «در مارس ۲۰۲۲ شرایطی موجود بود اما حالا شرایط متفاوتی با یک وضعیت قانونی متفاوت در مناطقی که تبدیل به بخشی از روسیه شدند، وجود دارد و این موضوع در قانون اساسی کشور ما نگاشته شده است.»
اشاره این سخنگوی روسیه به مناطق دونتسک و لوهانسک و مناطق خرسون و زاپوریژیا بود که در پاییز ۲۰۲۲ رسما پس از برگزاری همه‌پرسی‌هایی در داخل آنها به خاک روسیه ملحق شدند. کی‌یف و متحدان غربی آن از به رسمیت شناختن نتایج این همه‌پرسی‌ها امتناع کرده و آنها را «ساختگی» خواندند.
وال استریت ژورنال افزود: در پیش‌نویس صحبتی درباره وضعیت این مناطق نشده است. این نشریه نوشت که قرار بود آینده این مناطق در مذاکرات مستقیم بین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و همتای اوکراینی او که هرگز برگزار نشد، تعیین شود.
طبق این گزارش، قرار بود کشورهایی نظیر آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین و روسیه ضامن‌های این توافق صلح باشند.
طبق این گزارش همچنین روسیه درخواست کرده بود که زبان روسی از سوی دولت و دادگاه‌های اوکراین هم‌ردیف با زبان اوکراینی استفاده شود اما مذاکره‌کنندگان اوکراینی از امضای این بند خودداری کردند.
روسیه و اوکراین از بعد از دور آخر مذاکراتشان در استانبول تاکنون دیگر به پای میز مذاکرات صلح نرفته‌اند. مقام‌های روسیه بر اساس گزارش‌ها آمادگی خود را برای حل وفصل بحران از طریق دیپلماسی اعلام کرده‌اند. مسکو، اوکراین و متحدان غربی‌اش را از بابت امتناع از ورود به هرگونه گفت‌وگوی معنادار مقصر دانسته و گفته که به این ترتیب انتخابی به جز پیگیری کردن اهدافش در میدان نبرد ندارد.
طبق گزارش وال استریت ژورنال، در ضمن اجرای این سند ضامن‌ها ملزم هستند «هرگونه توافق و معاهده بین‌المللی ناسازگار با وضعیت بی‌طرفی دائمی اوکراین» شامل وعده‌های کمک نظامی دوجانبه را پایان دهند.
به ادعای این نشریه، پیش‌نویس توافق روسیه با اوکراین در آوریل ۲۰۲۲ این محدودیت‌ها را برای ارتش اوکراین طبق درخواست مسکو تعیین کرده بود: «ممنوعیت واردات تسلیحات خارجی شامل هر نوع تسلیحات موشکی، نیروهای مسلح و تشکیلات. تعیین سقف ۸۵۰۰۰ سرباز، ۳۴۲ تانک و ۵۱۹ توپ.»
طبق این سند، مذاکره‌کنندگان اوکراینی خواستار ۲۵۰۰۰۰ سرباز، ۸۰۰ تانک و ۱۹۰۰ توپ شدند. همچنین روسیه خواستار محدود شدن برد موشک‌های اوکراین تا سقف ۴۰ کیلومتر بود. همچنین به ادعای وال استریت ژورنال، روسیه خواستار اضافه کردن نام بلاروس به فهرست ضامن‌ها و اوکراین هم خواستار اضافه کردن نام ترکیه به این فهرست شد.
همچنین مذاکره‌کنندگان اوکراینی متنی را برجسته کردند که نشان می‌دهد از بحث درباره بند درخواستی روسیه برای آنکه کی‌یف درخواستش برای مشمول شدن در حوزه قضایی دیوان بین‌المللی کیفری را پس بگیرد، خودداری کردند. آنها همچنین بند مربوط به لغو همه تحریم‌های دوجانبه را نپذیرفتند.
در باره احتمال گفتگوی طرفین در سوئیس در چارچوب طرح زلنسکی، سخنگوی وزارت خارجه روسیه یک روز پیش از انفجار تروریستی در سالن کنسرت کرکوس در حومه مسکو گفت: این طرح قابل فکر کردن هم نیست.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه طرح صلح اوکراین را که خواستار خروج نیروهای روس و احیای مرزهای سال ۱۹۹۱ کی‌یف، از جمله کریمه می‌شود، غیرقابل اجرا خوانده است.
برنامه ی دولت اوکراین برای سازماندهی کنفرانس صلح به این ترتیب است که کشورهایی را که “به اصول مشترکی پایبند هستند” جمع کرده و از آنها بخواهد از “فهرست پیشنهاد هایی طرح شده” که مایلند روی آن کار شود، یک مورد را انتخاب کنند. سپس، کشورها «گروه‌هایی را تشکیل می‌دهند و در مورد اینکه چگونه می‌خواهند برای رسیدن به اهداف این نقاط اقدام کنند، توافق خواهند کرد».
سپس: بین اجلاس دوم و سوم، ارتباط با روسیه بر اساس ضوابطی که توسط شرکت کنندگان تصویب شده، ممکن است برقرار شود.
اظهارات پوتین مبنی بر غیر قابل اجرا بودن خواست اوکراین و عدم تمایل برای از کشورها به همراهی با طرح زلنسکی و شرکت در جلسه مقدماتی کنفرانس، از هم اکنون احتمال موثر بودن تلاش سوئیس برای نزدیکی مسکو و کی یف به طرح صلح را زیر سوال برده است.
روسیه شرایط زلنسکی را غیرواقعی خوانده و استدلال می‌کند هرگز شبه‌جزیره کریمه را که پس از کودتای مورد حمایت غرب در کی‌یف در سال ۲۰۱۴ به روسیه ملحق شد و همچنین چهار منطقه اوکراین که در سپتامبر ۲۰۲۲ همین رویه را در پیش گرفتند، تسلیم نخواهد کرد.
در این میان چین نسبت به گذشته واکنش فعال تری برای نشاندن روسیه و اوکراین پای میز مذاکره نشان می دهد و همین مداخله فعال چین می تواند امیدواری به برپایی کنفرانس صلح سوئیس را تقویت کند.
براساس گزارش روزنامه سوث چاینا مورنینگ پست، «لی هوی» نماینده چین در امور اوراسیا به مقامات اتحادیه اروپا تاکید کرده که این اجلاس «نمی‌تواند آن کنفرانسی باشد که طرحی به دنبال داشته باشد که روس‌ها مجبور به پذیرش آن شوند.» این منابع همچنین به این نشریه گفتند چین و سوئیس هر دو دیدگاه «عملی‌گرایانه» دارند، مبنی بر اینکه چنین مذاکراتی نباید صرفا نمایشی باشد.
برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، پکن از مقصر دانستن مسکو بابت آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ خودداری کرده و تاکید کرده است که این درگیری تنها از طریق دیپلماسی قابل حل و خاتمه یافتن است.
«سوث چاینا مورنینگ پست» گزارش داد که چین و سوئیس در پشت صحنه تلاش می‌کنند تا روسیه به مذاکرات صلح اوکراین دعوت شود و مشارکت کند.
