روز سه‌شنبه ششم ژوئن/شانزدهم خردادماه، برابر با دهمین سالگرد افشاگرهای ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی این کشور است. افشاگری‌های ادوارد اسنودن در مورد تلاش‌های دولت ایالات متحده برای جاسوسی مقامات کشورهای غربی، از جمله مقامات فرانسه و آلمان تنش‌های شدیدی را میان آمریکا و متحدان این کشور در سال ۲۰۱۳ برانگیخته بود.
ده سال پیش در چنین روزی، روزنامه بریتانیایی گاردین و سپس روزنامه آمریکایی واشنگتن پست و نیویورک تایمز نخستین گزارش‌های خود در مورد اطلاعات طبقه‌بندی‌شده از برنامه‌های فوق سرّی آژانس امنیت ملی آمریکا، از جمله برنامهٔ شنود پریزم را با استفاده از افشاگرهای ادوارد اسنودن منتشر کردند.
روزنامه فرانسوی لوموند امروز با انتشار گزارشی به مناسبت دهمین سالگرد افشاگرهای ادوارد اسنودن نوشت که تعدادی از روزنامه‌نگاران بریتانیایی و آمریکایی چند هفته بعد از انتشار نخستین گزارش‌ها در این مورد، به صدها هزار صفحه از اسناد آژانس امنیت ملی آمریکا دست یافتند.
انتشار اسناد محرمانه اخیر از وجود ده‌ها برنامه جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا در سطح جهان پرده برداشت و نسبت به مراقبت‌های امنیتی ایالات متحده در سطح جهان از جمله شنود مکالمات تلفنی، به سیاستمداران و همچنین به افکار عمومی هشدار داد.
سه روز بعد (روز نهم ژوئن)، روزنامه گاردین برای نخستین بار هویت ادوارد اسنودن را به درخواست خود وی در یک پیام ویدیویی آشکار ساخت. ادوارد اسنودن در این پیام ویدیویی توضیح داد که با هدف «حفاظت از حریم خصوصی و آزادی‌های اساسی» اسناد محرمانه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا را فاش کرده است.
پس افشای این اسناد محرمانه وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا در ژوئن سال ۲۰۱۳، ادوارد اسنودن را به «نقض قانون مربوط به جاسوسی» و همچنین «سرقت اسناد» متعلق به دولت این کشور متهم کرد.
مشاور پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا که در زمان مطرح شدن اتهامات وزارت دادگستری ایالات متحده در هنگ‌کنگ به سر می‌برد،با توجه به نفوذ زیاد آمریکا در این منطقه به سفارت راهی مسکو شد.
ادوارد اسنودن پس از گذراندن مدتی (از ۲۳ ژوئن ۲۰۱۳ تا ۲ اوت ۲۰۱۳) در فرودگاهی در مسکو، نخست از کشور اکوادور و سپس از روسیه درخواست پناهندگی کرد.
در بحبوحه تنش‌ها میان کاخ کرملین و غرب به خاطر حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در روز ۲۶ سپتامبر سال ۲۰۲۱ میلادی، تابعیت این کشور را به ادوارد اسنودن اعطا کرد.
منبع: ار. اف. ای
