در جریان جنگ اوکراین در هفته‌های اخیر برخی مواقع به جز نام ارتش اوکراین نام «باتالیون آزوف» شنیده می شود؛ نظامیانی که با یونیفورم‌هایی متفاوت نبرد می کنند و به نظر می رسد ظاهرا هیچ نسبتی با ارتش اوکراین ندارند. با این حال، بارها شنیده شده است که عامل سرنگونی جنگنده‌های روس و یا عقب نشینی نیروهای روس در مناطق مختلف بوده‌اند.
این گروه از سوی بسیاری از نیروهای چپ و دموکرات یک گروه نئونازیستی خوانده می شود. اتهاماتی که همواره از سوی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین که یهودی تبار است و پدربزرگش را در کمپ‌های کشتار یهودیان در لهستان از دست داده است انکار می شود.
ناتو و کشورهایی که به طرفداری از اوکراین در جنگ مشغولند به گزارش ها در مورد خطر این گروه نئونازی اهمیتی نمی دهند و یا آن را اساس انکار می کنند و اذهان را از آن ها منحرف می کنند.
شبکه ی خبری یورو نیوز گزارشی در مورد این گروه منتشر کرده که هر چند در جا به جای آن کوشیده شده، «خطر» این گروه را به «حداقل» برساند، اما اطلاعات قابل توجهی از این گروه، نحوه ی تشکیل آن و نفوذ آن در نیروهای مسلح و ارتش اوکراین به دست می دهد.
تاریخ شکل گیری؛ گروه آزوف باتالیون آزوف چرا و چگونه تشکیل شد؟
در این گزارش که کوشیده شده موضوع نئونازی بودن این گروه را به اظهارات ولادیمیر پوتین نسبت بدهد، آمده است:
از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، تصاویری از رژه جنگجویان این گروه با صلیب شکسته و نشان مشابه به «اس اس» این گروه بارها در شبکه های اجتماعی دست به دست شده است. همچنین ویدئوهای مختلفی برخی از اعضای این باتالیون را در حال انجام «سلام نازی» وجود دارد. یورو نیوز به نقل از «تحلیلگران» می نویسد: «هرچند که در پشت همه این تبلیغات کاخ کرملین نهفته است، اما واقعیت هایی هم درباره هویت اصلی این گروه وجود دارد»!
این واقعیات ها چیست؟ باتالیون آزوف یک گروه شبه نظامی است که اعضای آنرا افراد داوطلب تشکیل می دهند. آزوف نام دریایی است که از سه طرف، در جنوب و شرق از سوی شبه جزیره کریمه و روستوف و در غرب و شمال از سوی اوکراین احاطه شده است.
دریایی که تا پیش از اشغال کریمه بیشتر اوکراینی محسوب می شد اما امروز کاملا تحت قیمومیت روسیه قراردارد. گروه شبه نظامی آزوف در ۵ مه سال ۲۰۱۴ تشکیل شده است، گردانی متشکل از مردان سفیدپوست که از تمام اروپا اعضایی در خود دارد.
نام آزوف‌ها اولین بار در سال ۲۰۱۵ میلادی شایع شد زمانی که گردان آنها موفق شد با کمک به ارتش اوکراین، کنترل شهر ماریوپل را از جدایی طلبان هوادار روسیه در شرق پس بگیرد. پس از این عملیات بود که دولت اوکراین آنها را در «گارد ملی» خود ادغام کرد.
در سال ۲۰۱۵ اعضای هنگ زمینی آزوف از ۵۰۰ نفر تجاوز نمی کرد امروز برآورد می شود بین ۳۵۰۰ تا ۵۰۰۰ رزمنده در آن حضور داشته باشند. همچنین با توجه به آخرین خبرها به نظر می رسد در روزهای اخیر صدها عضو جدید از سراسر اروپا به این گروه پیوسته اند.
آیا بنیانگذار باتالیون آزوف نئونازی است؟
بنیانگذار باتالیون آزوف، آندری بیلتسکی، زاده شهر خارکیف و روس زبان است. او در آغاز موفق شد بخشی از گروه های هولیگان، هواداران اوباش فوتبال، و همچنین اعضای یک سازمان شبه نظامی افراطی میهن پرستان اوکراینی را جذب کند. اعتقادات آندری بیلتسکی بی تردید نشات گرفته از همان ایدئولوژی آلمان نازی است. وی یک دهه پیش از تاسیس این هنگ نظامی، به فکر تشکیل آن افتاد و در سال ۲۰۰۷ در مقاله ای ماموریت مهم گروه مدنظر خود را «تصفیه نژادی» عنوان کرد.
ویاچسلاو لیخاچف، مورخ اوکراینی می گوید: «باید بگوییم که هسته اولیه آزوف را افرادی با دیدگاه های راست افراطی و نژاپرست تشکیل می دهند. که البته سعی در این است تا دکترین آنها به نیروهای جدید تلقین شود.»
آرم باتالیون آزوف با الهام از نماد اس اس های آلمان نازی، SS Das Reich، طراحی شده است هرچند که بنیانگذار و اعضای این گروه آنرا رد می کنند و می گویند «اس اس» مشهور را از افسانه‌های اسطوره های یونانی الهام گرفته اند و ربطی به جریان نازی و نژادپرستان ندارد. با این حال یکی از مهم ترین شعارهای این گروه «ایده تشکیل یک ملت پاک» است که شباهت زیادی به شعارها و تبلیغات در زمان آلمان نازی دارد.
یورو نیوز می نویسد: شواهد نشان می دهد که تمامی اعضای این باتالیون را حامیان راست افراطی تشکیل نمی دهند. این گزارش به نقل از «یک مورخ اوکراینی» مدعی است بسیاری از گروه های چپ رادیکال از تهاجم روسیه در سالهای گذشته خشمگین شده اند و برخی از آنها به «باتالیون آزوف» پیوسته اند.
به گفته آدرین نونجون، پژوهشگر فرانسوی در دانشگاه اینالکو شبه نظامیان آزوف از زمانی که در گارد ملی اوکراین ادغام شده اند بنوعی «سیاست زدایی» را تجربه کرده اند. بطوری که در اوکراین شهروندان از هر جهان بینی، اقدامات نظامی این گروه علیه روسیه را تحسین می کنند! عده قلیلی هم آنها را قهرمانانی ملی گرا می دانند که در حال «نجات اوکراین» هستند. حتی شخص آندری بیلتسکی که پست فرماندهی هنگ آزوف را مدتهاست ترک کرده دیگر مثل گذشته سخنان نژادپرستانه ایراد نمی کند!
همزمان تحقیقات وبسایت «بلینگ کت» نشان می دهد که بسیاری از گروه های نژادپرست از جمله دو گروه نئونازی آمریکایی، Atomwaffen Division و Rise Above Movement (RAM)، در سال های گذشته از جمله سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در همکاری با باتالیون آزوف «کمپ های اعتقادی نژادی» در اوکراین برپا کرده اند. این وبسایت ادعا می کند که یواخیم فورهولم، یکی از رهبران نئونازی نروژی هم در سال های گذشته مامور استخدام «جوانان سفیدپوست اروپایی با باورهای نژادپرستانه برای اعزام آنها به اوکراین» بوده است.
آیا نئونازیهای در اوکراین محبوب هستند؟
در آخرین انتخابات ریاست جمهوری اوکراین، آندری بیلتسکی، بنیانگذار باتالیون آزوف، مجبور شد با تمام نیروهای ملی گرا متحد شود اما با این وجود موفق نشد بیش از دو درصد آرای رای دهندگان را بدست بیاورد.
در پس این «دو درصد» یک واقعیت هولناک پنهان می ماند. این گروه نفوذ بسیاری در نیروهای مسلح و ارتش اوکراین دارد، آن قدر قدرت دارد که به تصریح همین گزارش عامل سرنگونی جنگنده‌های روس و یا عقب نشینی نیروهای روس در مناطق مختلف باشد، از شهرهای کلیدی دفاع کند. نئونازی ها از سراسر اروپا و حتی آمریکا به آن می پیوندند، با گروه های مشابه راست افراطی در اروپا و آمریکا ارتباط دارد و یک شبکه ی جهانی می سازد.
بسیاری از تحلگیران می گویند با توجه به سیل سلاحی که به سوی اوکراین سرازیر است، این گروه می تواند بیش از این مسلح شود و یک تهدید مستقیم برای هر دولتی حتی در اوکراین باشد.
